Türk dünyası adına düzənlənən bütün tədbirlərdə gözüm türkman qardaşlarımı axtarır. Əlbəttə bu səbəbsiz deyil. Uşaqlıq illərimin ən isti,şirin ,kövrək xatirələri atamın dilindən düşməyən türkman bayatıları,ürəkləri riqqətə gətirən mahnılarla bağlıdır. İki il öncə Allahın lütfüylə Kıprızdadüzənlənənfestivalda tanış olduğumuzqardaşlarımızla söhbətlərimizi şeirlə başlayıb şeirlə,musiqiylə bitirərdik. Qarabağ zəfərimizə necə sevindiklərini ,ünvanladıqları sualları eşitməko qədər xoş idi ki.. Ayrılarkən əzbər bildiyim bir neçə bayatı deyib qardaş-bacı kimi qucaqlaşdıq.
Dağ üstə duman gələr
Yağışa güman gələr.
Yağ-yağ üstə tökülər
Yarmalar yavan qalar.
ııı
Gülə naz,
Bülbül edər gülə naz.
Girdim bir dost bağına,
Ağlayan çox,gülən az.
Bu ilin oktyabr ayında Azərbaycanda İlqar Türkoğlunun Türkiyədə həmyerlimizHüseyn Gözəloğlununtəşəbbüsü və rəhbərliyi iləTürkiyənin Bursa vilayətində başlananAzərbaycan mədəniyyəti günlərində iştirak etdik. Türkmənelindən ,Telafərdən, Ərbildən,KərkükdənTuzhurmatudan Mosuldan, gələn qardaşlarımızı görüncəürəyim dağa döndü. Bizəhər kəlmələrində ‘’can’’ deyənqardaşlarımızın səfərboyuhəm avtobusda ,həm də auditoriya qarşısındakı çıxışları bizi elə coşdururdu ki... Mədəniyyət günləri çərçivəsindənəzərdə tutulan təqdimatlar sırasında Türk dünyasının çox böyükşairi Bəxtiyar Vahabzadənin 100 illik yubileyi ,Çanakkale zəfərinin 110 illiyi vəQarabağ zəfərimizin 5 illiyi idi. Türkman qardaşlarımızın Qarabağımıza ,Çanakkaleyə həsr etdikləri şeirləri, səsləndirdikləri fikirləri göz yaşlarısız dinləmək mümkün deyildi.
Uzun illər Facebook üzərindən tanıdığımvə illərdir sevə-sevə ,möhtəşəm proqramlarıylamilyonların qəlbiniriqqətə gətirənTürk dünyasında sayılan,seçilən bir Riyaz Demirçi qardaşımıilk dəfəBursada gördüm. Hər dəfə söhbətlərimizdə onuntariximizə,mədəniyyətimizəolan sevgisi eyni zamandatariximizlə bağlı bilgisi adamı heyran edir. Düzü bu qədər sevginin,sayğının qarşısında içimdə bir utanc hissi də keçirtdim. Qardaşlarımızın ən ağır günlərində yurd-yuvalarında minlərlə insan pərən-pərən olduğu vaxt bizqardaş əlimizi lazımınca uzada bilmədik. O yaralar hələ də sağalmayıb. Riyaz qardaşımla gələcək planlarımızdan danışdıq. DəyərliRüfət Muradlı, Riyaz Demirçi qardaşlarımızla birgə layihələr həyata keçirtmək işinə əqidə yoldaşım Əntiqə Qonaq xanımlabiz də daxil olmaqla xeyr-dua verdik. Təkliflərimizi reallaşdırmaq üçün artıqaxtarışlara başlamışıq. Çox sevindirici haldır ki,2025-ci il oktyabrın 20-də Xankəndidə Azərbaycan Qeyri-Hökumət Təşkilatlarının Əməkdaşlıq Forumu çərçivəsində “Türkman irsi: tarixi köklərə sədaqət” adlı panel müzakirəsi keçirildi və mən də bu möhtəşəm tədbirin iştirakçısı idim. Müzakirələrdə Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin xətti ilə 2025-ci il martın 18-də Heydər Əliyev Mərkəzində "Türkman irsi: vətəndaş cəmiyyətlərinin həmrəyliyi” forumunun keçirilməsi haqda məlumat diqqət çəkdi və alqışla qarşılandı.Həmin forum çərçivəsində İraq, Suriya və Türkiyədən 30-dan çox vətəndaş cəmiyyəti təmsilçisi Azərbaycanda olub, heyət işğaldan azad edilmiş ərazilərə - Xocalı, Xankəndi, Şuşa və Füzuliyə səfər edib, ilaxır çərşənbəni Bakıda keçirib, Novruz şənliklərinə qatılıb. Bu il Agentliyin donorluğu ilə “Vətənpərvərliyin Təbliğinə Dəstək” İctimai Birliyi “Türkman marşı” musiqisini ərsəyə gətirib. Mahnını vətənpərvərlik mahnılarının görkəmli ifaçısı Şəmistan Əlizamanlı oxuyub, musiqi əsərinin sözləri tanınmış kərküklü şair Sabah Karaaltına (1956-2006) məxsusdur.Ən çox diqqətimi çəkən məsələyə gəlincə müzakirələrdə qeyd olunduki, ortaq dəyərlər türk dünyasının böyük sərvətidir, türkmanlar ləyaqətlə öz milli kimliklərini, dilini və mədəniyyətini qorumağı bacarıb, yaşadıqları ölkələrin tərəqqisinə mühüm töhfələr verib, rifahın, əmin-amanlığın təmin olunmasında yaxından iştirak edib. Hazırda Azərbaycanın İraq və Suriya ilə münasibətlərinin yüksələn xətt üzrə inkişaf səviyyəsi türkmanlarla əlaqələrin yeni səviyyəyə qaldırılmasına imkan yaradır. Türkman irsi üzrə görkəmli tədqiqatçı, Əməkdar elm xadimi, professorQəzənfər Paşayevtürkmanlarla əlaqələrin gücləndirilməsinə dair konkret təkliflərlə çıxış edib, vətəndaş cəmiyyəti təmsilçilərini bu prosesə daha çox dəstək verməyə çağırdı. Qəzənfər Paşayev bu il “Azərbaycan-İraq türkman ədəbi əlaqələri: ayrılığın sonu” adlı kitab ərsəyə gətirdiyini bildirdi. Kitabın redaktoru Kərkük Kültür Dərnəyinin başçısı Şəmsəddin Kuzəçidir: “Sevinirəm ki, məhəbbətlə yazdığım, Azərbaycan-İraq türkman ədəbi əlaqələrinin 1960-2025-ci illər arası bir dövrünü əhatə edən əsəri başa çatdırmışam”.
2026-cı ilTürkmanİli elan edilib. Hər birimiz bu tarixi məqamdan maksimum yararlanmalıqardaşlarımızlaqurulmuş dostluq körpüsünümöhkəmləndirməliyik. Bütün bu işlər sözlə deyil,əməlimizlə bəhrə verə bilər. Sizlərlə bu kiçik paylaşımı dəyərliqardaşım Riyaz Demirçinin Qarabağ Zəfərimizə həsr etdiyi şeirlə bitirmək istərdim.
PS Ey mənim qanı qanımdan,canı canımdan olan Türkman elim,bilin ki sizQARDAŞLARINIZIN ARASINDA YOX ÜRƏKLƏRİNDƏSİNİZVƏ KİMSƏ XAİN NİYYƏTLƏ BİZLƏRİ BİR-BİRİMİZDƏN QOPARIB AYIRA BİLMƏZ!!!!!!
ŞANLI ZEFER
Toprak Ana gibidir kaybolsa yok olursun,
Savunması şereftir düşmana ok olursun.
Birlikte kurtarılır gücünde çok olursu,
Karabağlı Yiğitler aldı düşman elinden.
Beş yıldır şanlı Zafer yine aldık toprağı,
Toprağa dalgaladık Azerbaycan bayrağı!!
Bizlere doğru aktı bu sevimcin ırmağı,
Türk dünyası şad oldu vurduk düşman gönlünden!!
Şişe,Fuzuli, Ağdem,Zengilen,Cebrailler tarihi yazdı,
Destan imanlıTürk şairler zaferi anlar.
Ancak Türk'ün dostu mahirler ,
Ne canllar şehit oldu bu Karabağ elinden
Riyaz Demirçi. Şair.
Jalə Cəfərova,filologiya üzrə fəlsəfə doktoru,jurnalist
Bakı-Bursa
