Ayna saytından alınan məlumata görə, ain.az bildirir.
"Missiya Əfqanıstana sabitlik və demokratiya gətirəcəyinə söz vermişdi, lakin nəticədə heç birinə nail ola bilmədi”
Əfqanıstanın Yenidənqurma üzrə Xüsusi Baş Müfəttişi (SIGAR) yekun hesabatını açıqlayıb. Hesabatda ABŞ tarixindəki ən bahalı və bəlkə də ən fəlakətli xarici missiyanın üstündən xətt çəkilib. İyirmi illik səy və astronomik 148 milyard dollar - müharibədən sonrakı Avropa üçün “Marşal planı”ndan çox – “Taliban”ın əlində tonlarla silahın sıradan çıxarılmasına səbəb olub.
“İsraelinfo.co.il” yazır ki, 17 il ərzində SIGAR Əfqanıstana təhlükəsizlik, inkişaf və humanitar yardım üçün ayrılan hər bir dolları araşdırıb. Agentlik 2012-ci ilin əvvəlində ABŞ hökuməti və hərbi səylərinin gözləntiləri doğrultmadığının əlamətlərini müşahidə edib. Baş müfəttişin sözlərinə görə, israfçılıq, fırıldaqçılıq və sui-istifadə nəticəsində 26 ilə 29 milyard dollar arasında vəsait yoxa çıxıb. Baş müfəttiş Cin Alois ABŞ-ın Əfqanıstanda qurmağa çalışdığı ordu və hökumət daxilində geniş yayılmış korrupsiyanı əsas "korrupsiya" kimi müəyyən edib.
"Çoxları bunun işə yaramadığını bilirdi. Bu müharibə işə yaramır. Rüblük hesabatlarımızda “Taliban”ın nəzarəti altına düşən rayonların sayının artdığını bildirmişdik", - Alois jurnalistlərə bildirib.
Onun hesabatında deyilir: "Missiya Əfqanıstana sabitlik və demokratiya gətirəcəyinə söz vermişdi, lakin nəticədə heç birinə nail ola bilmədi”.
ABŞ hökumətinin vəsaitlərinin əksəriyyəti narkotik əleyhinə əməliyyatlara xərclənib. Lakin 2018-ci il SIGAR hesabatında məlum olub ki, narkotik əleyhinə 7,3 milyard dollarlıq maliyyələşdirməyə baxmayaraq, ölkə "dünyanın ən böyük tiryək tədarükçüsü" olaraq qalır və narkotik sənayesində geniş yayılmış korrupsiya "ABŞ-ın ölkəni sabitləşdirmək səylərini çətinləşdirib, bəlkə də qeyri-mümkün edib".
2015-ci ildə SIGAR 355 milyon dollarlıq USAID elektrik stansiyasının öz gücünün 1%-dən az hissəsində işlədiyini aşkar edib. Növbəti il agentlik Əfqanıstanın paytaxtı Kabildəki ABŞ səfirliyinin qarşısında otel və mənzillərin tikintisi üçün nəzərdə tutulmuş 85 milyon dollarlıq kreditin geri qaytarılmadığını və tərk edilmiş, boş mərmilərin qaldığını aşkar edib. 2018-ci ildə isə Əfqanıstan Hərbi Hava Qüvvələri üçün 486 milyon dollara alınan 20 ədəd G-222 təyyarəsinin əməliyyat tələblərinə cavab vermədiyi aşkar edilib. Bəzilərini anqarlarda toz basıb; digərləri isə “silinib”.
SIGAR-ın səyləri mühasibat uçotundan kənara çıxır. Araşdırmalar göstərir ki, keyfiyyətsiz podratçı işi ölümcül təhlükə yaradır. 2012-ci ildə iki Amerika əsgəri suötürücü boruda gizlədilmiş bomba nəticəsində həlak olub. Səbəb? Əfqanıstandakı bir tikinti şirkəti lazımi təhlükəsizlik barmaqlığını quraşdıra bilməyib və bu da terrorçulara əlverişli yol açıb.
ABŞ qoşunları 2021-ci ilin avqust ayında ölkəni tərk etdikdə Əfqanıstan qüvvələri üçün 7,1 milyard dollar dəyərində avadanlıq qoyublar. Nəticə gözlənilən olub: minlərlə zirehli maşın və yüz minlərlə silah da daxil olmaqla bütün bunlar dərhal “Taliban”ın əlinə keçib. Və onların yeni təhlükəsizlik aparatının əsasını təşkil edib.
Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün ain.az saytını izləyin.
