Vyana və Tehran arasında nüvə böhranı yeni mərhələyə keçib
İsrailin son həftələrdə İrandakı nüvə obyektlərinə endirdiyi zərbələr təkcə regionun təhlükəsizliyini deyil, həm də beynəlxalq diplomatik münasibətləri alt-üst edib.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "tasnimnews.com" nəşri yazıb.
Məlumatda deyilir ki, BMT Təhlükəsizlik Şurasında çıxış edən Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (MAQATE) baş direktoru Rafael Qrossi zərbələrin nəticələri ilə bağlı ciddi xəbərdarlıq edib. İran isə cavab olaraq onu qərəzli davranışda və öz vəzifələrinə xəyanətdə ittiham edib.
Qrossidən sərt xəbərdarlıq: Zərbə alan obyektlər və risklər
Qrossinin sözlərinə görə, İsrailin iyunun 13-də İrana hücumları nəticəsində Natanzdakı uranın zənginləşdirilməsi müəssisəsi tamamilə dağıdılıb. Buradakı yerüstü və yeraltı infrastrukturlar, enerji təminatı sistemləri və ehtiyat generatorlar sıradan çıxıb. Hücum zamanı nüfuzedici silahlardan istifadə olunub.
İsfahanda isə uran konversiya zavodu, yanacaq istehsalı kompleksi və yeni tikilən metal uran emalı zavodu zərər görüb. Araak şəhərindəki ağır su reaktorunun inşası dayandırılıb, TESA şirkətinin Kəracdakı zavodları dağıdılıb. Tehranda modern sentrifuqaların istehsalı ilə bağlı obyektə ziyan dəyib.
Hazırda yalnız Fordo obyektində heç bir zərər qeydə alınmayıb. Lakin Qrossi xüsusi vurğulayıb ki, fəaliyyət göstərən Buşehr Atom Elektrik Stansiyasına ediləcək istənilən hücum fəlakətli nəticələrə, yəni geniş radiasiya yayılmasına səbəb ola bilər. Eyni təhlükə Tehrandakı nüvə araşdırma mərkəzi üçün də keçərlidir.
Tehrandan etiraz: "MAQATE bitərəfliyini itirib"
İranın BMT-dəki daimi nümayəndəsi Səid İravani isə Qrossini peşəkar etikaya zidd davranmaqda ittiham edib. BMT baş katibi Antonio Quterrişə və Təhlükəsizlik Şurasının rəhbərliyinə ünvanlanan məktubda səkkiz bəndlik şikayət siyahısı yer alıb. Orada MAQATE rəhbərinin İsrailin hücumlarına səssiz qalması, obyektivlik prinsipini pozması və İrana qarşı təzyiqlərə alət olması qeyd edilir.
İran Xarici İşlər Nazirliyinin nümayəndəsi İsmayıl Baqai isə daha da irəli gedərək Qrossini Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsinə (NPT) xəyanətdə suçlayıb. Onun fikrincə, MAQATE-nin "qərəzli hesabatları" İrana qarşı hərbi təcavüzün əsasını qoyub və bu hesabatlar sülh məqsədli nüvə fəaliyyətinin legitimliyini sual altına alıb.
Diplomatiya çökür, təhlükə artır
Hazırkı vəziyyət göstərir ki, diplomatik kanalların sıradan çıxması, MAQATE kimi qurumlara olan etimadın zədələnməsi və nüvə obyektlərinə yönələn hücumlar yalnız region üçün deyil, bütün dünya üçün təhlükə yaradır. İran beynəlxalq hüququn pozulduğunu iddia edir, Qrossi isə nüvə təhlükəsizliyinin pozulduğunu bildirir. Əgər bu qarşıdurma cilovlanmasa, daha böyük və nəzarətsiz bir böhranın xəbərçisi ola bilər.
