ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının immiqrasiyadan tutmuş iqtisadiyyata qədər bir çox sahədə verdiyi qərarlar müzakirələr yaratmağa davam edərkən, ABŞ haqqında təəccüblü bir iddia ortaya atıldı. ABŞ-ın Kaliforniya-Santa Barbara Universitetinin beynəlxalq siyasi iqtisad professoru Benjamin Kohen, Kaliforniya ştatının 2035-ci ildə ABŞ-dan müstəqilliyini elan edəcəyi ssenarisini dilə gətirdi. Ştatla mərkəzi hökumət arasında gərginlik artmaqda davam edərkən, xüsusən də immiqrasiya sahəsində, bu hadisənin ABŞ-da 10 il ərzində baş vermiş vətəndaş müharibəsi ola biləcəyi iddia edildi.
“Daily Mail” qəzetinin yazdığına görə, professor Koen ABŞ-da siyasi qütbləşmənin şiddətli qırılma nöqtəsinə çatma ehtimalının “sıfırdan çox” olduğunu bildirib. Koenin sözlərinə görə, proqnozlaşdırılan ssenarilərdən biri Kaliforniyanın ABŞ-dan ayrılmağa qərar verməsidir ki, bu da növbəti ABŞ prezidentini sərt tədbirlər görməyə sövq edəcək.
Koen bülletenində hipotetik ssenarisi haqqında danışıb. ABŞ-ın vitse-prezidenti Ceyms Vensin növbəti müddətdə prezident ola biləcəyinə işarə edən Koen, “Prezident Vens yaxınlıqdakı qırmızı (Respublika) ştatlardan olan Milli Qvardiya qüvvələrinin dəstəyi ilə Sakramentoda əyalət hökumətini hərbi yolla ələ keçirməklə hədələdi. Silahlı qarşıdurma ehtimalı getdikcə artır”, – deyib.
ABŞ-dan ayrılan ştatlar bir çoxları üçün qeyri-mümkün bir imkan kimi görünsə də, Koenin fikrincə, “bəzi ştatlarda ABŞ-ın böyük ailəsinin bir hissəsi olmaqdansa, mənsub olduqları dəyərlərə əməl etmək üçün yüksələn hərəkat var”.
Şəxsiyyətin çox güclü motivasiya mənbəyi ola biləcəyinə işarə edən professor, “Buna görə də mən vətəndaş müharibəsi riskindən narahatam. İcma kimliyi hissi kimi güclü bir şeyə gəldikdə, məntiq bir kənara qoyulur”, – deyib.
“YouGov”un son sorğusu bir çox amerikalının Koenin narahatlığını bölüşdüyünü göstərdi. Sorğuda iştirak edən amerikalıların 40 faizi yaxın 10 ildə ABŞ-da vətəndaş müharibəsi ehtimalının “bir qədər və ya çox ehtimal” olduğunu bildirib. Respondentlərin eyni faizi belə bir vətəndaş müharibəsinin ştatlar arasında deyil, Respublikaçılar və Demokratlar arasında olacağına inandıqlarını bildirib.
“Vətəndaş müharibəsi olsaydı, hər şeyin necə olacağını təsəvvür etmək mənim üçün çətindir. Amma belə bir müharibənin baş vermə ehtimalı sıfırdan qat-qat yüksəkdir”, – Koen universitet tərəfindən dərc olunan mətndə deyib.
Professor Koen əlavə edib ki, ştatların Birləşmiş Ştatlardan ayrılmağa qərar vermə ehtimalı az qiymətləndirilən bir fenomendir.
***
Bir ştatın ABŞ-dan çıxması müstəqil ölkə olmaq deməkdir. Bu həm də ABŞ konstitusiyasını, federal qanunları və federal hökuməti rədd etmək deməkdir.
ABŞ Ali Məhkəməsi ştatların digər ştatların razılığı olmadan ABŞ-ı tərk etmək qərarına gəlməsinin qeyri-qanuni olduğuna qərar verdiyi üçün vətəndaş müharibəsi təhlükəsi belə bir ssenaridə mümkün olur. Müvafiq olaraq, ola bilsin ki, federal hökumət ABŞ-ı tərk etmək üçün belə bir addımı qeyri-qanuni elan etsin və bunun qarşısını almaq üçün tədbirlər görsün.
Kaliforniyanın ABŞ-ı tərk edən ilk ştat olacağını proqnozlaşdıran Koenin sözlərinə görə, amerikalılar həm də ABŞ-ın coğrafi sərhədlərini öz siyasi ideologiyalarına daha yaxşı uyğunlaşdırmaq üçün yenidən cızmaq istəyirlər.
ABŞ Prezidenti Donald Trampın İmmiqrasiya və Gömrük Mühafizəsi (ICE) əməkdaşlarının mühacirlərin reydləri və saxlanması dalğasına qarşı etirazları yatırtmaq üçün Kaliforniyaya dəniz piyadaları və Milli Qvardiya qoşunlarını göndərməsi əks reaksiyaya səbəb olub və federal və əyalət administrasiyaları arasında gərginliyi daha da artırıb.
