BAKI, TurkicWorld
Yeməklərin bişirilməsi zamanı bəzi vitamin və mineralların itməsi mümkündür. Xüsusilə C və B vitaminləri kimi su ilə həll olan maddələr bişirmə zamanı parçalanır və ya suya keçir. Lakin bu, bütün hallarda zərərli sayılmır. Əksinə, bəzi tərəvəzlər bişirildikdə onların qida maddələri orqanizm tərəfindən daha asan mənimsənilə bilir.
Bişirmə hansı vitaminləri azaldır?
C vitamini, B qrupu vitaminləri və kalium kimi minerallar istiyə və suya qarşı daha həssasdır. Bu maddələr xüsusilə kələm, brokoli, ispanaq, balqabaq və noxud kimi tərəvəzlərdə bol miqdarda olur. Bişirmə zamanı bu vitaminlərin itkisini azaltmaq üçün:
Buxarda bişirmə,
Mikrodalğalı sobada qısa müddətlik isitmə,
Tavada az su ilə qızartma
qaynatmaqdan daha yaxşı alternativlər sayılır.
Əlavə olaraq, əgər yeməyin suyu da istehlak edilirsə (məsələn, şorba və ya buğlama şəklində), vitamin itkisi minimuma enir.
Hansı tərəvəzlər bişirildikdə daha faydalı olur?
Pomidor, yerkökü, balqabaq və şirin kartof kimi tərəvəzlərdə olan likopen və beta-karotin kimi maddələr bişirildikdə daha yaxşı mənimsənilir. Bişirmə hüceyrə divarlarını zəiflədir və qida maddələrinin orqanizmə keçidini asanlaşdırır.
Eyni zamanda, nişasta və zülallar da bişdikdən sonra daha rahat həzm olunur. Bu baxımdan bəzi qidaların bişmiş şəkildə qəbul edilməsi daha faydalıdır.
Çiy tərəvəzlərin də rolu böyükdür
Çiy şəkildə qəbul edilən kərə, kahı, bibər, pomidor və ispanaq kimi tərəvəzlər C vitamini və B vitaminləri ilə zəngin olduğundan salat və təzə şirələr şəklində istifadə edilməsi tövsiyə olunur.
Xam pəhrizlər: Sağlamlıq üçün risk və imkanlar
“Raw food” (xam qida) pəhrizi tərəfdarları çiy və emal edilməmiş məhsulları əsas qida qaynağı kimi qəbul edirlər. Lakin bu cür pəhrizlər:
Protein, B12 vitamini və dəmir kimi qidaların çatışmazlığına,
Enerji azlığına,
Həddindən artıq məhdudiyyət və sosial çətinliklərə səbəb ola bilər.
Mütəxəssislər bildirir ki, tamamilə çiy və ya tamamilə bişmiş qida arasında seçim etməkdənsə, qarışıq və balanslı pəhriz ən sağlam yanaşmadır.
Qeyd edək ki, hər bir tərəvəzin bişdikdə və ya çiy şəkildə istehlakı zamanı faydaları dəyişə bilər. Əsas məsələ fərqli bişirmə üsullarından istifadə etməklə həm dad, həm də qida dəyərini maksimum səviyyədə qorumaqdır.
