Bakı. Trend:
“Save the Children” (Uşaqları xilas edin) təşkilatı dünyada hərbeş uşaqdan birinin məruz qaldığı erkən nikahların fəsadları barədəməlumatlılığı artırmaq məqsədilə “Evlilik oyun deyil” adlıkampaniyaya start verib. BMT-nin məlumatına görə, hər il dünyada 12milyon qız uşağı 18 yaşına çatmamış evliliyə məcbur edilir,onlardan 2 milyonu isə hətta 15 yaşından əvvəl ərə verilir. Buproblem dünya üzrə hər beş qızdan birinə təsir göstərir.
Trend xəbərverir ki, “Save the Children” uşaq nikahlarını “genderzorakılığının ən dağıdıcı formalarından biri” adlandırıb.
“Bu təcrübə uşaqları uşaqlıqlarından məhrum edir, onlarıntəhsilinə mane olur, zorakılığa məruz qoyur və erkən hamiləliyəsürükləyir ki, onların sağlamlıqları və rifahları üçün ciddirisklər yaradır”, – deyə təşkilatın kommunikasiya üzrə direktoruAlisiya Moreno bildirib.
Təşkilatın hesablamalarına görə, indiyə qədər uşaq nikahlarınınazaldılması sahəsində əldə olunan irəliləyişə baxmayaraq, problemintam aradan qaldırılması üçün hələ 300 il lazım olacaq. Uşaqnikahlarının sayının azalmasında ən böyük irəliləyiş Cənubi Asiyadamüşahidə olunub, lakin ən çox hal da məhz burada baş verir. 18yaşına çatmamış ərə verilən qız və qadınların təxminən 45%-i buradayaşayır, onların üçdə biri isə Hindistanın payına düşür.
Qərbi və Mərkəzi Afrikada, eləcə də Latın Amerikası və Karibhövzəsində uşaq nikahlarının yayılması dünya üzrə orta göstəricidənyüksək olaraq qalır və müvafiq olaraq 33% və 23% təşkil edir.
Son illər gender zorakılığının aradan qaldırılması istiqamətindəəldə edilən irəliləyiş ciddi təhlükə altına düşüb. Yoxsulluğunartması, silahlı münaqişələr və iqlim böhranı milyonlarla qızuşağını daha həssas vəziyyətə salır. Üstəlik, böhran dövrlərindəgender zorakılığı artır, ailələr qızlarını məktəbə göndərməkdənimtina edir və ya onları evləndirməyə üstünlük verirlər.
“Save the Children” təşkilatının 2023-cü il üçün hazırladığı“Qızlar” hesabatında qeyd olunur ki, qız uşaqlarının evliliyəməcbur edilmə hallarının təxminən üçdə ikisi yüksək iqlim riskiolan regionlarda – Cənubi Sudan, Burkina-Faso, Efiopiya, Banqladeş,Mali, Malavi və digər ölkələrdə baş verir. Sel, quraqlıq kimiekstremal hava hadisələri məhsuldarlığın azalmasına və ailələringəlirinin azalmasına səbəb olur. Nəticədə, ailələr iqtisadiçətinliklərdən çıxış yolu kimi qızlarını ərə verməyə qərarverirlər.
BMT-nin hesabatına əsasən, uşaq nikahlarının ən çox yayıldığıölkə 76% göstərici ilə Nigeriyadır. Sonrakı yerlərdə isə MərkəziAfrika Respublikası və Çad gəlir. Hər iki ölkədə bu göstərici 61faizdir. Məktəblərin bağlanması da qız uşaqları arasında məcburinikah riskini artırır.
“Uşaqlıq sadəcə bir səhnə deyil. Bu, gülə bildiyin, qaçabildiyin və hər şeydən əvvəl oynaya bildiyin bir məkandır. Qızuşağı burada özünü azad, təhlükəsiz və canlı hiss edir. Amma bəzənoyun bitir. Oyunla bərabər başqa şeylər də dayanır: onun gülüşü,səsi və uşaqlığı”, – deyə Moreno bildirib.
