Dyuk Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, işdə süni intellektdən istifadə edən işçilər başqaları tərəfindən daha az bacarıqlı, tənbəl və kifayət qədər motivasiyasız kimi qəbul edilir. Bu sosial stereotiplər hətta karyeraya da təsir edə bilər - işə qəbul zamanı imtinaya qədər...
Poliqon xəbər verir ki, tədqiqat Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) jurnalında dərc olunub.
Söhbət generativ süni intellektdən gedir – məsələn, mətnlər yaza, kod yaza, şəkillər yarada və gündəlik işlərdə kömək edə bilən ChatGPT. Geniş istifadəsinə və aşkar faydalarına baxmayaraq, işçilər həmkarlarının və rəhbərlərin onları “əsgər” hesab edə biləcəyindən qorxurlar. Göründüyü kimi, bu qorxular əsassız deyil.
Tədqiqatın müəllifləri 4400-dən çox insanın iştirakı ilə bir sıra eksperimentlər aparıblar. Təcrübələrin birində iştirakçılardan süni intellekt və ya adi alətlərdən istifadə edərək bir tapşırığı tamamladıqlarını təsəvvür etmələri istənib. Süni intellektdən “istifadə edənlər” öz həmkarlarından daha mənfi reaksiya gözləyiblər – onları tənbəl, dəyişdirilə bilən və ya çox bacarıqlı olmayan hesab etmək olar. Əksəriyyət işdə süni intellektdən istifadə etdiklərini gizlətməyə üstünlük verdiklərini etiraf edib.
Başqa bir təcrübədə könüllülər hipotetik işçilərin təsvirlərini qiymətləndiriblər. Süni intellekt yardımına müraciət edənlər sistematik olaraq daha pis reytinqlər alıblar - onlar ya kənardan köməksiz işləyən və ya digər insanlardan kömək alan həmkarlarından daha az bacarıqlı, çalışqan və müstəqil hesab olunublar. Üstəlik, nə yaş, nə cins, nə də iş sahəsi rol oynamayıb.
Bununla belə, mənfi təsəvvürlər də vəzifədən asılı olub. Sadə əl işinə gəldikdə (məsələn, qeydlərin yenidən yazılması) AI-dən istifadə daha çox şübhə doğurub. Ancaq rəqəmsal tapşırıqlarda (məsələn, e-poçt paylanması) məntiqi bir həll kimi qəbul edilib. Üstəlik, belə hallarda süni intellektdən istifadə edən işçilərə üstünlük verilib.
Müəlliflər vurğulayırlar ki, paradoks işçilər daha yaxşı işləmək üçün neyron şəbəkələrdən istifadə edir, lakin ətrafdakılar çox vaxt əks nəticə çıxarırlar. Gələcəkdə onlar hesab edirlər ki, bu stereotiplərin necə formalaşdığını və onların aradan qaldırılması yollarını öyrənməyə dəyər - məsələn, rəqəmsal savadlılığı artırmaq və AI-nin spesifik üstünlüklərini praktikada nümayiş etdirmək.
Poliqon.info
