...Aydakı zəlzələlər peykdə daimi bazaların qurulmasına mane ola bilər.
SİA-nın məlumatına görə, Smithsonian İnstitutu və Merilend Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, 1972-ci ildə Apollon 17 astronavtlarının eniş etdiyi Buğa-Littrow vadisindəki mənzərə meteoritlərdən deyil, seysmik aktivlikdən qaynaqlanır.
Tədqiqatçı Tomas Uatters və geologiya üzrə dosent Nikolas Şmerr “Apollo 17” eniş yerindən məlumatları - sürüşmə və daş çökmələrindən nümunələri öyrəndi və təkanların gücünü təxmin etdi.
Alimlər müəyyən ediblər ki, təxminən 3,0 bal gücündə zəlzələlər Li-Linkoln qırılması boyunca son 90 milyon il ərzində dəfələrlə baş verib, yəni qırılma aktiv olaraq qala bilər.
Ayda daimi bazaların yerləşməsini planlaşdırarkən gənc qırılmaların qlobal paylanmasını, onların potensial aktivliyini və yenilərinin əmələ gəlməsinin mümkünlüyünü nəzərə almaq lazımdır.
Tədqiqatçılar seysmik riski də hesablayıblar: aktiv qırılma yaxınlığında Ayda dağıdıcı zəlzələnin baş vermə ehtimalı istənilən gündə 20 milyonda 1-dir.
Şmerr izah edib ki, dəyər kiçik olsa da, uzunmüddətli infrastrukturun yaradılmasını planlaşdırarkən bunu gözardı etmək olmaz.
...Əgər astronavtlar Ayda bir gün olduqları ərəfədə dağıdıcı hadisə baş verərsə, onların bəxti gətirməyəcək. Amma baza on il üçün nəzərdə tutulubsa, təhlükəli zəlzələ ehtimalı 5500-də 1-ə qədər artır - pokerdə dördlük əldə etmək şansı kimi...
Bunu alim deyir.
Tədqiqat Ayda qədim zəlzələləri öyrənmək imkanı verir, burada Yerdə olduğu kimi analiz üçün xəndək qazmaq mümkün deyil.
Əli Babayev
