ABŞ prezidenti Donald Tramp Azərbaycanla bağlı məhdudiyyətlər nəzərdə tutan 907-ci Düzəlişin qüvvəsinin dayandırılması barədə sənədə imza atacaq.
Bizim.Media xəbər verir ki, mənbələr bildirirlər ki, Tramp Azərbaycanla bağlı 907-ci Düzəlişin tətbiqini dayandıran sənədi imzalamaq niyyətindədir.
Bundan əlavə, Azərbaycan və ABŞ arasında strateji tərəfdaşlığa dair Xartiyanın hazırlanması məqsədilə Strateji İşçi Qrupunun yaradılmasına dair Anlaşma Memorandumunun da imzalanacağı gözlənilir.
Xatırladaq ki, 907-ci Düzəliş (Amendment 907) — ABŞ Konqresinin 1992-ci ildə qəbul etdiyi bir qanun düzəlişidir. Bu düzəliş ABŞ-ın Azərbaycana birbaşa dövlət yardımını qadağan edirdi və uzun illər ABŞ-Azərbaycan münasibətlərində ciddi siyasi maneəyə çevrilmişdi.
Düzəlişin məğzi və məqsədi
907-ci Düzəliş, “Azadlığı Müdafiə Aktı” (Freedom Support Act) çərçivəsində qəbul olunmuşdu.
“Onun əsas müddəası belə idi: “ABŞ hökuməti Azərbaycana birbaşa yardım göstərməməlidir, o vaxta qədər ki, Azərbaycan hökuməti Ermənistana və “Dağlıq Qarabağ”a qarşı blokada və güc tətbiqini dayandırmayıb”.
Bu düzəlişin müəllifləri əsasən erməni lobbisinin dəstəklədiyi senator və konqresmenlər olmuşdu. Onlar iddia edirdilər ki, Azərbaycan Qarabağ münaqişəsində Ermənistanı iqtisadi və humanitar blokadaya alıb.
Azərbaycan tərəfin mövqeyi
Azərbaycan isə bu iddialarla razılaşmayaraq bildirmişdi ki, blokada Ermənistana deyil, Ermənistanın Azərbaycana qarşı işğalçılıq siyasətinə cavabdır: “Düzəliş qərəzlidir və balanssızdır, çünki Ermənistan Azərbaycana qarşı müharibə aparır, amma cəza məhz Azərbaycana tətbiq edilir”.
Düzəlişin təsirləri
ABŞ-ın digər postsovet ölkələrinə etdiyi yardım miqdarında Azərbaycana xeyli az yardım ayrıldı. Azərbaycanla ABŞ arasında siyasi və hərbi əməkdaşlıq illərlə zəif səviyyədə qaldı.
Bu düzəliş, ABŞ-ın Cənubi Qafqaz siyasətində balanssız yanaşma nümunəsi kimi tez-tez tənqid olunurdu.
Düzəlişin qüvvədən salınması və ya dayandırılması
2001-ci il 11 sentyabr terror hadisələrindən sonra, ABŞ-ın Əfqanıstana qarşı antiterror koalisiyası üçün Azərbaycan mühüm tərəfdaşa çevrildi. Nəticədə 2002-ci ildə Prezident Corc Buş 907-ci Düzəlişin tətbiqini müvəqqəti olaraq dayandırmaq səlahiyyətindən istifadə etdi.
Həmin vaxtdan bu günədək hər ABŞ prezidenti ildə bir dəfə bu düzəlişin tətbiqini dayandırır.
Lakin düzəliş hüquqi olaraq hələ də qüvvədədir, yalnız prezident onu hər dəfə təxirə salır.
2025-ci ildə nə baş verir?
Donald Trampın 2025-ci ildə bu düzəlişin qüvvəsinin dayandırılması barədə yenidən sənəd imzalayacağı xəbəri onun Azərbaycanla münasibətləri genişləndirmək istədiyini, srateji tərəfdaşlığa keçid planlarının olduğunu göstərir.
Bu, həm də Azərbaycanın ABŞ-la iqtisadi, enerji və hərbi əməkdaşlıq imkanlarını artırmaq üçün yeni mərhələyə keçidi deməkdir.
Bizim.Media
