Şəhər həyatında “yaşıl məkanların” rolu müasir dövrdə getdikcə daha çox diqqət mərkəzinə çevrilir. İnsanların əksəriyyəti artıq böyük şəhərlərdə yaşayır və sıx məkanlarda hər gün təbiətdən uzaq bir həyat sürür. Beton binaların, asfalt yolların və daim hərəkətdə olan nəqliyyat vasitələrinin əhatəsində qalan insan üçün parklar, bağlar, bulvarlar və digər yaşıllıq sahələri yalnız estetik gözəllik deyil, həm də fiziki və psixoloji sağlamlıq üçün vacib amildir.
Yaşıl məkanlar şəhərin havasını təmizləyən, karbon qazını udaraq oksigen istehsal edən təbii “filtr” rolunu oynayır. Bu, xüsusən də havanın çirklənmə səviyyəsinin yüksək olduğu iri şəhərlərdə həyati əhəmiyyət daşıyır. Eyni zamanda yaşıllıqlar səs-küyün qarşısını alır, isti havalarda isə təbii soyuducu kimi çıxış edir. Dünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatlarına görə, parkların və ağacların çox olduğu ərazilərdə yaşayan insanların sağlamlıq göstəriciləri digər ərazilərlə müqayisədə daha yaxşıdır və belə insanların həyat ömrü də uzun olur.
Psixoloji baxımdan yaşıl məkanların insanlara təsiri daha da önəmlidir. Şəhər həyatı insanları sürətli ritm, stres, sosial təzyiq və davamlı iş yükü ilə üz-üzə qoyur. Park və bağlarda gəzinti, təmiz hava ilə nəfəs almaq, təbiətin səslərini dinləmək insanın beyin fəaliyyətini bərpa edir, narahatlığı azaldır və pozitiv əhval-ruhiyyə yaradır. Psixoloqlar hesab edirlər ki, yaşıl məkanlarda keçən qısa vaxt belə insan beynində konsentrasiyanı artırır, stress hormonlarının səviyyəsini aşağı salır və gündəlik işlərə daha məhsuldar yanaşmağa kömək edir.
Şəhərlərdə yaşıllıq sahələrinin çoxalması həm də sosial münasibətlər baxımından əhəmiyyət daşıyır. Parklar ailələrin istirahət məkanı, uşaqlar üçün oyun sahəsi, gənclər üçün ünsiyyət və yaradıcılıq mərkəzi rolunu oynayır. Bu, insanların bir-biri ilə ünsiyyət qurmasına, sosial əlaqələrin güclənməsinə şərait yaradır. Digər tərəfdən, yaşıl məkanlar idman və fiziki aktivlik üçün də əlverişli imkan təqdim edir. Açıq havada qaçış, velosiped sürmə, yoga və digər fəaliyyətlər sağlam həyat tərzini təşviq edir.
Maraqlıdır ki, bir çox dünya şəhərlərində artıq “yaşıl memarlıq” və “eko-şəhər” konsepsiyaları genişlənməkdədir. Səul, Sinqapur, Kopenhagen kimi şəhərlərdə binaların üzərində dikey bağlar salınır, damlarda yaşıllıqlar yaradılır, şəhər planlamasında parklar və ağac zolaqları əsas prioritetlərdən birinə çevrilir. Azərbaycanın da Bakı başda olmaqla müxtəlif şəhərlərində bu istiqamətdə addımlar atılır. Son illərdə bulvarın genişləndirilməsi, yeni parkların salınması, abadlıq işlərinin aparılması insanların həyat keyfiyyətinə müsbət təsir göstərir.
