Böyük Avrasiya liderləri Çin sammitində Rusiya prezidentini səmimiyyətlə qarşıladılar.
Son illər beynəlxalq təcridə məruz qalan Rusiya prezidenti Vladimir Putin, artıq qlobal arenada əvvəlkindən daha rahat və inamlı görünür. The New York Times qəzetinin yazdığına görə, Çin Xalq Respublikasında keçirilən Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının (ŞƏT) sammitində Putinə göstərilən isti münasibət, onun beynəlxalq izoliyasiyadan çıxdığını nümayiş etdirir.
Sammitdə Çin prezidenti Si Cinpin və Hindistanın baş naziri Narendra Modi ilə isti münasibətlər nümayiş etdirən Putin, Qərbi Ukrayna müharibəsinə görə açıq şəkildə ittiham edib. Liderlərin qeyri-rəsmi görüşündə Rusiya prezidenti Modi ilə əl-ələ verərək gülümsəyib, Si ilə birlikdə söhbət edib.
Sammitdə iştirak edən İran, Türkiyə, Vyetnam, Tacikistan və Nepal liderləri də Putinə açıq və səmimi münasibət göstərib, qapalı görüşlər gecəyarısınadək davam edib.
“Müharibə qəbul olunmuş kimi görünür”
Corciya Dövlət Universitetinin professoru, Çin və Rusiyanı araşdıran Mariya Repnikova bildirib ki, “Sammitdə belə bir təəssürat yaranırdı ki, müharibə sanki artıq qəbul olunub. Hər şey normala dönüb, müharibə sanki mövcud deyil”.
Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi isə sammitin yekun bəyanatında Avropada İkinci Dünya Müharibəsindən bəri ən böyük müharibənin – Ukraynadakı münaqişənin qeyd olunmamasını “təəccüblü” adlandırıb.
Putinə dəstəyi artıran amillər
NYT-yə görə, ABŞ prezidenti Donald Trampın siyasəti də Putinin təcriddən çıxmasına şərait yaradıb. Tramp Rusiya liderini son on ildə ilk dəfə Amerika qitəsinə dəvət edib və BRICS ölkələri ilə yaşanan gərginliklər Putinə daha çox imkan açıb.
Rusiya son illər ərzində Çin, Hindistan və Türkiyə ilə əlaqələrini gücləndirib. Bu ölkələr Qərbin sanksiyaları fonunda Rusiya iqtisadiyyatı və hərbi sənayesi üçün əsas dayaqlara çevrilib.
Vaşinqtondakı Kennan İnstitutunun direktoru Maykl Kimmic qeyd edib ki, “Rusiya təkcə üç il yarımlıq ağır müharibəni davam etdirməklə deyil, həm də diplomatik sahədə ciddi uğurlar əldə etməklə öz mövqeyini möhkəmləndirib”. Onun sözlərinə görə, Rusiya bu ölkələrlə elə münasibətlər qurub ki, bu, onun iqtisadiyyatına töhfə verir və Kremlin legitimliyini gücləndirir.
Məhdudiyyətlər də qalır
Bununla belə, Putinə göstərilən bu dəstəyin sərhədləri də var. Bir çox Avropa ölkəsi ilə münasibətlər donub qalıb, bu da Rusiya ilə əməkdaşlıq edən tərəfdaşların Avropa ilə ticarət maraqlarını məhdudlaşdırır. Əksər ölkələr hələ də Rusiyanın ərazi iddialarını tanımır və müharibəyə açıq dəstək verməkdən çəkinirlər.
Digər tərəfdən, Tramp administrasiyasının ticarət müharibələri və qeyri-sabit xarici siyasəti nəticəsində Çin və Rusiya liderləri özlərini “daha sabit tərəfdaşlar” kimi təqdim edirlər. Lakin qeyd olunur ki, Ermənistan və Azərbaycan kimi bir sıra postsovet ölkələri artıq Moskvadan uzaqlaşmaq istiqamətində addımlar atırlar.
Xatırladaq ki, daha əvvəl Çin sammiti haqqında yayılan xəbərlərdə qeyd olunurdu ki, Putinin dörd günlük səfəri və Si Cinpinlə keçirilən hərbi parad, Çin və Rusiya arasında artan əməkdaşlığı və ABŞ-ın qlobal təsirinə qarşı göstərilən açıq müqaviməti nümayiş etdirir.
