Yeni araşdırmaya əsasən təxminən 300 min il əvvəl insan beyninin ölçüsünü məhdudlaşdıran hadisələr baş verib.
Publika.az araşdırmanın nəticələrinə istinadən xəbər verir ki, enerji və iqlim təzyiqləri səbəbindən təxminən 300 min il əvvəl beyin böyüməsi yavaşlayıb. Böyük beyinlər insanlara oddan istifadə etməyə, alətlər hazırlamağa və simvolik ünsiyyət qurmağa imkan verən əsas üstünlük kimi qəbul edilir.
Tədqiqatın müəllifi Jeffrey M.Stiebel bu təkamül mübadilələrini təhlil edib. Əvvəllər Homo sapiens növləri daha böyük beyinlə seçilirdi ki, bu da onlara dəyişən mühiti və mürəkkəb sosial dünyanı idarə etməyə kömək edirdi. Lakin fosil dəlilləri göstərir ki, beyin ölçüsü son 100 min il ərzində kiçilməyə başlayıb və bu, sağ qalmağın biologiya ilə yanaşı mədəni yeniliklərdən də asılı olması ehtimalını artırır. Stiebel deyir ki, o, insanın təkamülü və idrakı ilə bağlı geniş suallarla maraqlanır.
Stiebel tədqiqat üçün Homo cinsinə aid 800 kəllə ölçüsünü təhlil edib. Bunlara H. erectus, H. heidelbergensis, H. neanderthalensis və H. sapiens, ümumilikdə 690 insan və 99 qeyri-müasir fərd daxildir. Beyin ölçüsünün təxminləri 27 primat növü arasında təsdiqlənmiş reqressiya düsturundan istifadə etməklə əldə edilib. Fosillər 100 min illik yaş qrupları üzrə qruplaşdırılıb və əlavə təhlillər qlobal izotop məlumatlarından müəyyən edilən əsas iqlim mərhələlərinə (buzlaq və buzlaqlararası dövrlər) əsaslanıb.
Nəticələr göstərib ki, təxminən 100 min il əvvəl insanlarda daha böyük beyinlər üçün təkamül təzyiqi azalıb. Bilişsel (insanın psixoloji problemləri ilə əlaqəli və ya davam edən düşüncələri, hissləri və davranışları hədəf alaraq şəfa verməyi hədəfləyən bir psixoterapiya üsulu-red.) olaraq uyğunlaşa bilməyən qruplar yoxa çıxıb, bu da bəzi növlərin nəsli kəsildiyini izah edir.
