Cənubi Amerikada dinozavrların "yeni kralı"nın qalıqları tapılıb. Yırtıcı Joaquinraptor casali adlanır, uzunluğu təxminən 7 metrdir və güclü "çit qayçılarına bənzər caynaqları" olan sürətli ovçu olub...
Poliqon xəbər verir ki, bu barədə Live Science yazır.
Nəhəng heyvanın qalıqlarının çənələrinə sıxılmış qədim timsah qohumunun ayaq sümüyü ilə tapıldığı qeyd edilir. Tədqiqatın aparıcı müəllifi, Argentinanın Çubut şəhərində yerləşən Pataqoniya Geologiya və Paleontologiya İnstitutundan (CONICET) paleontoloq Lusio İbiriku və həmkarları yaxşı qorunmuş fosili aşkar ediblər.
Nəşr deyir ki, heyvanın kəllə, qabırğalar, fəqərələr, ön və arxa ayaqların əksəriyyəti Argentinanın mərkəzi Pataqoniya bölgəsindəki Çubut əyalətinin cənub-mərkəzindəki Lago Colhue Huapi formasiyasında tapılıb.
Yırtıcının, təqribən 70-66 milyon il əvvəl Təbaşir dövrünün sonlarında yaşamış meqaraptor və ya "böyük yırtıcı" kimi tanınan bir teropod növü olduğu düşünülür. Bu, Çicxulub asteroidinin Yucatan yarımadasına düşməsindən əvvəl olub. Həmin hadisə bəzi quşlar istisna olmaqla, dinozavrları məhv edən Təbaşir-Paleogen dövrünün yox olması hadisəsinə ilə nəticələnib.
Qeyd olunur ki, Cənubi Amerika, Asiya və Avstraliyada yaşayan meqaraptorlar uzunsov kəllələrə, güclü pəncələrə və iri caynaqlara malik yırtıcılar olub.
Kanadanın Kalqari Universitetinin paleontoloqu Darla Zelenitski deyib: "Sağ qalan son meqaraptor olduğuna inanılan bu fosil, onların Cənubi Amerikadakı təkamül tarixinin kütləvi yoxa çıxmadan əvvəl son mərhələsinə dair fikir verir".
Alimin sözlərinə görə, bu kəşf onu göstərir ki, meqaraptoranlar (meqaraptorlar sinfinə aid olan istənilən dinozavrlar, meqaraptorlar da daxil olmaqla) Təbaşir dövrünün sonuna qədər nisbətən iri qalıb, çox güman o dövrdə cənub Pataqoniya bölgəsində zirvə yırtıcısının yuvasını tutublar.
Nəşr əlavə edir ki, bu dinozavr növünün gəzdiyi torpaqlar indiki Pataqoniyanın sərin və quru iqlimindən çox fərqli olub. Fosil tapıntısı ilə eyni təbəqədən olan çöküntülər onun dəniz yaxınlığındakı isti, nəm sel yatağı olduğunu göstərir.
İbiriku həmçinin nəşrə bildirib ki, fosilin ilk izləri 2019-cu ildə aşkar edilib, lakin onun tam qazılması üçün üç sahə mövsümü lazım olub. O, fosilin nəhayət çıxarıldığı zaman, tədqiqatçıların dinozavrın çənələrində timsah qohumunun ayaq sümüyünün tapıldığını və bunun onun pəhrizini və ehtimal ki, ərazidə ən yaxşı yırtıcı olduğunu ifadə edib.
Tədqiqatçılar həmçinin, ölüm zamanı insanın yaşını müəyyən etmək üçün tibia və qabırğaların histologiyasını və ya mikrostrukturunu təhlil ediblər.
"Histoloji analiz əsasında bilirik ki, bu, cinsi yetkin fərd olub, lakin bir az da böyüyə bilərdi. Bilirik ki, ölüm zamanı onun ən azı 19 yaşı olub", deyə alim paylaşıb.
Alimlər sümüklərin ölçülməsinə əsaslanaraq dinozavrın uzunluğunun təxminən 7 metr, çəkisinin isə 1000 kiloqramdan çox olması ehtimalını da irəli sürüblər.
Poliqon.info
