Son zamanlar hibrid müharibənin artan əlamətləri NATO-da hava məkanının sadəcə patrul müşahidəsi ilə deyil, tammiqyaslı hava hücumundan müdafiə ilə qorunması barədə çağırışları gücləndirib.
The Times yazır ki, NATO-nun yüksək vəzifəli komandirlərindən biri alyansın şərq cinahında qaydaların sərtləşdirilməsini və Rusiya təyyarələrinin vurulmasını asanlaşdıracaq yanaşmanı müzakirəyə çıxardığını bildirib.
Hazırda Baltik dənizi bölgəsində müşahidə tədbirləri gücləndirilib — oraya hava hücumundan müdafiə üzrə bir freqat və müxtəlif izləmə və kəşfiyyat sistemləri göndərilib. Rusiya ilə sərhəddə yerləşən bəzi NATO ölkələri alyansı daha qətiyyətli addımlar atmağa və güc tətbiqi üçün həddi azaltmağa çağırır.
Son həftələrdə Rusiya dronları və qırıcılarının Polşa, Rumıniya və Estoniya hava məkanını dəfələrlə pozduğu, eləcə də Danimarka, Norveç, İsveç və Litva kimi ölkələrdə hərbi bazalar və hava limanları yaxınlığında şübhəli PUA fəallığı qeydə alındığı bildirilir.
“Hava patrulundan – hava müdafiəsinə keçid vaxtıdır”
Latviya Prezidenti Edqars Rinkeviçs bəyan edib ki, NATO-nun Baltik ölkələrindəki “hava patrulu” missiyası artıq rotasiya əsasında qırıcıların yerləşdirilməsi ilə kifayətlənməməli, əsl hava müdafiəsi missiyasına çevrilməlidir.
Bu isə bölgəyə əlavə hava hücumundan müdafiə sistemlərinin yerləşdirilməsini və daha sərt atəş açma qaydalarının tətbiqini nəzərdə tutur. Hazırda NATO patrul eskadrilyalarının əsas vəzifəsi — hərbi təhdid yaratmayan Rusiya təyyarələrini alyansın hava məkanından kənarlaşdırmaqdır. NATO Hərbi Komitəsinin sədri, İtaliyalı admiral Cüzeppe Kavo Draqone bu yanaşmanın “variant” olduğunu desə də, belə bir qərarın qəbulunun hələ tez olduğunu bildirib.
Vaşinqtondan sərt mövqe
Bununla yanaşı, bəzi NATO ölkələri Rusiyanın təxribatlarına qarşı həddindən artıq sərt reaksiya riskinə görə narahat olduqlarını bildirirlər. Lakin alyans son günlərdə Kremlin ünvanına ritorikasını sərtləşdirib.
ABŞ Prezidenti Donald Tramp Rusiya təyyarələrini vuran yanaşmanın tərəfdarı olduğunu bildirərək, NATO ölkələrini buna çağırıb. NATO-nun yeni baş katibi Mark Rutte isə bu mövqeni dəstəkləyib.
Bundan əlavə, Britaniya, Fransa və Almaniyanın diplomatları Moskvada Rusiya rəsmiləri ilə görüşərək bu bəyanatların boş hədələr olmadığını açıq şəkildə bildiriblər.
Rus dronları Polşadakı ABŞ bazasına doğru yönəlib
The Times yazır ki, 10 sentyabrda təxminən 20 Rusiya dronu Polşanın hava məkanına daxil olub və onlardan bəziləri Lodz şəhəri yaxınlığında yerləşən Lask hərbi bazasına — burada ABŞ-a məxsus 4 F-35 qırıcısı yerləşdirilib — doğru istiqamətlənib. Əgər həmin dronlardan bəziləri vurulmasaydı, Rusiya Belarusda keçiriləcək “Zapad” təlimlərindən şərq cinahına təzyiq üçün istifadə edə bilərdi.
Mövcud vəziyyət: NATO və Rusiya arasında artan gərginlik
UNIAN daha əvvəl xəbər vermişdi ki, Rusiya illərdir NATO ölkələrinin hava məkanını cəzasız şəkildə pozur. 2025-ci ilə qədər NATO cəmi 7 dəfə Alyansın 4-cü maddəsini — üzv ölkələr arasında məsləhətləşmələri nəzərdə tutan proseduru — tətbiq edib.
Britaniyanın keçmiş MI5 rəhbəri Eliza Manniqam-Buller qeyd edib ki, Böyük Britaniya artıq Rusiya ilə “fərqli bir müharibə” vəziyyətində ola bilər. Onun sözlərinə görə, bu qarşıdurma “ənənəvi müharibədən fərqli olsa da, düşmənçilik, kiberhücumlar, fiziki təxribatlar və genişmiqyaslı kəşfiyyat fəaliyyəti” ilə xarakterizə olunur.
