Bu gün Xalq artisti Şövkət Ələkbərovanın doğum günüdür.
Kulis.az Mehdi Mükərrəmoğlunun "Səsin sehri" yazısını təqdim edir.
Azərbaycan ifaçılıq sənətinin korifeylərindən olanŞövkət xanım Ələkbərovanın mahnılarını bu gün dədinləyəndə adamsanki səsin sehri ilə ovsunlanır. Onun nəğmələrində Azərbaycanımızınmilliruhu yaşayır. Bu səsdəqəribə birdoğmalıq var.Bu səstorpağımız, dağlarımız,çaylarımız qədər bizə əzizdir. Onunbal kimi şirin, saf, ürəklərə sirayət edənsəsindən doymaq olmur. Dünyanıheyrətə gətirən muğamlarımızı ifa edəndə isəonun istedadına heyran qalırsan. Ömrününsonunakimisəsibulaqsuyu kimi təmiz qaldı. Oxudu, Azərbaycanımızı öz bənzərsizsəsi ilə tərənnüm etdi, sevdirdi...
Şövkətxanımınhəyat hekayəti haqqındagenişdanışmaqfikrindədeyilik, sadəcə, sənəti ilə bağlı bəzi məqamları oxucularla bölüşmək istədik.
Şövkət Ələkbərova 1922-ci ilin payızında Bakıda dünyayagöz açıb. Asəf Zeynallı adına Musiqi Məktəbində Hüseynqulu Sarabskinin sinfini bitirdikdən sonra səhnə fəaliyyətinəbaşlayıb. Bir müddət Azərbaycan Dövlət Mahnı və Rəqs Ansamblının, 1945-ci ildən isə Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının solisti olub. Müğənni 1937-ci ildə bədii özfəaliyyət kollektivlərinin müsabiqəsində iştirak edib və öz çıxışı ilə Üzeyir Hacıbəyov, Səid Rüstəmov, Bülbül kimi sənətkarların diqqətini cəlb edə bilib. Opera Teatrında keçirilən yekun konsertdə Şövkət Ələkbərova “Qarabağ şikəstəsi”ni ifa edib, müsabiqənin yekunundaFatma Mehrəliyeva və Gülağa Məmmədovla birlikdə ilk üçlüyə daxil olub. Bu müsabiqə Şövkət Ələkbərovanın peşəkar musiqi sənətinə gəlişinin əsasını qoyub.
Məlahətli, yumşaq tembrli səsi ilə fərqlənən Şövkət Ələkbərovanın ifaçılığı üçün yüksək vokal mədəniyyəti, dərin emosionallıq və lirizm xüsusilə səciyyəvi idi. Məharətli improvizasiya ustalığı isə onun muğam yaradıcılığının əsas xüsusiyyətlərindəndir.
Xalqartisti Şahnaz Haşımova: “Şövkət xanım hərtərəfli müğənni, xanəndə idi. Elə ifaçı var ki, bir janrı sevir, ona üstünlük verir, kənara çıxmır. Ancaq Şövkət xanım istər xanəndə, istərsə də mahnı ifaçısı kimikifayət qədər uğur qazanıb. Görkəmli sənətkarımız Niyazinin dirijorluğu ilə “Qaragilə” xalq mahnısı simfonik orkestrin müşayiətilə böyük ustalıqla ifa etməsi də bunu bir daha təsdiq edir”.
Şövkət xanımın yaradıcılığında 50-ci illər xüsusilə məhsuldar olub. Bu illər ərzində sənətkar xalq və bəstəkar mahnılarının bir nömrəli ifaçısı kimi tanınıb. “Qatar”, “Şahnaz”, “Segah” muğamlarını, “Qarabağ şikəstəsi”, “Ay qadası”, “Kürdün gözəli”, “Bir könül sındırmışam” və digər mahnıları özünəməxsus tərzdə ifa edib və onlara, sözün əsl mənasında, yeni nəfəs gətiririb.
O, Fransa, İsveçrə, Şri-Lanka, Əfqanıstan, Hindistan, Misir, Əlcəzair, İran, Türkiyə, Polşa və digər xarici ölkələrdə uğurla çıxış edib.
Şövkət Ələkbərova son dərəcə güclü bir şəxsiyyət idi. Onun həyat yolu heç də hamar olmamışdı. Həyatın onun qarşısına çıxardığı faciələr – həyat yoldaşıLətif Səfərovun qəfil dəhşətli ölümü, qızı Natellanın ağır xəstəlikdən sonra həyatdan vaxtsız köçməsi bir qadının çiyinləri üçün qaldırılası yük deyildi. Məhz qızı Natellanın ölümü Şövkət xanımın səhhətini xüsusiləağırlaşdırdı. Amma xəstəliyinin ağırlığına baxmayaraq, 1990-cı il yanvarın 20-də Almaniyada müalicədə olan Şövkət xanım son qüvvəsini toplayaraq, xalqına yardım göndərmək məqsədilə oradakı Azərbaycan cəmiyyətinin təşkil etdiyi xeyriyyə konsertlərində çıxış etdi. Müğənni iki gün dalbadal yataqdan qalxıb səhnəyə çıxdı. Bunu ancaq güclü şəxsiyyət edə bilərdi.
1993-cü il fevral ayının 7-də Azərbaycan qəlbi nəğmələrlə yoğrulan bir övladını, Şövkət Ələkbərovanı itirdi... Amma biz Şövkət xanımın dünyadan köçməsindən geniş söz açmayacağıq, çünki tarixdə öz yerini tutmuş bu nadir şəxsiyyət bizim üçün, xalqımız üçün, Şövkət sənətinin bütün dünyada olan pərəstişkarları üçün daima sağdır ...
Şövkət xanımın səhnələrdə üstünəyağan çiçəklər, alqışlar, xalq sevgisi onu ölməzlikzirvəsinə ucaltmışdı. Dövlət təltifləri də kifayət qədər idi. 1954-cü ildə Azərbaycanın Əməkdar artisti, 1959-cu ildə isə Xalq artisti fəxri adlarına layiq görülmüşdü.
Azərbaycan Radio və Televiziyasının qızıl fondunda Şövkət xanımın yarım əsr ərzində oxuduğu misilsiz sənət nümunələri saxlanılır. İnanmaq istərdik ki, musiqi tariximizin bu inciləri qayğıkeşliklə qorunub gələcək nəsillərə ötürüləcək.
