ABŞ Prezidenti Donald Trump-ın Rosneft və Lukoil kimi iri Rusiya enerji şirkətlərinə tətbiq etdiyi sanksiyalar qlobal bazarlarda dalğalanmalara səbəb olub. Çin və Hindistan Rusiyadan neft alışını məhdudlaşdırır ki, bu da əlavə qeyri-sabitlik yaradır. Ekspertlər xəbərdarlıq edirlər ki, Rusiyanın ixracını məhdudlaşdırmaq həm xam neft, həm də dizel təchizatını risk altına qoyur. Trump-ın Rusiyanın enerji bazarlarına yönəlmiş sanksiyaları Avropanı çətin vəziyyətə salıb. Enerji asılılığı və qiymət risklərinin artması səbəbindən bir sıra Avropa ölkələri artıq Ağ Evlə əlaqə saxlayaraq bu məhdudiyyətlərin yumşaldılmasını istəyirlər.
Avropalı ölkələr Ukraynanı dəstəkləsələr də, niyə Rusiyanın enerji məhsullarından imtina edə bilmirlər?
Moderator.az-a danışan irlandiyalı siyasi ekspert, analitik, tarixçi Patrik Uolş deyib ki, bu, çox maraqlı bir sualdır və göstərir ki, Avropa həqiqətən də çox çətin vəziyyətdədir:
“Ä°lk öncÉ™ qeyd etmÉ™k lazımdır ki, bütün Avropa ölkÉ™lÉ™ri eyni vÉ™ziyyÉ™tdÉ™ deyil. XüsusilÉ™ Macarıstan vÉ™ Slovakiya Rusiya neftinÉ™ ehtiyac duyur. DigÉ™r ölkÉ™lÉ™rin alternativ mÉ™nbÉ™lÉ™ri var. Lakin bir sıra kommersiya vÉ™ logistika sÉ™bÉ™blÉ™rinÉ™ görÉ™ ABÅž-dan LNG-yÉ™ (tÉ™biq qaz) artan asılılıq, ucuz Rusiya tÉ™chizatı ilÉ™ müqayisÉ™dÉ™ daha bahalı olduÄŸundan, sÉ™naye vÉ™ ev tÉ™sÉ™rrüfatları üçün enerji xÉ™rclÉ™rini yüksÉ™ldib. Demokratik ölkÉ™lÉ™rdÉ™ bu mövcud hökumÉ™tlÉ™ri seçkilÉ™rdÉ™ hÉ™ssas vÉ™ziyyÉ™tÉ™ qoyur”.
İrlandiyalı eksperti qeyd edib ki, Avropa İttifaqı bürokratiyası Von der Leyen və başqa üzv ölkələr daha qəti anti-Rusiya mövqeyindədir:
“Bunun sÉ™bÉ™bi onların öz mövqelÉ™rini qorumaq üçün “Rusiya tÉ™hdidi” narrativindÉ™n istifadÉ™ etmÉ™lÉ™ridir. Onlar müharibÉ™nin davam etmÉ™sini vÉ™ ukraynalıların döyüşmÉ™yÉ™ davam etmÉ™sini istÉ™yirlÉ™r ki, ruslar məşğul olsun. Lakin Ukrayna müharibÉ™sinin maliyyÉ™ xÉ™rci Avropa üçün fÉ™lakÉ™tli ola bilÉ™r. ABÅž prezidenti Donald Tramp Avropa ölkÉ™lÉ™rini öz müdafiÉ™lÉ™rinin ödÉ™niÅŸini, ÃœDM-in 5%-i sÉ™viyyÉ™sindÉ™, ödÉ™mÉ™yÉ™ mÉ™cbur edir. Bu, bir çox ölkÉ™ni iflasa sürüklÉ™yÉ™ bilÉ™r. HÉ™mçinin Ukraynanın bÉ™rpası xÉ™rci var. Onlar müsadirÉ™ olunmuÅŸ Rusiya pullarından istifadÉ™ edÉ™ bilmÉ™zlÉ™r, çünki bu beynÉ™lxalq qanunu pozur vÉ™ sanksiya qorxusu sÉ™bÉ™bindÉ™n Avropadan beynÉ™lxalq kapitalın çıxmasına sÉ™bÉ™b olar. Qısacası, Avropa Rusiyaya qarşı ucuz mübarizÉ™ aparmaq, ukraynalılardan vÉ™ ABÅž-ın gücündÉ™n istifadÉ™ etmÉ™k istÉ™yirdi. Ä°ndi Avropa görür ki, bu mövqe davam etdirilÉ™ bilmÉ™z. HÉ™m Avropa, hÉ™m dÉ™ dünya çox tÉ™hlükÉ™li vÉ™ziyyÉ™tdÉ™dir”.
Mehin Mehmanqızı
