D vitamininin arıqlama prosesində roluna dair son illərdə aparılan araşdırmalar həm elm ictimaiyyətinin, həm də geniş oxucu kütləsinin diqqətini cəlb edir. Tədqiqatçılar vitamin çatışmazlığının maddələr mübadiləsinə, iştaha tənzimlənməsinə və hormonal balanslara təsirini nəzərdən keçirərək bu əlaqənin bədən çəkisinə necə yansıdığını araşdırırlar.
“Yeni Sabah” xəbər verir ki, mütəxəssislərin fikrincə, D vitamininin birbaşa “arıqladan maddə” kimi təqdim olunması elmi əsaslarla hələ tam təsdiqlənməsə də, onun ümumi metabolik sağlamlıq üçün əhəmiyyəti getdikcə daha aydın görünür.
Aparılan araşdırmalar göstərir ki, D vitamini çatışmazlığı olan insanlarda yağ hüceyrələrinin davranışı daha fərqli ola bilər. Yağ toxumasında D vitamini reseptorlarının olması bu vitaminin hüceyrə səviyyəsində enerji dövriyyəsinə təsir edə biləcəyini göstərir.
Klinik müşahidələrə əsaslanan xəbərlərə görə, D vitamininin normal səviyyələrinin iştahanı tənzimləyən bəzi hormonlarla, xüsusən leptin və insulinlə əlaqəli ola biləcəyi ehtimal edilir. Leptinin düzgün işləməməsi orqanizmin toxluq siqnallarını qəbul etməsini çətinləşdirə bilər və bu, daha çox yeməyə meyl yarada bilər. Ciddi çatışmazlığı olan şəxslərdə D vitamininin səviyyəsi normaya qaldırıldıqda bəzi metabolik göstəricilərin yaxşılaşdığı müşahidə edilsə də, bu dəyişikliklərin çəkiyə təsiri müxtəlif tədqiqatlarda fərqli nəticələrlə qeyd olunur.
Bundan başqa, mütəxəssislər günəş işığının psixoloji və hormonal təsirlərinə də diqqət çəkir. Günəşlə birlikdə alınan D vitamininin əhval-ruhiyyəni sabitləşdirən mexanizmlər vasitəsilə daha aktiv həyat tərzinə şərait yaratdığı bildirilir. Aktivliyin artması isə dolayı şəkildə çəkiyə təsir göstərə bilər. Lakin mütəxəssislər bunun vitaminin özü ilə deyil, ümumi həyat tərzi dəyişiklikləri ilə bağlı ola biləcəyini vurğulayırlar.
Həkimlər və qidalanma mütəxəssisləri xəbərdarlıq edir ki, D vitaminini “arıqlama həbi” kimi qəbul etmək sağlamlıq üçün doğru yanaşma deyil. Artıq dozanın qəbul edilməsi zərərli ola bilər və orqanizmdə kalsium səviyyəsini təhlükəli dərəcədə yüksəldə bilər. Onların fikrincə, vitamin yalnız çatışmazlıq olduqda, həkim nəzarəti ilə və balanslı qidalanma–fiziki aktivlik kimi əsas faktorlarla birgə tətbiq olunmalıdır. Buna baxmayaraq, mövcud araşdırmalar D vitamininin sağlam metabolik fəaliyyət üçün vacib bir element olduğunu və onun normal səviyyədə saxlanmasının çəki idarəçiliyində dolayı rol oynaya biləcəyini göstərir.
Hazırda dünyanın müxtəlif araşdırma mərkəzlərində D vitamini ilə arıqlama arasındakı potensial əlaqəni daha dəqiq müəyyənləşdirmək üçün yeni klinik tədqiqatlar davam edir.
Əsmətxanım Rzazadə
Telegram kanalımız
