İran, ABŞ, Rusiya, Türkiyə, Azərbaycan və Ermənistanın maraqlarını birləşdirmək asan deyil
“Cənubi Qafqazda müxtəlif layihələrin həyata keçirilməsi yolu ilə kommunikasiya kanallarının açılması və bütün regional iştirakçıların maraqlarının birləşdirilməsi asan deyil, lakin bu, mümkünsüz demək deyil, sadəcə olaraq, ciddi və həssas iş tələb edir”. Qafqaz İnstitutunun direktoru, politoloq Aleksandr İskəndəryan bu fikri Ermənistan və Birləşmiş Ştatların birgə səyləri ilə yaradılacaq “Beynəlxalq sülh və firavanlıq üçün Tramp marşrutu” (TRIPP) layihəsinin həyata keçirilməsi perspektivlərinə toxunaraq bildirib.
Bu layihələrin həyata keçirilməsindən və onların Ermənistan Respublikası üçün əhəmiyyətindən danışan politoloq qeyd edib ki, Ermənistan hökumətinin bu layihələri təbliğ etməsi məntiqli və başa düşüləndir. “Yolları və kommunikasiyaları açmaqla Ermənistanın hazırkı hakimiyyəti regionda daha sabit vəziyyəti təmin etməyə və həm Azərbaycandan, həm də Ermənistandan qaynaqlana biləcək riskləri azaltmağa çalışır. Əgər biz perspektivlərdən danışırıqsa, bunlar tamam başqa şeylərdir. Axı baş verənlər sondan çox uzaqdır, bu, yalnız başlanğıcdır. Vaşinqtonda imzalananlar bəyannamədir. Bəyannamədə Ermənistan və Azərbaycanın kommunikasiyaya ehtiyac olduğunu etiraf edirlər", - İsgəndəryan qeyd edib.
Onun sözlərinə görə, xüsusən, hazırda Ermənistan və ABŞ arasında danışıqlar aparılan TRIPP layihəsinin həyata keçirilməsində siyasi və texniki məsələlər var. "Və bunların hamısı həll edilməlidir. Biz də başa düşməliyik ki, vəziyyət mürəkkəbdir. Araz çayının o biri sahilində İran sərhədçiləri, Ermənistan tərəfində Rusiya və Ermənistan sərhədçiləri, avropalı müşahidəçilər düz yanımızda, sağda və solda azərbaycanlılar, bir az da uzaqda türklər var. "Eyni zamanda, iranlılar Ermənistanın şimalına yol çəkirlər. İranın Kafanda konsulluğu var, Fransanın Gorusda konsulluğu var. Rusiya da Kafanda konsulluq açmaq istəyir. Biz bu qarışıqlığa amerikalıları da əlavə etməliyik və bu məsələnin necə həll olunacağını görəcəyik. Çünki İran, ABŞ, Rusiya, Ermənistanın maraqlarını eyniləşdirmək, lakin bu, asan deyil. Sadəcə olaraq o deməkdir ki, bunun üçün əhəmiyyətli iş görmək lazımdır”, - politoloq vurğulayıb.
İskəndəryan bu prosesi mürəkkəb və uzunmüddətli kimi xarakterizə edərək, dünyada oxşar vəziyyətlərin çox olduğunu qeyd edib: "Mən həmişə Belarusdan Rusiyanın Kalininqrad vilayətinə gedən yolu misal çəkirəm. Yeri gəlmişkən həmin yol NATO və Aİ-nin üzvü olan Litvanın ərazisindən keçir, lakin Rusiya vətəndaşlarının Kalininqrad vilayətinə vizasız və hətta pasportsuz getməsinə dair razılıq əldə olunub. Deməli, belə şeylər mümkündür, lakin onlar çox incə iş tələb edir".
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan, ABŞ prezidenti Donald Tramp və Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev avqustun 8-də Vaşinqtonda bəyannamə imzalayıblar. Bəyannamənin 4-cü bəndində deyilir: "Ermənistan Respublikası Beynəlxalq Sülh və Rifah üçün Tramp Marşrutu (TRIPP) kommunikasiya proqramının Ermənistan Respublikasında həyata keçirilməsi üçün çərçivəni müəyyən etmək üçün Amerika Birləşmiş Ştatları və qarşılıqlı razılaşdırılmış üçüncü tərəflərlə əməkdaşlıq edəcək. Biz bu məqsədə mümkün qədər tez nail olmaq üçün xoş niyyətlə bütün tədbirləri görməyə öhdəliyimizi bir daha təsdiqləyirik". Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan bəyan edib ki, “Trump Marşrutu” layihəsi Ermənistan hökumətinin təqdim etdiyi “Sülhün kəsişməsi” layihəsinin tərkib hissəsidir.
VƏLİ
