Yeni elmi tədqiqat impulsiv davranışın sadəcə xarakter xüsusiyyəti olmadığını, həm də genetik olaraq formalaşa biləcəyini göstərib.
E-saglam.az-ın məlumatına görə, Kaliforniya Universitetinin psixiatriya üzrə dosenti Sandra Sançes-Royc və komandası 23andMe platformasının məlumatları əsasında 135 min insanın DNT nümunələrini təhlil edib.
Araşdırma impulsiv qərarvermə ilə əlaqəli 73 sağlamlıq xüsusiyyəti müəyyənləşdirib. Bu xüsusiyyətlərə maddə asılılığı, depressiya, icraetmə çətinlikləri, xroniki ağrı, ürək-damar problemləri, piylənmə, immun sisteminin zəifləməsi və yuxu pozuntuları daxildir. Nəticələr "Molecular Psychiatry" jurnalında dərc olunub.
Alimlərin sözlərinə görə, bu əlaqələr beyin kimyası və neyronların inkişafında iştirak edən dopamin siqnalları, beyin quruluşu və metabolik proseslərlə bağlı genlərlə izah edilir.
Tədqiqatçılar daha sonra 66 mindən çox insanın sağlamlıq tarixçəsini araşdıraraq impulsiv qərarlara meylliliklə əlaqəli genetik risk ballarının 2-ci tip diabet, ürək xəstəliyi və xroniki ağrı daxil olmaqla 212 tibbi vəziyyətlə əlaqəli olduğunu müəyyən ediblər.
“İmpulsiv qərar qəbuletmə həm ölçülə bilən, həm irsi, həm də sağlamlıqla sıx bağlı bir göstəricidir”, – deyə Sançes-Royc bildirib. O, bu davranışın beyin inkişafı və idrak funksiyalarına da ciddi təsir göstərə biləcəyini vurğulayıb.
Tədqiqat müəllifləri növbəti mərhələdə bu genetik amillərin hansı yollarla xəstəlik riskini artırdığını və təhsil kimi ətraf mühit faktorlarının rolu olub-olmadığını araşdırmağı planlaşdırırlar. Bu, gələcəkdə profilaktik və müalicəvi yanaşmaların inkişafına təkan verə bilər.
Tərcümə: Könül Oruc
E-saglam.az
