Son illər dünyada elektron siqaretdən istifadə də geniş yayılıb.
ÜST-ün hesabatına əsasən, hazırda dünyada 100 milyondan çox insan elektron siqaret və digər yeni nikotin məhsullarından istifadə edir.
Ən yüksək göstəricilər Serbiya (18,4 faiz) və Lüksemburqda (17 faiz) qeydə alınıb. Avropa regionu bu sahədə lider mövqedədir. Məlumatlara görə, 13–15 yaşlı gənclər arasında elektron siqaret istifadəsi 14,3 faiz təşkil edir. Yetkinlər arasında isə bu rəqəm orta hesabla 4,6 faizdir. Bugünlərdə Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyev respublikada elektron siqaretlərin dövriyyəsinin qadağan edilməsi haqqında qanun imzalayıb.
Yeni qanun elektron siqaretlərin və onlar üçün mayelərin əldə edilməsini, saxlanılmasını, daşınmasını, ötürülməsini, istehsalını və ölkəyə idxalını qadağan edir. Qanunu pozanlar 10 300 dollardan 17 200 dollara qədər ekvivalentdə cərimə edilə, yaxud 2 ildən 3 ilə qədər islah işləri, həmçinin 3 ildən 5 ilə qədər azadlıqdan məhrumetmə cəzası ala bilərlər. Bununla belə, şəxs günahını etiraf edib və dövriyyəsi qadağan olunmuş məhsulları təhvil verərsə, məsuliyyətdən azad ediləcək.
Ölkəmizdə də son vaxtlar elektron siqaretdən istifadə geniş yayılıb. Hazırda ölkəmizdə nəinki kişilər, elektron siqaretdən istifadə edən qadınların da sayı az deyil. Bu da bir faktdır ki, ölkəmizdə elektron siqaretdən istifadə qadağan edilməyib. Hətta ötən il millət vəkili Tahir Mirkişili Azərbaycanda elektron siqaretin istifadəsinin qadağan olunmasını təklif edib. O çıxışında bildirib ki, dünyanın bir çox ölkələrində bu siqaret növü getdikcə qadağan edilir.
T.Mirkişilinin apardığı araşdırmaya görə, elektron siqaret gənclər arasında geniş yayılan, dəb, moda halını alan amma gələcəkdə çox ciddi şəkildə fəsadlara yol açacaq siqaret çəkmək növüdür:
“Əksər ölkələrdə bu, qadağandır. Azərbaycanda buna qadağa yoxdur və il ərzində təxminin 3 milyona yaxın birdəfəlik elektron siqaret ölkəyə idxal olunur".
Qeyd edək ki, elektron siqaretdən istifadə məhz adi siqaretdən uzaqlaşmaq məqsədilə bazara çıxarılsa da, bu, əks effekt verdi. Mütəxəssislər onun insan orqanizmi üçün təhlükəli olduğunu deyirlər.
Bununla bağlı tibb elmləri doktoru, professor Adil Qeybulla "Cebheinfo.az"-a bildirib ki, elektron siqaret ideyası 1970-ci illərdə ortaya çıxıb:
"Ancaq sonra sanki bu ideya unuduldu. Əsrin sonunda yenidən bu ideyaya qayıtdılar. Sahibkarlar bu ideyadan istifadə etməyə başladılar. Elektron siqaretlərin kütləvi istehsalına başlandı. Əslində onun istehsalında məqsəd guya siqaretə alternativ yaratmaq, onu tərgitməyə kömək etmək idi.
Ancaq sonrakı təcrübə göstərdi ki, elektron siqaretlər heç də ənənəvi siqaretlərdən öz təhlükəsinə görə geri qalmır. Əvvəla hər ikisində asılılıq yaradan maddənin, yəni nikotinin miqdarı eynidir. O ki qaldı təbii siqaretdə, tütündə qətranabənzər maddələrin kansorogen rolunu oynayırdısa, elektron siqaretlərdə isə aromatik maddələr yanmasından əmələ gələn konsorogen maddələr rol oynayır.
Ona görə də hər ikisi orqanizmə eyni dərəcədə ziyanlıdır. Mən bunun qadağan edilməsini bir növ məntiqi sayıram. Ancaq o da var ki, qadağan olunnmuş bir şey dünyada istehsal olunursa, o müəyyən yollarla ölkəyə daxil olacaq və qiymət artacaq, defisit yaranacaq. Fikrimcə, sadəcə təbliğat yolu ilə bundan istifadə edilməməsinə üstünlük vermək daha məqsəduyğun olardı".
