ain.az, Lent az saytından verilən məlumata əsaslanaraq xəbər yayır.
Kəpənəklər o qədər incə və sanki sehrli görünürlər ki, onların adi fizioloji proseslərlə məşğul olmasını təsəvvür etmək belə, çətindir. Bununla belə, insanları ən çox maraqlandıran suallardan biri sadədir: kəpənəklər sidiyə çıxırmı?
Kəpənəklər nektarla, su ilə və bəzən çürüməyə başlayan meyvələrlə qidalandığı üçün çoxlu maye qəbul edirlər. Bu isə orqanizmin artıq suyu sürətlə və səmərəli şəkildə xaric etməsini tələb edir.
Lent.az xarici mediaya istinadla bildirir ki, araşdırmaya görə Yaponiya mənşəli Papilio kəpənəklərinin “puddling” adlanan davranışını, yəni nəmli torpaq sahələrinə toplaşmalarını araşdırıb və müəyyən edib ki, onlar torpaqdan maye qəbul edərkən kalium ionlarının artıq hissəsini də aktiv şəkildə xaric edirlər.
Bu fakt təsdiq edir ki, kəpənəklər həqiqətən də maye tullantılar buraxırlar, lakin onların ifraz sistemi mineralların balansını və artıq suyu idarə etməyə xüsusi şəkildə uyğunlaşıb.
Kəpənəklər necə sidiyə çıxır?
Məməlilərdən fərqli olaraq, kəpənəklər qarın nahiyəsindən şəffaf və ya bir qədər bulanıq mayenin çox kiçik damcılarını buraxırlar. Bu damcılar diqqətlə baxılmasa, demək olar ki, görünmür.
Kəpənəklər tərkibinin 80 faizindən çoxu sudan ibarət olan şirin nektarla qidalandıqları üçün onların həzm sistemi lazımlı maddələri sürətlə ayırır və qalan mayeni bədəndən çıxarır.
Bu proses onların yüngül qalmasına və uçmağa hazır olmasına kömək edir. Kəpənək sidiyi tez quruyur, iysizdir və demək olar ki, nəzərə çarpmır.
Niyə kəpənəklər nektarla qidalanandan sonra daha çox sidiyə çıxır?
Kəpənəklər yalnız maye ilə qidalanır və gün ərzində dəfələrlə çiçəklərə qonurlar. Nektar onlara enerji verir, lakin eyni zamanda həddindən artıq su yükü yaradır. Orqanizm “dolmasın” deyə, kəpənəklər yemək zamanı və ya dərhal sonra tez-tez sidiyə çıxırlar.
Mayenin sürətli xaric edilməsi onların yüngül qalmasına, şəkər balansını qorumasına və metabolizmin sabit olmasına kömək edir. Nə qədər çox nektar yeyirlərsə, bir o qədər tez-tez ifrazat edirlər. Bu, tamamilə normal və həyati vacib prosesdir.
Kəpənəklərin yumurtadan çıxan kimi buraxdığı qırmızı maye nədir?
Kəpənək pupadan çıxdıqdan sonra buraxdığı ilk damcı çoxları tərəfindən qan zənn edilir. Əslində isə bu maye mekoniya adlanır. Rəngi qırmızımtıl və ya qəhvəyi olur və metamorfoz zamanı yığılan tullantı maddələrindən ibarətdir.
Kəpənək kukladan çıxdıqda bu daxili “yüklərdən” qurtulur ki, yetkin həyatına təmiz sistemlə başlasın. Mekoniyanın ifrazı kəpənəklərin sidiyə çıxdığının ən nəzərə çarpan sübutlarından biridir və tamamilə normal prosesdir.
Niyə kəpənəklərin sidiyə çıxması onların sağ qalması üçün vacibdir?
Kəpənək sidiyi sadəcə bioloji maraq doğuran detal deyil. Bu proses həyati əhəmiyyət daşıyır. Artıq mayeni xaric etməklə, kəpənəklər uçmaq üçün lazım olan yüngüllüyü qoruyur. Su balansının tənzimlənməsi enerji saxlayır və qida maddələrinin “sulanmasının” qarşısını alır.
Xüsusilə isti havada tez-tez sidiyə çıxmaq faydalıdır. Bu, onların bədəninin sərinləməsinə və nəmlənməsini qorumasına kömək edir. İfrazat sistemi qidalanmadan tutmuş miqrasiyaya qədər bütün həyat proseslərini dəstəkləyir.
Kəpənək sidiyi insan üçün zərərlidirmi?
Bu maye insanlar üçün tamamilə zərərsizdir. Damcılar sürətlə buxarlanır və əsasən sudan ibarətdir. Bəzən bağbanlar yarpaqlarda xırda nöqtələr görürlər, lakin bu tamamilə təbiidir və təhlükə yaratmır.
Kəpənəklər insanların üzərinə qonanda da buraxdıqları damcılar minimal olur və hər hansı qıcıqlanma yaratmır.
Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün ain.az saytını izləyin.
