İctimai nəqliyyatda Betmenin görünməsi insanları daha mehriban edə bilərmi? İtaliyalı psixoloqlar bunu belə hesab edirlər.
HİT.az-ın "Mental Health Research" jurnalına istinadən məlumatına görə, Milan metrosunda aparılan yeni bir elmi təcrübə göstərib ki, "Qaranlıq Cəngavər" kostyumunda bir insanın olması kimi gözlənilməz hadisələr "prososial" davranış səviyyəsini, yəni yad insanlara kömək etmək istəyini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
Milanın Müqəddəs Ürək Katolik Universitetindən Françesko Pagnini rəhbərlik etdiyi tədqiqat gündəlik rutinin pozulmasının altruizmə necə təsir etdiyini yoxlayıb. Eksperiment iştirakçıları – Milan metrosunun adi sərnişinləri – iyul 2024-dən davam edən kvazi-sahə eksperimentinin bir hissəsi olublar.
Eksperiment çərçivəsində süni qarınla hamilə görünüşünü verən gənc qadın müşahidəçi ilə birlikdə sıx qatar vaqonuna minir. Yalnız 37,66% hallarda digər sərnişinlər ona oturacaq təklif edirlər.
Lakin vəziyyət "Betmen" – uyğun kostyumda, amma maskasız (etik səbəblərə görə – alimlərin izahına görə) aktyor – eksperimentə əlavə olunduqda tam dəyişir. "Qaranlıq Cəngavər" qadınla eyni şirkətdə olduğunu kimsənin bilməməsi üçün qatarın digər qapısından girir. Bu ssenaridə isə sərnişinlərin 67,21%-i dərhal qadına oturacaq təklif edir.
Daha sonra aparılan sorğuda, oturacaq verdiklərini bildirənlərin 44%-i deyir ki, guya "Betmeni" ümumiyyətlə görməyiblər. Hətta aktyoru gördüklərini etiraf edənlər də hərəkətlərini super qəhrəmanla əlaqələndirmirlər.
“Eksperiment göstərir ki, Betmen kimi geyinmiş bir insanın iştirakı kimi gözlənilməz hadisələr real şəraitdə pro-sosial davranışı xeyli gücləndirə bilər. Bu "Betmen effekti" gündəlik rutinlərin pozulmasının ətraf mühitə diqqəti artırdığını və başqalarının ehtiyaclarına həssaslığı yüksəltdiyini, nəticədə pro-sosial hərəkətləri təşviq etdiyini göstərir", deyə tədqiqat müəllifləri bildirirlər.
Samir
