Bu gün - 11 dekabr UNICEF-in (BMT Uşaq Fondunun) təsis olunması günüdür.
QHT.az xəbər verir ki, artan münaqişələr, artan aclıq, qlobal maliyyələşdirmənin kəsilməsi və əsas xidmətlərin çökməsi bütün dünyada uşaqlar üçün humanitar ehtiyacları həddindən artıq həddə çatdırır. UNICEF-in Uşaqlar üçün Humanitar Fəaliyyət 2026 (HAC) müraciəti bu gün təqdim edilərkən, gələn il 133 ölkə və ərazidə 73 milyon uşağa, o cümlədən 37 milyon qız və 9 milyondan çox əlilliyi olan uşağa həyat xilasedici yardım göstərmək üçün təcili olaraq 7,66 milyard ABŞ dolları tələb olunur.
Hər bir regionda fövqəladə vəziyyətlərdə tutulan uşaqlar miqyası və mürəkkəbliyi artan böhranlarla üzləşirlər.
Artan münaqişələr kütləvi yerdəyişmələrə səbəb olur və uşaqları indiyədək qeydə alınmış ən yüksək səviyyədə ciddi pozuntulara məruz qoyur. Məktəblərə və xəstəxanalara hücumlar dayanmadan davam edir, uşaqlara qarşı təsdiqlənmiş zorlama və digər cinsi zorakılıq halları kəskin şəkildə artmaqdadır. Bir çox böhranlarda uşaqlar və onlara çatmağa çalışan yardım işçiləri bilərəkdən hədəfə alınırlar.
UNICEF-in İcraçı Direktoru Ketrin Rassel deyib: “Dünyada münaqişə, fəlakət, köçkünlük və iqtisadi təlatümlərə məruz qalan uşaqlar fövqəladə problemlərlə üzləşməkdə davam edirlər”. "Onların həyatlarını nəzarətindən kənarda olan qüvvələr formalaşdırır: zorakılıq, aclıq təhlükəsi, şiddətlənən iqlim sarsıntıları və əsas xidmətlərin geniş şəkildə dağılması."
Qlobal humanitar maliyyələşdirmə mühiti 2025-ci ildə kəskin şəkildə pisləşib. Donor hökumətlər tərəfindən elan edilmiş və gözlənilən maliyyə ixtisarı artıq UNICEF-in çox ehtiyacı olan milyonlarla uşağa çatmaq imkanını məhdudlaşdırır. 2024 və 2025-ci illərdəki ciddi çatışmazlıqlar UNICEF-i qeyri-mümkün seçimlər etməyə məcbur edir. Təkcə UNICEF-in qidalanma proqramı üzrə 2025-ci ildə 72 faizlik maliyyə çatışmazlığı 20 prioritet ölkədə ixtisarlara səbəb oldu - planlaşdırılan hədəfləri 42 milyondan 27 milyon qadın və uşağa endirdi. Təhsildə 745 milyon ABŞ dolları çatışmazlığı milyonlarla daha çox uşağı öyrənmə, müdafiə və sabitliyə çıxışını itirmək riski ilə üz-üzə qoyub.
Qeyd edək ki, BMT-nin Uşaq Fondu uşaq və körpələrin problemlərini ön plana çəkən universal qurumlardan biri hesab olunur. Təşkilatın əsası 1946-cı il dekabrın 11-də qoyulmuş və ilkin mərhələdə Beynəlxalq Fövqəladə Uşaqlara Yardım Fondu adlandırılmışdır. BMT Baş Assambleyası 1953-cü ilin aprelində Fondun fəaliyyətini müddətsiz elan etmiş və onun adını müasir formaya salmışdır. 1959-cu ildə isə “Uşaq Hüquqları Bəyannaməsi” qəbul edilmişdir.
R.İmanov
