ain.az, Bizimyol saytına istinadən bildirir.
Süni intellekt və ya qısaca olaraq AI texnologiyaları yavaş-yavaş həyatımızın hər sahəsinə inteqrasiya olunur. Əlbəttə ki, bu texnologiya bir çox fərqli terminlərlə gəlir.
Bizimyol.info "webtekno"ya istinadən xəbər verir ki, bu yazıda bu sahədə ən çox eşidilən iki termini araşdıracağıq: "süni intellekt" və "dil modelləri". Süni intellekt və dil modelləri arasında hansı fərqlər var?
Süni intellekt və dil modelləri oxşar sahələrdə istifadə olunan terminlər olsa da, onları fərqləndirən bəzi əsas fərqlər var. Bu məqaləni oxuduqdan sonra hansı terminin hansı mənada işlədildiyini daha yaxşı başa düşə biləcəksiniz.
Əvvəlcə ən çox istifadə edilən “süni intellekt” termininə baxaq. Bu termin uzun illərdir mövcuddur. Biz bunu filmlərdən tutmuş kitablara qədər hər yerdə görmüşük. Son inkişaflar bu terminin həyatımıza daha dolğun şəkildə inteqrasiyasını təmin edərək, əvvəllər təsəvvür edilən şeyləri reallığa çevirdi.
Sadə dillə desək, süni intellekt düşünmə, öyrənmə, tərcümə, təsvirin işlənməsi, video, audio və problem həll etmə kimi insana bənzər qabiliyyətlərə malik kompüter sistemləri üçün ümumi termindir. Bu termin riyaziyyat, statistika, dilçilik və kompüter elminin kəsişməsində yerləşir. Deyə bilərik ki, süni intellekt verilənlərdən öyrənə bilən və bu bilikləri qərar qəbul etmə proseslərinə daxil edə bilən alqoritmlər toplusudur. Başqa sözlə, süni intellekt sadəcə ümumi bir termindir.
Süni intellektin bir neçə əsas alt sahəsi ola bilər. Bunlara maşın öyrənməsi, dərin öyrənmə, təsvirin işlənməsi və təbii dil emalı kimi terminlər daxildir. Süni intellekti bütün bu alt sahələr üçün çətir termini adlandırmaq səhv olmaz. Hər gün istifadə etdiyimiz AI alətləri də bu texnologiyalar sayəsində işləyir.
İndi isə tez-tez eşitdiyimiz dil modellərinə keçək. Sadə dillə desək, dil modelləri təbii dili başa düşə, istehsal edə və ona reaksiya verə bilən süni intellekt sistemləridir. Dil strukturlarını, söz assosiasiyalarını və kontekstləri öyrənmək üçün bu modellər böyük mətn verilənlər bazasında öyrədilə bilər.
Başqa sözlə, dil modelləri daha konkret olaraq təbii dil tapşırıqlarını yerinə yetirmək üçün nəzərdə tutulub. "ChatGPT"dən "Grok"a qədər bu gün istifadə etdiyiniz bir çox chatbotlar LLM kimi tanınan böyük dil modelləri ilə təchiz edilmişdir. Böyük dil modelləri süni intellekt vasitələrinin əsas modelləri kimi xidmət edir. Bu gün tez-tez istifadə etdiyimiz dil modellərinə çoxlu nümunələr verə bilərik.
GPT (OpenAI tərəfindən hazırlanmış və ChatGPT-ni gücləndirən dil modeli ailəsi)Gemini (Google-un Gemini AI alətini gücləndirən dil modeli ailəsi)Claude (Anthropic alətlərini gücləndirən dil modeli ailəsi)Llama (Meta alətlərini gücləndirən dil modeli ailəsi)Grok (xAI-nin chatbotunu gücləndirən dil modeli)DeepSeek (DeepSeek-in AI alətlərini gücləndirən dil modeli)
Yuxarıdakı siyahı hazırda ən çox istifadə olunan dil modellərindən bəzilərini göstərir. Əlbəttə, unutmayın ki, biz onların yalnız ümumi adlarını veririk. Bu modellər daim yenilənir və yeniləri təqdim olunur. Buna görə də, onların əsas adları eyni qalsa belə, versiyaları dəyişə bilər (məsələn, "GPT-4o", "Gemini 2.5 Pro").
Dil modelləri nə edə bilər?
Mətn yaza bilirlərSuallarınıza cavab verə bilərlərSizinlə söhbət edə bilərlərXülasə edə bilərlərOnlar kod yaza bilirlər
Çox modelli sistemlərlə dil modelləri vizual, video və audio tapşırıqları da yerinə yetirə bilər.
Dil modelləri son illərdə inanılmaz irəliləyiş əldə edib. Əvvəlcə yalnız dil yönümlü funksiyaları yerinə yetirə bilsə də, bir çox inkişaf etməkdə olan dil modelləri indi çox modelli inteqrasiya təklif edir. Bu, onlara təkcə mətni deyil, həm də vizual, audio və videonu emal etməyə imkan verir. "Gemini" və "ChatGPT" kimi istifadə etdiyiniz bir çox dil modeli əsaslı AI alətləri çox modelli inteqrasiya təklif edir.
Bu iki termini ətraflı izah etdik. Onları müqayisə etdikdə başa düşürük ki, süni intellekt bu cür sistemlər üçün ümumi termindir. Dil modelləri isə daha konkret tapşırıqlara diqqət yetirən modellərdir. Bununla belə, aralarında əhəmiyyətli bir fərq olmadığını və hər ikisinin oxşar mənalara sahib olduğunu nəzərə alsaq, onları bir-birinin əvəzində istifadə etməkdə heç bir problem yoxdur. GPT-ni dil modeli və ya süni intellekt adlandırmağınızdan asılı olmayaraq, heç bir problem yoxdur.
Qadir, Bizimyol.info
Hadisənin gedişatını izləmək üçün ain.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
