Kreml rəhbəri NATO-ya qarşı zəmanətlər və siyasi təsir uğrunda mübarizə aparır, ərazi isə ikinci dərəcəli məsələdir...
Poliqon xəbər verir ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putin uzun müddətdir ki, ABŞ-ın sabiq prezidenti Donald Trampla görüşmək istəyir. The New York Times qəzetinin yazdığına görə, Putin hesab edir ki, Trampla birbaşa görüş, döyüş meydanındakı irəliləyişlərdən daha vacibdir və bu, Ukrayna müharibəsində qələbə üçün əsas şansıdır.
Putini yaxından izləyən analitiklərin və onunla əlaqəli şəxslərin fikrincə, Rusiya liderinin əsas məqsədi hərbi qələbə deyil, geosiyasi məqsədləri həyata keçirməyə imkan verəcək sülh sazişinə nail olmaqdır. Bu məqsədlər isə Ukraynanın NATO-ya daxil olmasının qarşısını almaq və gələcəkdə alyansın genişlənməsinin qarşısını almağı əhatə edir. Onların fikrincə, bu baxımdan ABŞ prezidenti Rusiya üçün ən uyğun fiqurdur.
Məhz bu səbəbdən Putin Trampla dostane münasibətləri qorumağa çalışır və Vaşinqtonla tam qarşıdurmadan çəkinir. Bunu Trampın Putinin atəşkəsə razı olmamasına görə artan narazılığına baxmayaraq Kreml rəhbərinin mülayim davranması da göstərir.
Kremlə yaxınlığı ilə tanınan politoloq Sergey Markov bu barədə bildirir:
“Putin Trampı gələcək sülh prosesində istifadə edilə biləcək resurs kimi qoruyub saxlamaq istəyir... Tramp Rusiyanın şərtlərinin reallaşması üçün lazımdır”.
Putin isə bu ilin yanvarında Tramp barədə deyib:
“Yəqin ki, bizim görüşməyimiz daha yaxşı olar və bu günkü reallıqları nəzərə alaraq, bizi və ABŞ-ı maraqlandıran məsələləri sakitcə müzakirə edə bilərik”.
Tramp administrasiyası sammiti təxirə salırdı, çünki Kreml tərəfindən atəşkəsə real marağın göstərilməsini gözləyirdi. Lakin indi Ağ Evin gözlənilmədən sammit keçirmək qərarı verməsi Putinin ABŞ nümayəndəsi Stiv Uitkoffla keçirdiyi son Moskva görüşündə nəyə razılaşdığına dair suallar doğurub.
Mümkün səbəblərdən biri odur ki, Putin ərazi məsələlərində daha çevik yanaşma nümayiş etdirib. ABŞ və Rusiya arasında əvvəlki danışıqlarda Kreml dörd “anneksiya edilmiş” regionun tam şəkildə Moskvaya verilməsində israrlı olub, halbuki onların əhəmiyyətli hissəsi Ukraynanın nəzarətində qalırdı. Bu, ABŞ tərəfindən konstruktiv olmayan mövqe kimi qiymətləndirilib.
Bəzi ekspertlərin fikrincə, Putin əvvəlcə bilərəkdən sərt mövqe tutub, məqsədi isə Trampı şəxsi görüşə razı salmaq olub. İndi isə Kreml ümid edir ki, üzbəüz görüş zamanı Trampa təsir göstərmək və onu Rusiya baxışlarına yaxınlaşdırmaq mümkün olacaq.
Putinə yaxın mənbələr və siyasi təhlilçilər bildirirlər ki, Ukraynanın NATO-ya daxil olmaması, ölkənin hərbi potensialının məhdudlaşdırılması və Kiyevdə Rusiyaya yaxın hökumətin formalaşması — bunlar Putinin prioritetidir. Onlar ərazi məsələsinin isə ikinci dərəcəli olduğunu deyirlər.
Karnegi Mərkəzinin aparıcı eksperti Tatyana Stanovaya qeyd edir ki, Moskva “anneksiya edilmiş” regionların sərhədlərini heç vaxt rəsmi şəkildə müəyyən etməyib, bu da ərazi məsələsində müəyyən elastiklik olduğunu göstərir. Onun sözlərinə görə, Moskva bəzi ərazilərin mübadiləsinə də açıq ola bilər.
Stanovaya bildirir:
“Putin üçün ən vacib olan məsələ – Ukraynanın NATO-ya daxil olmayacağına və ərazisində alyansın hərbi infrastrukturunun qurulmayacağına dair beton zəmanətlərdir. Həmçinin Ukraynanın daxilində müəyyən siyasi dəyişikliklərə dair tələblər də var”.
Ekspert əlavə edir ki, digər məsələlər müzakirə mövzusu ola bilər:
“Putinin xüsusiyyəti odur ki, o, əvvəlcədən hazırlanmış ssenarilərə əməl etmir. O, gündəlik reallıqlarla yaşayır və sonda nə istədiyini yaxşı bilir”.
Onun fikrincə, Putin Ukraynanın Rusiyaya qarşı yönəlmiş layihə olmaktan çıxmasını və Moskvanın təsir dairəsinə qaytarılmasını istəyir:
“Bu ya NATO-nun zəmanətləri, ya da Ukraynada siyasi nəzarət yolu ilə olacaq. Bəlkə də hər ikisi. Daha sonra vəziyyətə baxarıq. Ərazi məsələsi isə ikincidir”.
Poliqon.info
