28 noyabr 2023-cü ildə - Azərbaycanın suverenliyinin tam təmin edilməsi və Konstitusiyasının bütün ərazilərində qüvvəyə minməsindən cəmi iki ay keçdikdən sonra Prezident İlham Əliyev Xankəndi şəhərində Qarabağ Universitetinin yaradılması haqqında sərəncam imzaladı. Sərəncama əsasən, regionun sosial-iqtisadi ehtiyaclarına uyğun yüksəkixtisaslı kadr tələbatının ödənilməsi və tarixən mövcud olmuş təhsil ənənələrinin yaşadılması məqsədilə Xankəndi şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsinin əsasında Elm və Təhsil Nazirliyinin tabeliyində "Qarabağ Universiteti" publik hüquqi şəxs yaradıldı.
20 sentyabr 2024-cü ildə Xankəndinin azad edilməsinin bir ilində isə bu tarixi şəhərimizdə Qarabağ Universitetinin Prezident İlham Əliyev tərəfindən açılışı həyata keçirilib. Dövlət Suverenliyi Gününü qürurla qeyd etdiyimiz həmin tarixdə universitetin fəaliyyətə başlaması həm də azad Qarabağ və Şərqi Zəngəzura elmimizin qayıdışı kimi rəmzi məna daşıyırdı. Minlərlə tələbənin böyük fəxr hissi ilə seçdiyi bu təhsil ocağının açılışını edən, yataqxanasında tələbələr üçün yaradılan şəraitlə tanış olan, universitetin müəllim və tələbə heyəti ilə görüşən Prezident İlham Əliyev bildirmişdi ki, Qarabağ Universitetinin yaradılması tarixi hadisədir: "...Bu gün Qarabağda, azad Qarabağda olmaq, sizi görmək, yataqxanada, o balkonda tələbələrin gülər üzlərini görmək, doğrudan da, böyük xoşbəxtlikdir. Bəlkə də bundan böyük xoşbəxtlik ola bilməz".
"Konstitusiya və Suverenlik İli"ndə Qarabağ Universitetində növbəti əlamətdar hadisə yaşandı. 14 sentyabr tarixində universitetin klinikasının binasının, Tibb və sağlamlıq elmləri fakültəsinin tədris korpusunun açılışında iştirak edən Qarabağın xilaskarı İlham Əliyev bununla respublikamızın elm aləminə növbəti töhfəsini vermiş oldu.
Zəngilandan Xankəndiyə
Yaradılmasından cəmi iki il keçməsinə baxmayaraq, Qarabağ Universiteti ölkəmizin nüfuzlu, tələbələr tərəfindən böyük həvəslə seçilən ali təhsil ocaqları sırasına yüksəlməyi bacarıb.
"Azərbaycan" qəzetinin "Biz qayıtdıq, Vətən!" rubrikasının qonağı olan Qarabağ Universiteti Tibb və sağlamlıq elmləri fakültəsinin Təməl tibb elmləri bölməsinin müdiri, Qarabağ Universitetinin klinikasının həkim-patoloqu tibb üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Müşfiq Orucovla da elə adıçəkilən universitetin qısa müddət ərzində qazandığı uğurlardan danışdıq.
Vurğulayaq ki, Xankəndidə fəaliyyət göstərən ali təhsil müəssisəsinin özəlliklərindən biri də burada çalışan kadrların bir çoxunun əslən Qarabağ və Şərqi Zəngəzurdan olmasıdır. Zəngilan rayonunun Mincivan qəsəbəsində dünyaya göz açan Müşfiq Orucov da illərin həsrətindən sonra doğma yurdunda qayıdış təntənəsini yaşayanlardan biridir.
Əslən Zəngilanın Tatar kəndindən olan Müşfiq Orucovun atası Teyyub Orucov pediatr, anası Elmira İbrahimova isə ibtidai sinif müəllimi olub. Valideynlərinin işi ilə əlaqədar onların ailəsi köçərək Mincivan qəsəbəsində yaşayıb. Müşfiq Orucov söhbət zamanı dedi:
- Nəriman Nərimanov adına Mincivan qəsəbə orta məktəbində oxuyurdum. Məktəbimiz o zaman təkcə Zəngilanın deyil, ölkənin ən qabaqcıl təhsil müəssisələrindən biri idi. Tədrisi çox savadlı müəllimlər aparırdı. Balabəyim Şahməmmədova, İbrahim Hacıyev, Şamxal Kərimov, Süleyman Hüseynov, Qəmbər Əliyev, Cavanşir İmanov, Fərman Babayev, Qəribə Məmmədova, Roza Rəhimova, İsmayıl Hacıyev, Telman Nəzərov, Mənsumə İsmayılova və digər unudulmaz müəllimlərimiz həyatda formalaşmağımızda, təhsilimizdə çox böyük rol oynayıblar. Anamın müəllim olması mənim tədrisdə, öyrənməyə alışmağımda çox fayda verib. Atamın həkim olması isə məni bu peşəyə həvəsləndirdi. Gözümü açandan atamı xəstələrə şəfa verən görmüşdüm deyə, uşaqlıqdan özüm də bu yolla getməyə, həkim olmağa qərar verdim. Həkimlik mənə İlahi peşə kimi gəlirdi.
Məktəb illərində fəal şagird olmuşam. 1988-ci ildə Krımda yerləşən məşhur "Artek" pioner düşərgəsində bir aylıq toplantıda iştirak etmişəm. Musiqiyə də çox böyük həvəsim var idi. Mincivan qəsəbə musiqi məktəbinin 5 illik tar sinfini bitirərək, ilk məzunlardan biri oldum. Tar müəllimim Şakir Kərimovun yüksək peşəkarlığı, tələbkarlığı hələ də xatirimdədir.
Lap uşaqlıqdan kitab oxumağı çox sevərdim. Yadımdadır, atam rayon mərkəzinə gedib-gələndə mütləq mənə kitab alırdı. Artıq evimizdə şəxsi kitabxanam vardı və bir dəfə onların kataloqunu çıxarıb saydıqda əsasını romanların təşkil etdiyi 600-dən çox kitabım olduğunu gördüm.
30 ilin məşəqqəti 20 oktyabr 2020-ci ildə bitdi
1992-ci ildə orta məktəbi bitirən Müşfiq Orucov həmin il ilk dəfə tətbiq olunan test üsulu ilə Azərbaycan Tibb Universitetinin (ATU) I müalicə-profilaktika fakültəsinə daxil olub və 1998-ci ildə həmin fakültəni fərqlənmə diplomu ilə bitirərək həkim ixtisasına yiyələnib. Ancaq tələbəlik illəri ölkənin ən ağır günlərinə təsadüf edir. Rayonlarımızın ard-arda işğalı Zəngilandan da yan ötmür. Müşfiq Orucov 30 il bundan əvvəl həmin ağrı-acılı günləri belə xatırlayır:
- Məcburi köçkün düşdüyümüz günlər heç zaman yadımdan çıxmır. 1993-cü ildə birinci kursu bitirib Mincivana getmişdim. Artıq payız idi, amma yollar bağlanmışdı deyə Bakıya qayıda bilmirdim. Blokada şəraitində qalmışdıq.
Oktyabrın 26-sı bazar günü idi. Bir də gördük ki, hərə gücü çatan yükünü götürüb ya piyada, ya da maşınlarla Araz çayının sahilinə doğru hərəkət edir. Bu mənzərəni görmək, yaşamaq çox ağır, dəhşətli idi.
Biz də evlərini tərk edən camaatımıza qoşulub Arazın sahilinə getdik və üç gün orada açıq havada qaldıq. Sonra Zəngilan əhalisi İran tərəfə, oradan da İmişli rayonuna keçdi.
Beləcə ağır və məşəqqətli keçən məcburi köçkünlük həyatımız başladı. O illər çox ağır, əzablarla dolu idi. Bakı şəhərinə pənah gətirmişdik və bir neçə il ATU-nun yataqxanasında yaşadıq. Maddi və mənəvi baxımdan çox çətin günlər yaşadıq, amma heç zaman ürəyimizdə bir gün belə mütləq torpaqlarımıza geri dönəcəyimizin inamı, ümidi itmədi.
ATU-nu bitirdikdən sonra elə həmin universitetin İnsan anatomiyası və tibbi terminologiya, Sitologiya və histologiya, Patologiya kafedralarında assistent, baş müəllim, dosent və tədris hissə müdiri, ATU-nun Beynəlxalq əlaqələr şöbəsinin müdiri vəzifələrində çalışdım. 2004-cü ildə professor Eldar Qasımovun elmi rəhbərliyi altında dissertasiya müdafiə edərək tibb üzrə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsi əldə etdim. Müxtəlif xarici ölkələrdə, o cümlədən ABŞ, Avstriya, Almaniya, Türkiyə, Yunanıstan, Çin, Pakistan Misir və digər ölkələrdə elmi və elmi-praktik tədbirlərdə iştirak etdim. Qazandığım bütün uğurlarla yanaşı, bu illər ərzində Vətən həsrəti, yurd nisgili bir an olsun belə məni tərk etmədi...
Nəhayət, o xoşbəxt gün yetişdi. 20 oktyabr 2020-ci ildə Prezident, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev "X" hesabında Zəngilan rayonunun işğaldan azad edilməsi müjdəsini verdi. Həmin zaman yaşadığım sevinc hisslərini indi sözlərlə ifadə etməkdə çətinlik çəkirəm. Əslində, hisslərimə hakim, güclü iradəyə sahib bir şəxs olsam da, həmin xəbəri eşidəndən sonra bir həftəyə qədər göz yaşlarımı saxlaya bilmədim. Bu, sevincdən doğan göz yaşları idi...
"Fəaliyyətimizi yeni və müasir tibb təhsili modelinə əsaslanaraq qururuq"
Cari ildə Qarabağ Universitetinin yeni yaradılan Tibb və sağlamlıq elmləri fakültəsində işləməyə dəvət aldığını söyləyən Müşfiq Orucov deyir ki, o, bu dəvəti çox böyük məmnuniyyət və qürur hissi ilə qəbul edib və sentyabrın 1-dən bu ali təhsil ocağında çalışmağa başlayıb:
- Bir məcburi köçkün olaraq hər zaman yurdumuzun azad ediləcəyinin, el-obamıza dönəcəyimizin və işləyəcəyimizin arzusu ilə yaşayırdım. Şükür Tanrıya, 2025-ci ildə bu arzum çin oldu. Mən də Qarabağ Universitetində çalışanların sırasına qatıldım. Qarabağ Universiteti Azərbaycan təhsil məkanında innovativ bir layihədir. Ölkəmizin rəhbəri cənab İlham Əliyevin diqqət və qayğısı ilə bu universitetdə yeni təhsil sistemi qurulur. Təsadüfi deyil ki, bu ilin sentyabrında cənab Prezident fakültəmizin açılışını etdi. Bunun özü təhsilə, o cümlədən Qarabağ Universitetinə və yeni yaradılan Tibb və sağlamlıq elmləri fakültəsinə böyük diqqətin təzahürüdür. Həmçinin bu, universitetdə çalışan kollektivin hər birinin üzərinə böyük bir məsuliyyət qoyur. Biz universitetimizə ali dərəcədə göstərilən diqqət və qayğıdan yararlanaraq işimizi günün tələbləri səviyyəsində qururuq.
Fakültəmizin fəaliyyətinə Elm və Təhsil Nazirliyinin və universitet rəhbərliyinin də xüsusi diqqət və qayğısını daim hiss edirik. Fakültəmizin dekanı Samir Babayev Azərbaycan, Türkiyə və ABŞ-də tibb təhsili almış və uzun illər ABŞ-nin ən məşhur universitet və klinikalarında akademik fəaliyyət göstərmiş və rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır. Fakültəmizin professor-müəllim heyətinin əksəriyyəti yerli və xarici ölkələrdən gəlmiş yüksəksəviyyəli mütəxəssislərdən ibarətdir. Ümumiyyətlə, kadr heyətinin seçimi zamanı fakültənin fəaliyyətinin beynəlxalq standartlara uyğun təşkili üçün vacib olan bilik və bacarıqlara sahib peşəkar mütəxəssislərə üstünlük verilir.
Fakültəmizin dünyanın müxtəlif məşhur universitetlərində və tibb mərkəzlərində çalışan tibb və tibb təhsili ekspertlərindən ibarət 60 nəfərlik məsləhət şurası vardır. Tibb və sağlamlıq elmləri fakültəsinin yaradılması və idarə olunmasında, tədris proqramının qurulmasında onların məsləhətləri ilə yola çıxırıq.
Qarabağ Universitetində ölkəmiz üçün çox savadlı kadrlar hazırlanacaq
Dosent M.Orucov deyir ki, Tibb və sağlamlıq elməri fakültəsində hazırda 100 tələbə birinci kursda təhsil alır. Onun sözlərinə görə, fakültənin tədris proqramı bir sıra özəlliyi ilə seçilir:
- Birinci özəllik peşələrarası təhsil modelinin tətbiqidir. Fakültədə iki ixtisas var: Tibb vəTibb bacılığı/tibb qardaşlığı. İlk kursda hər iki ixtisasın tələbələri bir yerdə və eyni tədris proqramı ilə təhsil alacaqlar. İkinci özəllik inteqrə olunmuş spiral tədris proqramıdır. Belə ki, klassik tibb təhsili modelində olduğu kimi, tibbi biologiya və genetika, insan anatomiyası, histologiya, tibbi biokimya, normal fiziologiya, patologiya, tibbi mikrobiologiya və immunologiya və digər fənlər ayrı-ayrılıqda deyil, bir-biri ilə əlaqəli şəkildə kompleks tədris olunacaq. İlk 3 ildə hər bir tədris semestri özü iki bloka bölünür. Hər bir blokun da öz mövzusu var. Blokdakı hər bir dərsin mövzusu isə müxtəlif fənlərin uyğun məlumatları əsasında tərtib olunur. Tədris proqramı fənləri əvəz edən 5 xətlə davam edir: Elm (Tibb və sağlamlıq elmlərinin əsasları), Bacarıqlar, Tədqiqat, İcma yönümlü təhsil, Sənət və insanlıq. İlk illərdən təməl tibb elmlərinin tədrisi az miqdarda da olsa, klinik məlumatlarla dəstəklənəcək. 4-cü kursdan başlayaraq isə tələbələr əsasən klinik istiqamətdə dərslər alacaqlar. Bu zaman təməl tibb elmlərinin tədrisi də müvafiq olaraq davam edəcəkdir. Bir sözlə, çox maraqlı və inteqrativ təhsil proqramı seçilib. Dünyanın müasir universitetlərində tətbiq olunan proqramları araşdırıb ən yaxşılarını götürərək tətbiq etməyə çalışırıq.
Eyni zamanda güclü maddi-texniki bazamız var. Fakültənin tədris korpusu müasir tələblərə cavab verən dərs otaqları və avadanlıqlarla təchiz edilib. Həmçinin tədris və elmi-tədqiqat laboratoriyaları və Simulyasiya Mərkəzi tələbələrin istifadəsindədir. Fakültəmizin bir özəlliyi də Qarabağ Universitetinin klinikası ilə birgə fəaliyyət göstərməsidir. Müəllimlərimizin demək olar ki, böyük əksəriyyəti klinikada həkim kimi də çalışırlar. Nəzəri bilikləri əldə edən tələbələrimiz praktik vərdişlərin əksəriyyətinə Simulyasiya Mərkəzi ilə yanaşı klinikada yiyələnəcəklər.
Bir sözlə, Qarabağ Universitetini, eləcə də Tibb və sağlamlıq fakültəsini ölkədə, regionda və dünyada tibb təhsilində öncül elm və təhsil mərkəzlərindən birinə çevirmək arzumuzdur. İnanırıq ki, bu reallaşacaq və Qarabağ Universitetində ölkəmiz üçün çox savadlı və təcrübəli kadrlar hazırlanacaq.
Yasəmən MUSAYEVA,
"Azərbaycan"
