Son günlər televiziya və radio efirlərində söyüş və nalayiq ifadələrin səviyyəsi qəbuledilməz həddə çatıb. Xüsusilə məşhur müğənnilərin canlı efirlərdə ağızlarına gələni danışması ictimaiyyət arasında ciddi narazılıq doğurub. Cəmiyyətin güzgüsü olan televiziya kanalları isə bu hallara göz yumur, məsuliyyəti yalnız aparıcılara və qonaqlara yükləyir.
Məsələ ilə bağlı NOCOMMENT.az-a danışan media eksperti Zeynal Məmmədli bildirib ki, məsələ təkcə bir neçə verilişin problemli olması ilə izah edilə bilməz:
“Televiziyalar məsuliyyətini tamamilə unudub. Aparıcılar və müğənnilər efirdə ağızlarına gələni danışır, söyüş və nalayiq ifadələrdən istifadə edir. Amma məsuliyyət kanalların özündədir. Redaktorlar nəzarəti təmin etmir, etik normaları qorumaq əvəzinə ucuz sensasiyalara xidmət edirlər. Nəticədə media həm öz nüfuzunu, həm də cəmiyyətin əxlaqını sarsıdır”.
Ekspert əlavə edib ki, müğənnilərin efirlərdə sərbəst davranması televiziya kanallarının etik siyasətinin tamamilə pozulması deməkdir:
“Bu insanlar milyonlarla tamaşaçının gözündə nümunə rolunu oynayır. Televiziya isə buna şərait yaradır, məsuliyyəti öz üzərinə götürmür. Uşaqlar və yeniyetmələr belə davranışı normal qəbul edir, sosial etika və mədəni dəyərlər sürətlə zədələnir”.
Zeynal Məmmədli bildirib ki, vəziyyət artıq yalnız ictimai mədəniyyətin problemidir:
“Efirlərdə söyüşün artması cəmiyyətin davranış modellərinə birbaşa təsir göstərir. İnsanlar efirdə gördüklərini gündəlik həyatda təkrarlayır. Təəssüf ki, media bu fəsadları görmür və ya görmək istəmir.”
Ekspert əlavə edir ki, televiziya kanalları reytinq uğrunda etik normaları qurban verir:
“Reytinq üçün hər şeyə icazə verilir. Məşhurlar efirdə sərbəst danışır, şou proqramlar isə tamaşaçıları şoka salmaq üçün məzmunu sərtləşdirir. Nəticədə efirlər cəmiyyətin normal davranış qaydalarını pozan bir arena halına gəlir. Kanallar məsuliyyətini dərk etməli, sadəcə əyləncə və sensasiyaya görə ictimai etikanı ayaqlar altına almamalıdır”.
NOCOMENT.az-a danışan hüquqşünas Fərid Məmmədov isə bildirir ki, efirlərdə söyüş və etik normalara zidd davranış yalnız ictimai tənqid mövzusu deyil, həm də qanuni məsuliyyət yaradır:
“Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsinə əsasən, ictimai yerlərdə nalayiq ifadələr işlətmək, o cümlədən televiziya və radio efirlərində bu davranışları nümayiş etdirmək, maliyyə cəriməsi və ya verilişlərin dayandırılması ilə nəticələnə bilər. Təkrarlanan hallarda isə kanalın yayım lisenziyası müvəqqəti dayandırıla, aparıcılar isə efirdən uzaqlaşdırıla bilər. Hüquqi mexanizmlər mövcuddur, lakin tətbiq edilməməsi problemi daha da dərinləşdirir.”
