1 Avqust təqvimdəki sıradan bir gün deyil, əsrlərin səsinə çevrilmiş müqəddəs çağırışdır: Unutmaq olmaz ki, əgər sən varsansa, demək ki, dilinlə varsan. Sən yaşayırsansa, sözünlə, səsinlə, dilinlə yaşayırsan. Bu bir tarix deyil bu, qəlbin döyüntüsüdür. Bizim üçün Azərbaycan dili yalnız danışıq vasitəsi deyil – bu, ürəyimizin ritmidir, ruhumuzun qanunudur. Çünki bir millətin taleyini yazan tarix deyil, məhz onun dilidir. Azərbaycan dilində bir sehr var: sözlər səsləndikcə sazın teli titrəyir, muğamın avazı ucalır, min illərin hikməti dilə gəlir. Ulu Öndər Heydər Əliyevin o unudulmaz sözlərini xatırlayaq: “Bizim Azərbaycan dili şeir dilidir.” Bu dilin hər hecasında dağların vüqarı, çayların axarı, yanan çıraqların işığı, anaların laylası var. Bu dilin nəfəsində həm Füzulinin kədəri, həm Nizaminin müdrikliyi, həm də xalqın təbəssümü var. XX əsrin sərt siyasi küləkləri əsdikcə, SSRİ-nin mərkəzi hakimiyyəti milli dilləri sıxışdırdıqca, bir həqiqət dəyişmədi: xalqın varlığı, dili ilə nəfəs alırdı. 70-ci illərdə SSRİ Konstitusiyasının qəbulundan sonra milli dillərin sıxışdırılması prosesi gücləndi. Amma Ulu Öndər Heydər Əliyev bütün risklərə rəğmən xalqının dilinə sahib çıxdı. Onun əzmi, qətiyyəti sayəsində 1978-ci ildə Azərbaycan dilinə dövlət dili statusu verildi. O,sanki millətə bir and içirdi: “Dil hər bir millətin milliliyinin əsasıdır. Biz dilimizlə fəxr etməliyik!” Bu sadəcə qanuna yazılan cümlə deyildi – millətin taleyinə həkk olunan qürur səsi idi. 1991-ci ildə müstəqillik qazandıq, amma əsl qələbə o idi ki, Azərbaycan dili dövlətin ürəyinə çevrildi. 1995-ci ildə Konstitusiyamızın 21-ci maddəsində Azərbaycan dilinin dövlət dili olması rəsmiləşdi. Ulu Öndər Heydər Əliyevin sözlərindəki o dərin qüruru bir daha xatırlayaq: “Biz indi müstəqil dövlət kimi, azad xalq kimi öz ana dilimizlə, Azərbaycan dili ilə fəxr edirik.” Bu dil artıq sadəcə danışıq dili deyildi – müstəqilliyimizin möhürü, millətimizin əbədi imzası idi. Ulu Öndərin təşəbbüsü ilə qəbul edilən fərman və qərarlar: “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında” (2001) fərman, “Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili gününün təsis edilməsi haqqında” (2001) fərman, “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Qanun (2002) olduqca böyük məna daşıyırdı. Bu qərarlar bir xalqın dili ilə qürur duymasının, onu qorumasının rəsmi ifadəsi idi. Ulu Öndərin dilə verdiyi qiymət o qədər dərin idi ki: “Xalqı xalq edən, milləti millət edən onun ana dilidir.” “Fəxr edə bilərik ki, bizim zəngin, böyük söz ehtiyatına malik olan Azərbaycan dilimiz var.” Cənab Prezident İlham Əliyevin dil siyasəti də sabaha açılan yolumuz demək idi. Bu gün cənab Prezident İlham Əliyev də ana dilimizi həm tarixi dəyər, həm gələcək üçün güc mənbəyi kimi görür. Onun imzaladığı sərəncamlar və fərmanlar dilimizin inkişafına xidmət edir. 2004-cü il – Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlər, 2004-cü il – Milli Ensiklopediyanın nəşri, 2007-ci il – dünya ədəbiyyatı incilərinin Azərbaycan dilinə tərcüməsi, 2013-cü il – “Azərbaycan dilinin qloballaşma şəraitində inkişafı” Dövlət Proqramı, 2018-ci il – “Azərbaycan dilinin saflığının qorunması haqqında” fərman heç zaman tarixi dəyərini itirməyəcək. Cənab Prezident İlham Əliyevin dilimizlə bağlı fikirləri isə hər birimiz üçün mesajdır: “Bu gün dünyada 50 milyondan çox insan üçün Azərbaycan dili ana dilidir.” “Azərbaycan dili o qədər zəngindir ki, heç bir xarici kəlməyə ehtiyac yoxdur. Biz Azərbaycan dilinin saflığını təmin etməliyik.” Azərbaycan dilinin nəfəsi min illərin ruhunu daşıyır. Bu dilin harayında Dədə Qorqudun səsi, muğamın kövrəkliyi, aşıq şeirinin coşqusu var. Ulu Öndər Heydər Əliyev deyirdi: “Mən fəxr edirəm ki, türk dillərinə mənsub olan Azərbaycan dili bu qədər zəngindir, bu qədər bədii ifadələrlə doludur.” Bu zənginlik xalqımızı tarix boyu birləşdirdi, qorudu, sabaha apardı. Dünya dəyişir, dillər qarışır, yeni ifadələr yaranır. Amma bir həqiqət dəyişməz qalır: millətin ruhunu yalnız onun dili yaşadır. Cənab Prezident İlham Əliyevin çağırışı bizim üçün anddır: “Biz Azərbaycan dilinin saflığını, zənginliyini, gözəlliyini qoruyub saxlamalıyıq. Bu, bizim müqəddəs borcumuzdur.” Bu borc dövlətin, ziyalının, müəllimin, medianın, ən əsası isə hər bir azərbaycanlının boynundadır. 1 Avqust – Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günü hər il bizə xatırladır ki, ana dili sadəcə bir ünsiyyət vasitəsi deyil – bu, millətin ruhudur, nəfəsidir, vicdanıdır. Ulu Öndər Heydər Əliyevin unudulmaz kəlmələri ilə desək: “Millətin milliliyini ən birinci təsdiq edən onun dilidir.” Cənab Prezident İlham Əliyevin sözləri ilə desək: “Azərbaycan dili bizim milli sərvətimizdir. Biz onu qoruyuruq və qorumağa davam edəcəyik.” Dilimizin hər səsi tariximizin səsidir, sabahımızın zəmanətidir. Bu dil bizim qürurumuz, kimliyimiz, varlığımızdır.
Rüstəm Nağıyev,
YAP Gədəbəy rayon təşkilatının sədri
