ABŞ Çin arasında razılaşma əldə olunub » AzadMedia.az

İki gün davam edən gərgin London danışıqları nəticəsində ABŞ və Çin tərəfləri yeni ticarət razılaşması əldə etdiklərini elan ediblər. ABŞ Prezidenti Donald Tramp bu razılaşmanı şəxsi sosial platformasında "saziş tamamdır" sözləri ilə təsdiqləyib. Lakin bu razılaşmanın məhdud xarakteri və qeyri-müəyyən detalları beynəlxalq iqtisadi dairələrdə ehtiyatlı qarşılanıb.
Trampın sözlərinə görə, Çin ABŞ şirkətlərinə nadir torpaq elementləri və maqnitlər ixrac etməyə razılaşıb. Əvəzində isə ABŞ Çinli tələbələrin vizalarının ləğvi planından geri çəkiləcək. “Bu, Prezident Si ilə mənim yekun təsdiqimə tabedir,” – deyə Tramp bildirib.

Danışıqlar may ayında əldə olunan müvəqqəti ticarət atəşkəsindən sonra yenidən alovlanan tarif gərginliyinə cavab olaraq təşkil edilmişdi. Həmin vaxt iki ölkə arasındakı yüksək tariflər qlobal ticarəti ciddi şəkildə zəiflətmişdi.
ABŞ Ticarət naziri Hovard Lutnik razılaşmanı “Cenevrə konsensusunun təmizlənməsi” kimi xarakterizə edib və iki liderin razılığından sonra onun həyata keçiriləcəyini bildirib. Çin tərəfdən isə Ticarət nazirinin müavini Li Çengqan bildirib ki, əldə edilən razılaşma 5 iyun telefon danışığı və Cenevrə görüşündə əldə olunan konsensusa əsaslanır.
Razılaşmanın məhdud təsiri və davam edən qeyri-müəyyənlik
Müqavilənin konkret detalları açıqlanmasa da, bəzi əsas məqamlar bəllidir: ABŞ əvvəllər tətbiq etdiyi bəzi əks tədbirləri aradan qaldıracaq, Çin isə nadir torpaq metallarının ixracını sürətləndirəcək.

Lakin analitiklər bu razılaşmanı əsaslı ticarət irəliləyişi kimi deyil, daha çox diplomatik sükunətin qorunmasına yönəlmiş məhdud bir addım kimi qiymətləndirirlər. Vaşinqtonda yerləşən Pangaea Policy konsaltinq şirkətinin qurucusu Terri Heyns bu razılaşmanı “çox məhdud və hələ tamamlanmamış” adlandırıb.
Yolun sonu deyil

ABŞ Maliyyə naziri Skott Bessentin sözlərinə görə, bu razılaşma daha geniş ticarət sazişinə gedən uzun yolun yalnız ilk addımıdır. Bessent bildirib ki, digər ölkələrlə də aparılan danışıqlar uzana bilər və ABŞ "yaxşı niyyətli" danışıqları davam etdirmək üçün öz mövqeyini yumşalda bilər.
Tramp isə bəyan edib ki, qarşıdakı həftələrdə yeni ticarət tərəfdaşlarına tarif şərtlərini əks etdirən məktublar göndəriləcək və 9 iyula qədər razılaşma əldə olunmazsa, daha yüksək tariflər tətbiq edilə bilər.

Bazarlar isə skeptikdir
Yeni sazişin bazarlara ciddi təsiri olmayıb. Ekspertlər bildirirlər ki, bu, daha çox vaxt qazanmağa hesablanmış bir addımdır, nəinki hərtərəfli ticarət razılaşması. İki nəhəng iqtisadiyyat arasındakı qarşıdurmanın tam həlli isə hələ uzaqda görünür.