Nəzarətsiz D vitamini əlavələri qəbul etməklə özünüzə zərər verəbilərsiz.
“Medicina” xəbər verir ki, endokrinoloq Andrey Timofeyev kimlərin risk altında olduğunu açıqlayıb.
“Vitamin D sümüklərə, toxunulmazlığa və maddələr mübadiləsinə təsir edən həyati sağlamlıq tənzimləyicisidir.
D vitamininin əsas vəzifəsi kalsiumun udulmasına nəzarət edərək sümüklərin möhkəmliyini təmin etməkdir. D vitamininin immunitet sistemindəki rolu, həmçinin diabet, ürək-damar xəstəlikləri və bəzi xərçəng növlərinin qarşısının alınması da hazırda müzakirə olunur.
Yağda həll olunan D vitamini sağlam yağlarla zəngin qidalardan optimal şəkildə sorulur: qızılbalıq, skumbriya, cod qaraciyəri, yumurta sarısı və zənginləşdirilmiş qidalar. Onlar yalnız vitaminin təbii formasını ehtiva etmir, həm də onun udulması üçün lazım olan lipidləri təmin edirlər.
Təbii D vitamini mənbələri bədəni əlavə olaraq müşayiət edən qidalarla (omeqa-3, vitamin A, fosfor) təmin edir ki, bu da D vitamininin təsirini gücləndirə bilər.
Bununla belə, pəhrizdə bu cür məhsulların məhdud miqdarı və günəş işığının olmaması səbəbindən bu vitaminin səviyyəsini saxlamaq üçün bəzən həkim nəzarəti altında pəhriz və dozalı əlavələrin kombinasiyası tələb olunur.
D vitamini əlavələrinə gəlincə, gündə 600-1000 beynəlxalq vahid (IU) qəbul etmək adətən heç bir zərərə səbəb olmur. D vitamininin bu cür dozalarda qəbulu, hətta uzun müddətli olsa da, kifayət qədər təhlükəsizdir və hər hansı bir mənfi təsirə səbəb olma ehtimalı azdır.
Bununla belə, tək başına gündəlik 2000 IU-dan çox doza qəbul etmək tövsiyə edilmir.
D vitamininin normadan artıq dozası (hipervitaminoz) qanda kalsium səviyyəsinin həddindən artıq artması (hiperkalsemiya) səbəbindən təhlükəlidir, bu da ürəkbulanma, qusma, zəiflik, böyrəklərin zədələnməsi, beyin və ürəyin pozulmasına səbəb olur.
Doza həddinin aşılması ehtimalı az olan qida mənbələrindən fərqli olaraq, əczaçılıq preparatlarının nəzarətsiz istifadəsi (xüsusilə 4000 IU/gündən çox dozada uzun müddət) intoksikasiya və digər problemlərə səbəb ola bilər, ona görə də yüksək dozalar yalnız həkim nəzarəti altında qəbul edilə bilər.
Kimin D vitamini testindən keçməlidir?
İndi bir çox klinikalar sözün həqiqi mənasında hər kəsə D vitamini testi verməyi təklif edir, lakin əslində, hər kəsin bu testə ehtiyacı yoxdur.
Osteoporoz, mineralların (ilk növbədə kalsium duzlarının) miqdarının azalması səbəbindən sümük toxumasının artan kövrəkliyidir. Osteopeniya isə pre-osteoporozdur, osteoporoz arasında aralıq vəziyyətdir.
Bu qruplardan olan insanlar üçün D vitamini üçün qan testi olduqca faydalıdır. Test bariatrik və ya metabolik əməliyyat keçirmiş insanlar üçün də faydalıdır.
Bunlar bədən çəkisini azaltmaq və nəzarətsiz tip 2 diabeti müalicə etmək üçün mədə-bağırsaq traktının orqanlarında aparılan əməliyyatlardan keçənlərdir.
Aygün Musayeva
