Mütəxəssislərin fikrincə, sadə həyat tərzi dəyişikliklərindən istifadə edərək bədəndəki iltihabı azaltmaq olar.
Stress, yuxu və pəhriz bu məsələdə rol oynayır.
Həkimlər stresi azaltmaqla, daha çox yatmaqla və sağlam qidalanmaqla bədəndəki iltihabı necə azaltmağın sirlərini bölüşüblər.
İltihab ən müasir xroniki xəstəliklərin xəbərçisidir. Buna görə də insanların bununla maraqlanması təəccüblü deyil.
Son vaxtlar sosial şəbəkələrdə bədəndə iltihabı necə azaltmaq barədə tonlarla video görmüsünüz. “Maya Feller” qidalanma şirkətinin qurucusu və aparıcı dietoloqu Maya Feller bildirib ki, bu mövzu yaxşı bir səbəbdən virallaşır - iltihab həmişə pis bir şey deyil, buna görə də bədəninizi ondan tamamilə xilas edə bilməzsiniz. Bu, əslində bədənin immunitet sisteminin normal bir hissəsidir.
“Lenoks Hill” xəstəxanasının və “NYU Lanqon” tibb mərkəzinin qastroenteroloqu Valeri Qustav bildirib ki, iltihab tamamilə təbii bir prosesdir və bu, adətən zədə və ya infeksiyaya cavabdehdir. Ancaq iltihab xroniki olduqda, problem ola bilər. Revmatoid artrit, lupus, Kron xəstəliyi və narahat bağırsaq sindromu iltihablı vəziyyətlərdir və yorğunluq, aşağı enerji, təkrarlanan səpgilər, oynaq ağrısı və açıqlana bilməyən mədə ağrıları kimi simptomlar da davamlı iltihabdan qaynaqlana bilər. Bu şərtlərdən və ya simptomlardan hər hansı biri üçün iltihab markerlərinizi qiymətləndirmək, problemi təsdiqləmək və irəliyə doğru ən yaxşı yolu müəyyən etməyə kömək etmək üçün əlbəttə ki, həkiminizlə danışmalısınız.
Tibbdən əlavə, bu yolun bir hissəsi həyat tərzi dəyişikliklərini əhatə edə bilər. Mütəxəssislər tərəfindən təsdiqlənmiş bu məsləhətlər sağlam həyatın əsasını təşkil edir və gələcəkdə artıq iltihabın qarşısını almağa kömək edə bilər.
Bəs iltihabı necə azaltmaq olar?
İltihabı azaltmaq və ümumi sağlamlığınızı artırmaq üçün yeddi sadə, elm tərəfindən dəstəklənən yol var.
Daha az alkoqol qəbul etmək
İçkini azaltmaq iltihabı azaltmağın bir yoludur.
"Bədən spirti toksin kimi tanıyır",- Feller deyib. Ona görə də onun immun sistemindən böyük reaksiya alması təəccüblü deyil. Alkoqolla bağlı problem ondan ibarətdir ki, o, daha çox iltihabı sürətləndirən “iltihab əleyhinə molekullar” dediyimiz şeyi çox aktiv şəkildə stimullaşdıra bilir.
Əgər bədəninizin "yüksək iltihab səviyyəsində" olmasına səbəb olan xroniki bir vəziyyət varsa, spirt içmək vəziyyəti daha da pisləşdirə bilər.
Alkoqol qəbulu bağırsaq mikrobiomunu, qaraciyər funksiyasını və hətta beyninizi pozaraq sistemik iltihaba kömək edir və uzunmüddətli sağlamlıq problemləri riskini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər.
Tütünü tərgidin!
İstənilən formada (siqaret, siqar və qəlyan) tütündən istifadə etmək bağırsaqlara və ağciyərlərə zərər verir və iltihaba gəldikdə, siqaret sizi xroniki sağlamlıq problemlərinin inkişaf riski ilə üz-üzə qoya bilər. Əslində, revmatoid artritin ən yaxşı “sübutlu” səbəblərindən biri siqaretdir. Siqareti dayandırmaq təkcə iltihab əlamətlərinə deyil, ümumi sağlamlığa da böyük təsir göstərəcək.
Yaxşı gecə yuxusu
Kifayət qədər keyfiyyətli yuxu əldə etmək sağlamlığa və bədəndəki iltihabı azaltmaq üçün çox vacibdir. Bunun səbəbi yuxunun immun reaksiyamızın vacib hissəsi olmasıdır. Yuxu bərpaedicidir və yuxu zamanı immunitet sistemi infeksiyaların sağalmasına və mübarizə aparmağa kömək edən zülalları buraxır.
2020-ci ildə edilən bir araşdırmaya görə, qeyri-sabit yuxu, xüsusilə qadınlarda iltihabın daha yüksək səviyyələri ilə əlaqələndirilə bilər. Gecənin ortasında oyanmaq kimi yuxu pozğunluqları bədəndə iltihablı reaksiyalara səbəb ola bilər. Doktor Bayard deyir ki, dərin, fasiləsiz yuxu olmadan vücudunuzun immun sisteminizin bərpasına və bədəninizdəki kəskin iltihabı sağaltmasına imkan vermək üçün lazım olan vaxtı olmayacaq. Bəs nə qədər yatmalıyıq? Gündəlik minimum 6-7 saat yatmaq vacibdir.
Stresi azaldın
Doktor Bayard deyir ki, stress iltihabda rol oynayır. Əsas səbəblərdən biri kortizolun (stress hormonu) vücudun iltihablı reaksiyaya səbəb olan genləri işə salmasına səbəb ola bilməsidir. “Biomedicines” jurnalında 2022-ci ildə edilən bir araşdırmaya görə, stress bədəndə iltihaba və hətta depressiya kimi vəziyyətlərə səbəb ola bilər. Nəhayət, stress yuxu, iştah və zehni poza bilər ki, bunların da hamısı iltihabda rol oynayır.
Fiziki fəaliyyət
Feller deyir ki, məşq iltihab reaksiyasını azaldan zülalları sərbəst buraxaraq və qan dövranında artıq şəkərin metabolizminə kömək etməklə iltihabı azalda bilər. “Nə etdiyinizin heç bir əhəmiyyəti olmasa da, bədəniniz üçün çox ağır olan məşq daha çox iltihaba səbəb ola bilər”,-deyə mütəxəssis bildirib.
Velosiped sürmək, dəstəkləyici ayaqqabılarla gəzmək, üzgüçülük və ya elliptik üzərində hoppanmaq məşqin bütün iltihab əleyhinə faydalarını əldə etməyə kömək edə biləcək aşağı təsirli məşqlərə nümunədir.
Əlavələr və işlənmiş qidalara qarşı diqqətli olun!
Şəkər, duz və işlənmiş qidalardan qaçmaq çətin ola bilər. Lakin onlar iltihabda rol oynayır. Doktor Bayard deyir ki, yüksək səviyyəli şəkər toxuma zədələnməsini və parçalanmasını təşviq edərək daha çox iltihaba səbəb ola bilər və işlənmiş qidalar yemək həzm üçün problem yaradır ki, bu da bağırsaqda iltihabı artıra bilər. “İşlənmiş qidaları daha az yeməyə çalışmaq lazımdır”,- mütəxəssis bildirib.
Nubar Süleymanova, “İki sahil”
