Aİ İsraildəki münaqişənin deeskalasiyasını və Ukraynada böhranın davam etdirilməsini istəyir
Avropa bir daha ikili standartlarını nümayiş etdirir. Ukrayna və İsrail ətrafında baş verənlərə fərqli prizmadan yanaşır. İran-İsrail münaqişənin diplomatik yolla həll olunmasını istəyir, lakin Ukrayna-Rusiya məsələsində gücün tərəfdarı kimi çıxış edir, diplomatiyanı gözardı edir. Aİ liderləri Şərqi Avropada bundan imtina etdikdən sonra qəfildən Yaxın Şərqdə diplomatiyaya müraciət etmək qərarına gəliblər. Aİ-nin Xarici Siyasət rəhbəri Kaja Kallas iyunun 17-də Aİ-nin İsrail və İran arasında müharibəyə reaksiyasını müzakirə etmək və hər iki tərəfi, xüsusən də Təl-Əvivi hava hücumlarını davam etdirmək əvəzinə, münaqişənin gərginliyini diplomatik yollarla azaltmağa çağırmaq üçün xarici işlər nazirlərinin fövqəladə iclasının çağırılmasını təklif edib.
Kallas həftə sonu İranın xarici işlər naziri Abbas Araqçi ilə danışdıqdan sonra regionda eskalasiyanın “son dərəcə yüksək” riskini qeyd edərək, “Uzunmüddətli təhlükəsizlik hərbi əməliyyatdan deyil, diplomatiyadan gəlir” deyib. Kallasın şərhləri Avropa Komissiyasının sədri Ursula von der Leyen və bir sıra Avropa liderləri, o cümlədən Almaniya, Fransa və Böyük Britaniya tərəfindən təkrarlanıb və onlar İsrailin özünümüdafiə hüququnu tanımaqla yanaşı, gələcək fəaliyyətlərdə “təmkin” olmağa çağırıblar.
Çərşənbə axşamı videokonfrans vasitəsilə keçiriləcək görüş barədə danışan Kallasın sözçüsü bildirib ki, məqsəd "Təl-Əviv və Tehranla diplomatik əlaqələri" koordinasiya etməkdir və Brüssel "regional təhlükəsizliyə və gərginliyin azaldılmasına qəti şəkildə sadiqdir", çünki "İranın nüvə probleminin davamlı həlli yalnız danışıqlar yolu ilə mümkündür". Diplomatik danışıqlara olan bu həvəs və münaqişənin hər iki tərəfi ilə məşğul olmaq istəyi Aİ-nin son üç ildə Ukrayna ilə bağlı strategiyası ilə tamamilə ziddiyyət təşkil edir.
Brüssel nəinki döyüşlər başlayandan sonra Moskva ilə hər hansı diplomatik əlaqəni bərpa etməkdən imtina edərək, Aİ liderlərini və qanunvericiləri ikitərəfli danışıqlara başlasalar, onları intizam tədbirləri ilə hədələyib, həm də Kiyevi Trampın bu il başlatdığı sülh prosesindən əvvəl fəal şəkildə danışıqlardan çəkindirib.
Kallasın açıqlamaları Aİ rəsmilərinin Ukrayna ilə bağlı son bəyanatları ilə müqayisə edildikdə Aİ-nin ikili standartları daha da aydın görünür. "Diplomatiya kömək etməyəcək - yalnız güc" deyən Aİ-nin müdafiə komissarı Andrius Kubiliusla yanaşı, fon der Leyen Ukraynanın daha güclü mövqedən danışıqlar apara bilməsi üçün Qərb silahları ilə "polad kirpiyə" çevrilməsinin vacibliyindən danışır.
Bununla belə, Brüsselin mövqeyindən asılı olmayaraq, İsrail geri çəkilməyə hazır deyil. İsrailin AB-dəki daimi nümayəndəsi Haim Regev şənbə günü deyib ki, həftə sonu zərbələri yalnız "başlanğıc"dır: "Uzun illərdir ki, məhdudlaşdırma siyasəti var - bu, nəticə vermədi". "Məqsədlərimizin əksəriyyətinə nail olduq, lakin bu, əməliyyatın sonu deyil, yalnız başlanğıcıdır. O, diqqətlə planlaşdırılıb və plana uyğun olaraq davam edir. Biz mərkəzi komanda məntəqələrinə zərbələr endirməyə davam edəcəyik. Əməliyyat davam edir - bu, son deyil", - Regev deyib.
Buna baxmayaraq, daimi nümayəndə vurğulayıb ki, danışıqlar son nəticədə rol oynamalı, yəni İranın nüvə proqramını bərpa etməməsini təmin etməlidir. Bununla belə, o əlavə edib ki, hərbi əməliyyatlar hazırda “regionda sabitliyi təmin etməyin yeganə yoludur”.
V.VƏLİYEV
