ABŞ-ın İranın nüvə obyektlərinə qarşı güclü “bunker bombası”ndan istifadə etməsi ehtimalı müzakirə olunur. CNN-in məlumatına görə, ABŞ prezidenti Donald Tramp İranın nüvə obyektlərinə zərbə endirmək ideyasına açıqdır və danışıqlara hazır deyil.
ABŞ ordusunun əlində olan potensial silahlardan biri olan “GBU-57 A/B” “Massive Ordnance Penetrator” (MOP) İranın dağlar altında basdırılmış əsas nüvə obyektlərindən birinə çata bilir.
İran xarici işlər nazirinin müavini Kazem Qaribabadi bu gün dövlət televiziyasına deyib ki, ABŞ müdaxilə edərsə, İran “təcavüzkarlara dərs verməyə və milli təhlükəsizlik və maraqlarını müdafiə etmək üçün əlində olan vasitələrdən istifadə etməyə məcbur olacaq”.
***
“GBU-57” MOP, ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin 2024-cü il hesabatına əsasən, “bunkerlər və tunellər kimi sərt və dərin basdırılmış hədəfləri vurmaq” üçün nəzərdə tutulmuş silah sistemidir.
ABŞ Müdafiə Təhdidlərinin Azaldılması Agentliyinin (DTRA) arxivləşdirilmiş məlumat vərəqinə görə, silahın çəkisi təxminən 30,000 funt (13600 kq), uzunluğu təxminən 20 fut (6,2 metr) və diametri 30 düym (80 sm) təşkil edir.
DTRA bildirib ki, silah 5300 funtdan (2400 kq) çox partlayıcı daşıya bilir və sələfi BLU-109-dan 10 dəfə güclüdür.
ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri Tədqiqat Laboratoriyası (AFRL) 2004-cü ildə “Boeing” ilə ilkin 30 milyon dollarlıq müqavilə ilə silahın hazırlanmasına başladı. Proses üç mərhələdə tamamlandı.
Hərbi Hava Qüvvələri sınaq üçün ilk bombaları 2011-ci ildə alıb. Sınaqlar ABŞ-ın Nyu-Meksiko ştatındakı “White Sands” raket sınaq poliqonunda aparılıb.
***
Fordo Yanacaq Zənginləşdirmə Qurumu (FFEP) İranın Qum şəhəri yaxınlığındakı dağların altında tikilib və ekspertlərin fikrincə, Tehranın nüvə silahı proqramı üçün uranın zənginləşdirilməsi üzrə ən mühüm obyektlərdən biridir.
Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (MAGATE) direktoru Rafael Mariano Qrossi iyunun 16-da bildirib ki, Fordo obyektinə indiyədək heç bir ziyan dəyməyib.
MAQATE-nin son hesabatına görə, İran 408,6 kiloqram 60 faiz zənginləşdirilmiş uranın 166,6 kiloqramını Fordo obyektində hasil edib.
Nüvə silahı hazırlamaq üçün uranın təqribən 90 faiz zənginləşdirilməsi lazımdır, lakin ekspertlərin fikrincə, İran 60 faiz zənginləşdirməyə çatarsa, bu vəziyyətlə də silah istehsal edə bilər.
İsrailin Fordo obyektini təkbaşına məhv etmək üçün silahları yoxdur, lakin ABŞ-ın “B-2” bombardmançıları tərəfindən “GBU-57” bombalarından bir neçə dəfə istifadə etməsi obyekti məhv edə bilər.
Uilyams deyib ki, Trampın GBU-57-dən istifadə etmək qərarı “İsrailə birbaşa dəstək” olacaq və “ABŞ-ı regionda potensial olaraq yeni müharibəyə sürükləyə biləcək gərginliyə səbəb ola bilər”.
Uilyams deyib ki, İsrailin Fordoya hücum etmək üçün başqa variantları var. O, GPU-28 və ya BLU-109 kimi yeraltı sursatlarla obyektin yerüstü giriş və çıxışlarını davamlı olaraq hədəfə ala bilər.
