Azərbaycanda onlayn taksi xidmətlərindən istifadə genişləndikcə, narazılıqlar da paralel şəkildə artır. AzPost xəbər verir ki,vətəndaş Aygün Yadigarlının sosial şəbəkədə “Bolt” və “Yango” sürücüləri ilə bağlı paylaşımı cəmiyyətdə geniş müzakirəyə səbəb olub. Bu paylaşıma yazılan yüzlərlə şərh problemin təkcə fərdi deyil, ümumi və sistemli olduğunu göstərir.
Şikayətlər əsasən sürücülərin kartla ödənişə qarşı nümayiş etdirdiyi aqressiv münasibət, sifarişlərin qəsdən ləğv edilməsi, təyinat nöqtəsinə çatmadan “çatdım” statusunun verilməsi, marşrutun süni şəkildə uzadılması və bunun müqabilində əlavə ödəniş tələbi ilə bağlıdır. Vətəndaşlar bildirir ki, hətta qəpik fərqlərinə görə aqressiya göstərən, ödəniş metoduna görə psixoloji təzyiq edən sürücülərlə tez-tez qarşılaşırlar. Bu isə sərnişin üçün həm təhlükəsizlik, həm də mənəvi narahatlıq baxımından ciddi problemdir.
Taksi sürücüləri ilə sərnişinlər arasında etimad böhranının yaranması, xidmətdə peşəkarlığın aşağı düşməsi fonunda vətəndaş cəmiyyəti və media bu məsələyə daha aktiv müdaxilə etməlidir. Mütəxəssislər və istifadəçilər isə taksi platformalarından aşağıdakı addımları gözləyir:
1. Sürücü davranışlarına nəzarət gücləndirilməlidir.
Taksi platformaları sürücülərin etik davranışlarını izləmək üçün daxili monitorinq sistemini təkmilləşdirməlidir. Kartla ödənişi qəbul etməyən, sifarişi qərəzli şəkildə ləğv edən sürücülər barədə tədbir görülməlidir.
2. Sürücü reytinq sistemi real nəticələr doğurmalıdır.
Aşağı reytinqli sürücülər təkcə xəbərdarlıqla yox, sistemdən uzaqlaşdırma ilə cəzalandırılmalıdır. Reytinq manipulyasiyalarının qarşısını almaq üçün həm sərnişin, həm də sürücü qiymətləndirmələri ədalətli sistemə əsaslanmalıdır.
3. “Çatdım” düyməsi coğrafi şərtlərə bağlılaşdırılmalıdır.
Taksi sürücüsünün “çatdım” qeydini yalnız təyinat nöqtəsinə çatdıqda aktivləşdirə bilməsi üçün sistem yenilənməlidir. Əks halda, bu boşluq istismar olunmağa davam edəcək.
4. Naviqasiya fərqlərinə görə sərnişin məsuliyyət daşımamalıdır.
Waze və ya Google Maps kimi proqramların göstərdiyi yoldan kənara çıxma sərnişin iradəsi ilə olmursa, əlavə ödəniş tələbi yolverilməzdir. Taksi platformaları bu məsələ ilə bağlı rəsmi qaydalar tətbiq etməlidir.
5. Kartla ödəniş təşviq olunmalıdır.
Nağdsız ödənişlərin artması həm təhlükəsizlik, həm şəffaflıq baxımından müsbət addımdır. Bu səbəbdən sürücülərə kartla ödənişi təşviq edən bonus mexanizmləri tətbiq oluna bilər.
6. Şikayət mexanizmi əlçatan və effektiv olmalıdır.
Hazırkı müraciət formaları uzun və nəticəsizdir. Sərnişinlərin daha asan şikayət edə bilməsi və bu şikayətlərin izlənilməsi üçün platformalarda qısaldılmış prosedur yaradılmalıdır.
Bu problemlər təkcə texniki və inzibati tədbirlərlə deyil, həm də peşə etikası və ictimai münasibətlərlə bağlıdır. Sürücülər bilməlidirlər ki, onlar xidmət göstərirlər. Sərnişinlər isə öz hüquqlarını tələb etməkdən çəkinməməlidirlər. Sosial şəbəkələrdə narazılıqların bu qədər artması, ictimai mədəniyyətin və peşə davranışlarının yenidən tənzimlənməsini zəruri edir.
