Azərbaycan-Avropa İttifaqı Ticarət Əlaqələrinin Cari Vəziyyəti
2025-ci ilin ilk yarısında Azərbaycan və Avropa İttifaqı (Aİ) arasında ticarət əlaqələri mühüm iqtisadi mövzulardan biridir. Bu dövr ərzində ticarət dövriyyəsinin ümumi həcminin artım göstərdiyi müşahidə edilir. Azərbaycanın əsas ixrac mənbələri, xüsusən də enerji sektoru, ticarət balansında mühüm yer tutmağa davam edir. Neft və təbii qaz, Aİ-yə ixrac edilən əsas məhsullar olaraq qalır. Eyni zamanda, kənd təsərrüfatı məhsulları və tekstil sektorları da önəmli yekun mallar arasında yer alır.
İxracın əhəmiyyətinə baxmayaraq, idxal da eyni şəkildə inkişaf edir. Aİ-dən idxal olunan texnoloji avadanlıqlar, nəqliyyat vasitələri və kimyəvi məhsullar kimi əşyalar Azərbaycanın sənaye və istehlak bazarına daxil olur. Bu dövriyyə əsasən gömrük tariflərinin optimallaşdırılması ilə dəstəklənir. Tərəflər arasında müxtəlif məhsul kateqoriyaları üzrə gömrük tariflərinin tənzimlənməsi üzrə danışıqlar davam edir. Xüsusən də sərbəst ticarət anlaşmaları (FTA) üzrə aparılan danışıqların gələcəkdə ticarət əlaqələrinə müsbət təsir göstərəcəyi proqnozlaşdırılır.
Enerji təhlükəsizliyi Azərbaycanın Aİ ilə ticarət münasibətlərinin mərkəzində yer tutur. Azərbaycanın geostrateji mövqeyi və təbii ehtiyatları, Aİ-nin enerji təminatında əhəmiyyətli rol oynayır. Buna görə də, Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri və TANAP (Trans-Anadolu Qaz Boru Kəməri) kimi layihələr vasitəsilə enerji təchizatı sürətlənir. Bu, iki tərəf arasında enerji mübadiləsinin fasiləsiz davam etməsində mühüm rol oynayır.
Eyni zamanda, Avropa-Asiya arasında logistik tranzit marşrutlarının inkişafı Azərbaycan-Aİ ticarətinin asanlaşdırılmasına təsir edir. Xüsusilə, Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı və Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti kimi infrastruktur layihələri tranzit keçidlərini artırır və qlobal dəyər zəncirində yeni imkanlar yaradır.
Nəticə olaraq, 2025-ci ilin birinci yarısında Azərbaycan ilə Aİ arasında ticarət əlaqələrinin inkişafı, həm iqtisadi həm də geostrategik baxımdan böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu münasibətlərin gələcəkdə daha da möhkəmlənməsi üçün hər iki tərəfin ticarət razılaşmaları və infrastruktur layihələrinə diqqət ayırması zəruridir.