Olaylar xəbər verir ki,Zimbabvenin hakim partiyası Hararedə bəyan edib ki, Vaşinqton Pretoriya ilə olan problemlərini sanksiyalara əl atmadan da həll edə bilərdi, lakin bunun əvəzinə "özünü yanlış istiqamətə yönəldib".
Zimbabvenin hakim partiyası - ZANU-PF bildirib ki, Cənubi Afrika ABŞ Konqresində irəli sürülən və Prezident Donald Trampa Afrika Milli Konqresinin (ANC) rəhbərliyinə qarşı sanksiyalar tətbiq etmək səlahiyyəti verə biləcək qanun layihəsinin təzyiqlərindən qorxmamalıdır.
ZANU-PF-in sözçüsü Kristofer Mutsvanqva qeyd edib ki, ABŞ Cənubi Afrika ilə diplomatik münasibətlərdə "özünü yanlış istiqamətə yönəltməməlidir".
"Bu məsələlər sanksiyalara əl atmadan da həll edilə bilərdi. Əgər Amerika öz yolunu seçirsə, qoy seçsin - biz artıq 20 ildən çoxdur sanksiyalarla mübarizə təcrübəsinə malikik", - deyə Mutsvanqva bildirib.
O, bu fikirləri 2025-ci ildə Kempton Parkda keçirilən ANC-nin Azadlıq Hərəkatları Sammitində səsləndirib.
Mutsvanqva vurğulayıb ki, ABŞ-ın əvvəlki sanksiyaları Zimbabvenin inkişafını dayandıra bilməyib. "Onlar bizim irəliləyişimizin qarşısını ala bilməyib. Əksinə, biz hazırda Afrika qitəsinin ən dinamik iqtisadiyyatlarından birinə çevrilməkdəyik", - o, Newzroom Afrika-ya deyib.
"O kim düşünərdi ki, Zimbabve bu gün artıq inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında qabaqcıl polad sənayesini quracaq - elə bir sənaye ki, hətta Amerika belə ona müəyyən qədər həsədlə baxa bilər?"
Xatırladaq ki, ötən il ABŞ, 2023-cü ildə keçirilən mübahisəli seçkilərdə qalib gələn Prezident Emmerson Mnanqaqvanı ciddi insan haqları pozuntularında ittiham edərək ona qarşı sanksiyalar tətbiq etmişdi.
Vaşinqtonla Harare arasındakı münasibətlər artıq 20 ildən çoxdur ki, gərgin olaraq qalır. ABŞ ilk dəfə 2000-ci illərin əvvəllərində sabiq prezident Robert Muqabe və bir sıra yüksək rütbəli hökumət rəsmilərinə qarşı iqtisadi və səyahət sanksiyaları tətbiq etmiş, onları demokratik prinsipləri pozmaqda ittiham etmişdi.
Lakin 2024-cü il martın 4-də ABŞ-ın keçmiş prezidenti Co Bayden Zimbabveyə qarşı sanksiyalar proqramını rəsmi şəkildə ləğv edərək, həmin çərçivədə sanksiyaya məruz qalan bütün şəxslərə, qurumlara və aktivlərə qoyulan məhdudiyyətləri aradan qaldırmışdı.
Mutsvanqva Cənubi Afrikanı bu vəziyyətə daha nikbin yanaşmağa çağırıb. "Supergüclərin təzyiqlərindən çəkinməyin. Biz bu yoldan keçmişik. Təcrübəmizi paylaşırıq, üstəlik kifayət qədər resurslarımız da var", - deyə o bildirib.
Bu açıqlamalar ABŞ konqresmeni Ronni Ceksonun təqdim etdiyi "2025-ci il ABŞ-Cənubi Afrika İkili Münasibətlərə Yenidən Baxış Haqqında Qanun Layihəsi" fonunda səsləndirilib. Qanun layihəsi ANC liderlərini ABŞ-ın rəqibləri - Çin, Rusiya və İranı dəstəkləməkdə ittiham edərək onlara qarşı sanksiyalar nəzərdə tutur.
Cümə axşamı Cənubi Afrika Prezidenti Siril Ramafosa BMW South Africa şirkətinə səfəri zamanı bu məsələ ilə bağlı açıqlama verib:
"Nümayəndələr Palatasının Komitəsində nə baş verdiyini eşitmişik, amma prosesin hələ uzun bir yolu var", - deyə o bildirib.
"ABŞ-la ikitərəfli münasibətlərimiz və əməkdaşlığımız davam edəcək və biz bütün məsələlər - bu məsələ də daxil olmaqla - barədə danışıqlar aparacağıq."
Ramafosa əlavə edib ki, Cənubi Afrika ABŞ-la diplomatik münasibətlərə yüksək qiymət verir və dialoq yolu ilə onları daha da gücləndirməyə ümid edir.
"ABŞ-la aparılan danışıqlarımızın nəticələrinin hərtərəfli və əhatəli olacağına çox nikbin yanaşırıq. Beləliklə, ABŞ-la faydalı əməkdaşlığa qayıdacağımıza inanırıq", - deyə Ramafosa vurğulayıb.
IOL News daha əvvəl xəbər vermişdi ki, ANC bu qanun layihəsinin qarşısını almaq üçün ABŞ Konqresində, xüsusilə də anti-apartheid hərəkatını dəstəkləmiş demokratlardan ümid gözləyir.
"Çoxlu sayda demokrat var - o cümlədən anti-apartheid hərəkatının üzvləri - onlar ABŞ-ın digər ölkələrin suverenliyini pozmaq və senzura tətbiq etmək istəyən bir prezidenti dəstəkləməsinə qarşı çıxacaqlar", - deyə ANC-nin sözçüsü Mahlengi Bengu-Motsiri bildirib.
Bengu-Motsiri qeyd edib ki, ANC bu cür təcrid təşəbbüslərinə qarşı ciddi mübarizə aparacaq:
"Unutmayaq ki, biz bir zamanlar apartheyd sisteminə qarşı tətbiq olunan sanksiyalardan keçmişik. ANC də vaxtilə ABŞ da daxil olmaqla apartheyd rejimi ilə əməkdaşlıq edən dövlətlər tərəfindən təcrid olunmuşdu."
Qeyd olunur ki, bu qanun layihəsi artıq ABŞ Konqresinin Xarici Əlaqələr və Ədliyyə Komitələrindən keçərək səsvermə üçün ABŞ Nümayəndələr Palatasına təqdim ediləcək.
İbrahim Məmmədli
