İnsanlar arasında danışmağa meyillilik fərqli səviyyələrdə müşahidə olunur. Bəzi insanlar var ki, sadəcə bir cümləlik sual qarşısında belə dayanmadan danışır, uzun-uzadı monoloqlara başlayırlar. Bu davranış bəzən ünsiyyətcillik kimi qarşılanır, bəzən isə yorucu və hətta narahatedicidir. Lakin alman psixiatrlarının fikrincə, bu vəziyyətin arxasında yalnız xarakter yox, müəyyən psixoloji mexanizmlər də dayana bilər.
Yenisabah.az xəbər verir ki, Berlin "Charité" Tibb Universitetinin klinik psixiatriya üzrə professoru, psixoterapevt Dr.Matthias König bu xüsusiyyətin bəzən dərinləşmiş psixoloji ehtiyac və ya tənzimlənmə pozuntusu ilə əlaqəli olduğunu deyir. Onun fikrincə, bəzi insanlar üçün danışmaq sadəcə ünsiyyət qurmaq vasitəsi deyil, eyni zamanda daxili narahatlıqlarını azaltma yolu, sosial gərginliyi kompensasiya üsuludur. König bildirir ki, bu insanlar çox zaman sükuta qarşı həssasdırlar və boşluq yarananda özlərini itirilmiş hiss edirlər. Onlar üçün danışmaq bir növ təhlükəsizlik mexanizminə çevrilir.
Psixiatr qeyd edir ki, bu davranış bəzən diqqət və impuls tənzimləmə çətinliyi ilə müşayiət oluna bilər. “Əgər danışan şəxs suallara konkret cavab vermək əvəzinə mövzunu yayındırır, öz təcrübələrini uzun-uzadı izah etməyə başlayırsa və bu prosesdə qarşı tərəfin reaksiyasına əhəmiyyət vermirsə, bu artıq sadə ünsiyyətcillik deyil,” – deyə o vurğulayır. Onun sözlərinə görə, bu hal xüsusilə narahatlıq pozuntuları və ya hiperaktivliklə müşayiət olunan hallarda daha sıx müşahidə olunur.
Dr. König əlavə edir ki, bəzi insanlarda çox danışmaq narsistik şəxsiyyət quruluşunun tərkib hissəsi ola bilər. Belə şəxslər əsasən özlərindən danışır, qarşısındakı insanın fikirlərinə məhəl qoymurlar və ünsiyyətin nə qədər davam etdiyindən xəbərsiz olurlar. Lakin bu tip davranışların hamısını patologiya kimi qiymətləndirmək düzgün deyil. Psixiatrın fikrincə, müəyyən hallarda bu sadəcə sosial vərdiş və ya ailə mühitindən gələn bir kommunikasiya modelidir.
Buna baxmayaraq, əgər çox danışmaq insanın gündəlik həyatına, münasibətlərinə və sosial əlaqələrinə mənfi təsir göstərirsə, bu zaman artıq psixoloji dəyərləndirməyə ehtiyac yarana bilər. König onu da əlavə edir ki, bəzi hallarda insanlar özləri də danışmağa nəzarət edə bilmədiklərini etiraf edir və bu, onların daxili bir gərginlik və ya idarəolunmazlıq hissindən qaynaqlanır. Belə vəziyyətlərdə terapiya vasitəsilə həm səbəblərin araşdırılması, həm də davranışın tənzimlənməsi mümkündür.
Alman mütəxəssisə görə, çox danışan insanlar arasında əslində susmaqdan qorxan, diqqət görməyə ehtiyac duyan və ya emosional boşluğu doldurmağa çalışan şəxslər üstünlük təşkil edir. Bu isə onu göstərir ki, belə davranışın arxasında həmişə görünməyən, lakin araşdırılmağa dəyər bir psixoloji dinamik mövcuddur.
