TÜRKİYƏ QAZAXISTANLA 18 SƏNƏD İMZALAYIB » AzadMedia.az

Türkiyə və Qazaxıstan iqtisadi münasibətləri yeni strateji mərhələyə qədəm qoyur. Ankara şəhərində keçirilən Türkiyə–Qazaxıstan Yüksək Səviyyəli Strateji Əməkdaşlıq Şurasının 5-ci iclası çərçivəsində iki ölkə arasında ümumi dəyəri 490 milyon ABŞ dolları olan 18 sənəd imzalanıb. Bu razılaşmalar təkcə iqtisadiyyatı deyil, enerji təhlükəsizliyi, regional logistik inteqrasiyanı və yüksək texnologiyalar sahəsində əməkdaşlığı da əhatə edir.

Ən mühüm sazişlərdən biri, Qazaxıstanın Aktau və Türkistan şəhərlərində Türkiyə investisiyalı farmasevtika və tibb avadanlıqları istehsalı zavodlarının qurulmasıdır. Bu zavodlar həm daxili, həm də Orta Asiya bazarlarını əhatə etməklə, regionun səhiyyə sektorunda idxaldan asılılığını azaldacaq.

Digər diqqətçəkən istiqamət isə nəqliyyat və logistika sektorudur. Tərəflər Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu üzrə infrastrukturun gücləndirilməsi, gömrük prosedurlarının sadələşdirilməsi və rəqəmsal logistika sistemlərinin inteqrasiyasını hədəfləyən razılaşmalar imzalayıb. Bu marşrut, Çin və Orta Asiya ilə Avropa arasında ən qısa və sabit bağlantı kimi strateji əhəmiyyət kəsb edir.

Enerji sahəsində isə, bərpaolunan enerji, neft-kimya və uran emalı texnologiyaları üzrə birgə layihələrin hazırlanması üzrə memorandumlardan danışmaq olar. Qazaxıstan, dünyanın ən böyük uran istehsalçılarından biri olaraq, Türkiyənin enerji diversifikasiyası strategiyasında önəmli tərəfdaşdır.

Sənədlər eyni zamanda kənd təsərrüfatı, müdafiə sənayesi, təhsil, turizm və gömrük əməkdaşlığı üzrə də konkret hüquqi baza yaradır. Əməkdaşlıq formatına uyğun olaraq, birgə komissiyalar, işçi qruplar və monitorinq mexanizmləri təsis edilir.

Ticarət dövriyyəsi 2023-cü ildə 6 milyard dollara yaxınlaşıb. Yeni sənədlərlə bu rəqəmin 2025-ci ilədək 10 milyard dollara çatdırılması hədəflənir. Türkiyə, hazırda Qazaxıstana ən çox birbaşa investisiya yatıran ilk beş ölkədən biridir. 2005–2023-cü illər ərzində Türkiyənin Qazaxıstana yatırdığı ümumi sərmayə 4,7 milyard dolları keçib.

Şura iclasında Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan və Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayevin rəhbərliyi ilə aparılan müzakirələr nəticəsində Türkdilli dövlətlər arasında əməkdaşlığın nümunəvi modeli kimi təqdim edilən strateji yol xəritəsi qəbul olunub.

Beynəlxalq müşahidəçilər hesab edirlər ki, bu əməkdaşlıq regionda iqtisadi dayanıqlığın gücləndirilməsi, enerji və ərzaq təhlükəsizliyinin təminatı baxımından genişmiqyaslı təsirə malik olacaq.