İspaniyanın şimal-qərbində yerləşən qədim Roma yaşayış məntəqəsi A Cibda de Armeada aparılan qazıntılar zamanı arxeoloqlar olduqca maraqlı tapıntı üzə çıxardı.
HİT.az xəbər verir ki, tapılan trilobit fosili romalıların nəsli kəsilmiş dəniz canlılarının fosillərini bəzək kimi istifadə etməsi ehtimalını irəli sürür. Mütəxəssislərə görə, o dövrdə bu fosillərin mistik və ya qoruyucu gücə malik olduğuna inanılırdı.
E.ə. I-III əsrlərə aid edilən fosil, indiyə kimi Roma dövrünə aid olduğu dəqiq müəyyən edilmiş ilk trilobit hesab olunur. Həmçinin, dünya üzrə qədim insanlar tərəfindən qəsdən toplanıb istifadə edildiyi bilinən cəmi üç trilobitdən biridir. Arxeoloji qeydlərdə indiyə qədər cəmi 11 trilobitin qeydə alındığını nəzərə alsaq, bu tapıntı ədəbiyyata əhəmiyyətli töhfə verir.
Müzakirə olunan fosilin kolye və ya bilərzək kimi bəzəyə çevrilmək üçün xüsusi şəkildə işləndiyini göstərən aydın izlər aşkar edilib. Mikroskopik tədqiqatlar zamanı fosilin alt və yan səthlərində insan əli ilə edilmiş yeddi düzəltmə izi müəyyənləşdirilib. Bu izlərin fosilin metal səthə bərkidilməsi və ya başqa obyektə quraşdırılması üçün edilməsi ehtimal edilir. Fosildə heç bir deşik və ya asma mexanizminin olmaması da bu fərziyyəni dəstəkləyir.
Fosilin özünəməxsus fiziki xüsusiyyətləri də diqqət çəkir. Seqmentli quruluşu, aydın yan payları və mərkəzi xəttdəki simmetrik çıxıntıları sayəsində tədqiqatçılar fosilin Colpocoryphe növünə aid olduğunu müəyyən edib. Bundan əlavə, aparılan kimyəvi analizlər fosilin dəmir oksid mineralları ilə örtülərək qırmızımtıl rəng aldığını ortaya qoyub. Bu tip mineralizasiya təxminən 430 km cənubdakı Orta İberiya bölgəsinin nümunələri ilə oxşarlıq daşıyır ki, bu da fosilin oradan qəsdən gətirilməsi ehtimalını gücləndirir.
Fosil, Roma İmperatoru Avqustun dövrünə aid tunc sikkənin tapıldığı eyni arxeoloji təbəqədə aşkar edilib. Bu detallar tapıntının tarixi konteksti haqqında ipuçları verir. Qədim mənbələr Avqustun fosillərə xüsusi maraq göstərdiyini qeyd edir. Romalı tarixçi Suetoniusa görə, imperator həm Yunanıstandan fosillər idxal edirdi, həm də Kapri adasında qazıntılar apararaq onları şəxsən toplayır. Hətta Avqustun villasında "nəhənglər və canavarlar"a aid olduğu düşünülən qalıqlardan ibarət kolleksiyanın sərgiləndiyi erkən dövr fosil muzeyi belə mövcud olub.
Samir
