Avqust ayında Günəşdə sayca dördüncü partlayış qeydə alınıb.
Ekologiya.az xəbər verir ki, bu barədə Rusiya Elmlər Akademiyasının Kosmik Tədqiqatlar İnstitutunun nəzdində fəaliyyət göstərən Günəş Astronomiyası Laboratoriyası rəsmi məlumat yayıb.
Alışmanın gücünün M sinfinə aid olduğu bildirilir – bu, orta səviyyəli, lakin ciddi təsir potensialına malik partlayış sinifinə daxildir.
Alimlərin sözlərinə görə, partlayış nəticəsində Günəşdən Yerin maqnit sahəsinə doğru yüksək sürətli plazma axını – yəni koronal kütlə atılması (CME) baş verib.
Bu proses Günəşdə baş verən enerjili alışmalar zamanı maqnit sahəsinin qeyri-stabilləşməsi ilə müşayiət olunur və plazma hissəcikləri böyük sürətlə kosmosa atılır.
Alışmaların Yerdə birbaşa görünməsə də, onların nəticələri müxtəlif sahələrdə hiss oluna bilər. Alimlərə görə, bu təsirlər əsasən aşağıdakı istiqamətlərdə müşahidə olunur:
Maqnit qasırğaları: Partlayış zamanı kosmosa atılan plazma axını Yerə çatdıqda planetimizin maqnit sahəsi ilə toqquşur. Bu, geomaqnit qasırğasına səbəb olur ki, bu da öz növbəsində radiosiqnalların pozulması, naviqasiya sistemlərində (GPS) dəqiqlik azalması, enerji xətlərində gərginlik dalğalanmaları və hətta elektrik infrastrukturuna zərər verə bilər.
Aviasiya və kosmos texnologiyalarına təsir: Bu cür maqnit dalğalanmaları yüksəkliyə qalxan təyyarələrdə və peyklərdə elektron avadanlıqlara mənfi təsir göstərə bilər. Bu, xüsusilə qütb trayektoriyalı uçuşlar zamanı müşahidə olunur. NASA və digər kosmos agentlikləri belə hallarda astronavtların qorunması üçün tədbirlər görür.
İnsan sağlamlığı: Alışmaların yaratdığı yüksək enerjili hissəciklər Yerin səthində yaşayan insanlar üçün birbaşa təhlükəli olmasa da, ürək-damar sistemi və qan təzyiqi ilə bağlı həssas insanlarda diskomfort, yuxu pozğunluğu və baş ağrıları müşahidə oluna bilər. Xüsusilə meteohəssas insanlar bu günlərdə narahatlıq hiss edə bilərlər.
Şimal işıqları (Aurora Borealis): Geomaqnit qasırğalarının estetik nəticəsi kimi Yerin bəzi bölgələrində – xüsusilə yüksək enliklərdə nadir hallarda müşahidə olunan şimal işıqları yaranır.
Kosmik Tədqiqatlar İnstitutunun ekspertləri bu partlamaların Günəşin 11 illik aktivlik dövrü ilə bağlı olduğunu bildirirlər. Hal-hazırda Günəş maksimuma yaxınlaşır və bu, 2025-ci ilin sonlarına qədər davam edə bilər. Bu müddətdə alışmaların sayı və intensivliyi daha da arta bilər. Alimlər xəbərdarlıq edirlər ki, belə partlamalar getdikcə daha güclü geomaqnit qasırğalarına səbəb ola və texnoloji infrastrukturda fasilələr yarada bilər.
Bəzi beynəlxalq monitorinq sistemləri – o cümlədən NOAA və ESA – yaxın günlərdə orta səviyyəli maqnit dalğalanmalarının müşahidə olunacağını, lakin bunun gündəlik həyat üçün ciddi təhlükə yaratmayacağını qeyd edirlər.
Media olaraq elm və kosmos sahəsindəki bu cür inkişafları izləməyə davam edəcəyik.
Musavat.com
