Ajans.az "Science Daily"ə istinadən xəbər verir ki, Johns Hopkins tədqiqatçıları beyin orqanoidlərini, endotel orqanoidlərini və bir Çox bölgəli beyin orqanoidində birləşən orta/arxa beyin orqanoidlərini təsdiqləmək üçün işıq təbəqəsi mikroskopiyasından istifadə etdilər. Johns Hopkins Universitetinin tədqiqatçıları sinir toxumaları və ilkin qan damarları ilə tamamlanan yeni bir tam beyin orqanoidi yetişdirdilər. Bu, autizm kimi nevro-psixoloji problemlər üzrə tədqiqatların yeni dövrünü başlada bilər. "Biz beyin orqanoidlərinin növbəti nəslini yaratdıq. Kağızlarda gördüyünüz beyin orqanoidlərinin əksəriyyəti korteks, arxa beyin, ara beyin kimi bir beyin bölgəsidir. Biz ibtidai beyin orqanoidi yetişdirdik; buna çox bölgəli beyin orqanoidi də (MRBO) deyilir",- dedi aparıcı müəllif Enni Kathuria. “Advanced Science” jurnalında dərc olunan araşdırma, alimlərin beynin hər bir nahiyəsindən birləşən və konsertdə fəaliyyət göstərən toxumalarla orqanoid yarada bildikləri ilk vaxtlardan birinə işarə edir. İnsan hüceyrə əsaslı beyin modelinə sahib olmaq şizofreniya, autizm və bütün beynə təsir edən digər nevroloji xəstəlikləri öyrənmək üçün imkanlar yaradacaq - adətən heyvan modellərində aparılan iş. Bütün beyin orqanoidini yaratmaq üçün Kathuria və onun komandasının üzvləri əvvəlcə ayrı-ayrı laboratoriya qablarında beynin ayrı-ayrı bölgələrindən sinir hüceyrələri və qan damarlarının rudimentar formalarını yetişdirdilər. Tədqiqatçılar daha sonra ayrı-ayrı hissələri bioloji yapışqan zülallarla bir-birinə yapışdırdılar və toxumaların əlaqə yaratmasına şərait yaratdılar. Toxumalar birlikdə böyüməyə başladıqca şəbəkə şəklində formalaşıb, araşdırmalarda nəticə göstərməyə başladılar. Çox bölgəli mini beyin orqanoidi 40 günlük insan dölündəki beyinə bənzəyən xüsusiyyətlərə malik neyron hüceyrələrinin geniş çeşidini özündə saxladı. İnsan beyninin inkişafının ilkin mərhələlərində normal olaraq müşahidə edilən hüceyrə növlərinin təxminən 80%-i laboratoriyada hazırlanmış miniatürləşdirilmiş beyinlərdə eyni dərəcədə mövcuddur. Həqiqi beyinlə müqayisədə çox kiçikdir - böyüklərin beyinlərindəki on milyardlarla müqayisədə 6 milyondan 7 milyona qədər neyron ağırlığında olan bu orqanoidlər bütün beynin inkişafını öyrənmək üçünimkan yaradır. "Əgər neyroinkişaf pozğunluqlarını vanlamaq istəyiriksə, insan hüceyrələri ilə modelləri öyrənməliyik. Lakin mən bir insandan autizmi öyrənmək üçün beyninə nəzər salmağımı xahiş edə bilmərəm. Bütün beyin orqanoidləri bizə pozğunluqların real vaxtda inkişafını izləməyə, müalicələrin işlədiyini görməyə və hətta fərdi xəstələrə uyğun müalicələri təyin etməyə imkan verir",- deyə Kathuria əlavə edib. Tədqiqatçılar, eksperimental dərmanları sınaqdan keçirmək üçün bütün beyin orqanoidlərindən istifadənin klinik sınaqların müvəffəqiyyət dərəcəsini artırmağa kömək edə biləcəyini bildirib. Dərmanların təxminən 85% -dən 90% -ə qədəri Faza 1 klinik sınaqları zamanı uğursuz olub. Neyro-psixoloji dərmanlar üçün uğursuzluq nisbəti 96%-ə yaxındır. Bunun səbəbi, alimlərin dərman inkişafının ilkin mərhələlərində əsasən heyvan modellərini öyrənməsidir. Bütün beyin orqanoidləri insan beyninin təbii inkişafına daha çox bənzəyir. "Şizofreniya, autizm və Alzheimer kimi xəstəliklər beynin bir hissəsinə deyil, bütün beynə təsir edir. Əgər inkişafın əvvəlində nəyin səhv getdiyini anlaya bilsək, dərmanların yoxlanılması üçün yeni hədəflər tapa bilərik. Orqanoidlər üzərində yeni dərmanlar və ya müalicə üsullarını sınaqdan keçirə və onların həqiqətən orqanoidlərə təsir edib-etmədiyini müəyyən edə bilərik",- deyə Kathuria bildirib. Mənbə:
Materiallar Johns Hopkins Universiteti tərəfindən təmin edilmişdir.
