Azərbaycan vətəndaşlarının xarici ölkələrdəki turizm xərcləri üzrə 2025-ci ilin ilk yarısı ilə bağlı açıqlanan göstəricilər insanların səyahət davranışlarında diqqətəlayiq dəyişikliklər olduğunu göstərir. Ümumi xərclər 953 milyon manat təşkil edib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1,6 faiz azalma deməkdir. Həcm baxımından azalma böyük görünməsə də, struktur göstəricilərindəki dəyişikliklər turistlərin prioritetlərinin fərqli istiqamətlərə yönəldiyini aydın ortaya qoyur.
Ən çox vəsait nəqliyyat xərclərinə sərf olunub və 344,9 milyon manata çatıb. Bu, əvvəlki ilə nisbətən 1,5 faiz artım deməkdir və artım əsasən aviabiletlərin qiymətinin yüksəlməsi ilə bağlıdır. Bu, yalnız qlobal aviasiya bazarında yanacaq qiymətləri və xidmət haqlarının artması ilə deyil, həm də region ölkələrinə olan tələbin daha dinamik xarakter daşıması ilə izah oluna bilər. Əksinə, yerləşmə və qidalanma xərclərində azalma müşahidə edilib. 224,1 milyon manatlıq yerləşmə xərclərinin 4,1 faiz azalması turistlərin otel sektorundan daha çox alternativ yaşayış məkanlarına üstünlük verdiyini göstərir. Oxşar azalma qidalanma xərclərində də izlənir, burada 188 milyon manatlıq ümumi göstərici ötən illə müqayisədə 0,4 faiz aşağıdır. Bunun səbəbi sərfəli və çevik yemək variantlarının seçilməsi, xüsusilə də özünəxidmət tipli həllərin yayılması ola bilər.
Xərclərin bölgüsü digər kateqoriyalar üzrə də dəyişib. Alış-veriş və hədiyyələr üçün ayrılan vəsait 151 milyon manat təşkil edib və bu sahədə 4,1 faiz azalma qeydə alınıb. Bu, istehlakçıların daha çox gündəlik tələbatlara yönəldiyini göstərir. Digər tərəfdən, turpaketlərin alınmasına yönələn xərclərdə 4,4 faiz artım qeydə alınıb ki, bu da vətəndaşların təşkil olunmuş turizm xidmətlərinə marağının artdığını göstərir. Maraqlıdır ki, idman və əyləncə xərcləri 8,4 faiz artaraq 6 milyon manata çatıb, mədəniyyət xərcləri isə 36 faiz azalıb. Bu, insanların muzey və teatr kimi ənənəvi mədəniyyət obyektlərindən daha çox əyləncə yönümlü məkanlara üstünlük verdiyini ortaya qoyur.
Ölkələr üzrə göstəricilərə nəzər saldıqda Türkiyə 366,3 milyon manatla lider mövqeyini qoruyur, lakin illik müqayisədə xərclərdə 1,4 faiz azalma müşahidə olunub. Türkiyədə əsasən nəqliyyat və yerləşmə xərclərinin azalması qeyd edilsə də, qidalanmaya və alış-verişə çəkilən vəsait artıb. Rusiyada isə tam əks mənzərə müşahidə edilir, buradakı xərclər 163,7 milyon manat təşkil edib və 32,8 faiz azalıb. Bu, həm valyuta məzənnələri, həm də siyasi-iqtisadi faktorlarla əlaqəli ola bilər. Əvəzində Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində turist xərcləri 113,8 milyon manata çatıb və 9,3 faiz artım qeydə alınıb. Xüsusilə yerləşmə və qidalanmaya çəkilən vəsaitin əhəmiyyətli dərəcədə artması Dubayın və digər şəhərlərin Azərbaycan vətəndaşları üçün getdikcə daha cəlbedici istirahət və biznes məkanına çevrildiyini göstərir.
Regiondaxili turizmdə isə Gürcüstan və İrana olan səfərlərin sayının artması diqqət çəkir. Gürcüstana gedənlərin sayı 25,3 faiz, İrana gedənlərin sayı isə 14,2 faiz artıb. Bu, həm coğrafi yaxınlıq, həm də daha münasib qiymətlər səbəbindən region ölkələrinin vətəndaşlar üçün daha əlçatan olmasını təsdiqləyir. Nəticədə, ümumi turist axınının 38,1 faizi Türkiyəyə, 16,7 faizi Rusiyaya, 11,1 faizi Gürcüstana, 10 faizi İrana, qalan 24,1 faizi isə digər ölkələrə yönəlib.
