AZ

"Ukraynaya təhlükəsizlik zəmanətləri: Vaşinqton danışıqlarında yeni mərhələ" - "The Wall  Street Journal"

"ABŞ, Avropa və NATO liderləri Kiyev üçün dörd sütunlu təhlükəsizlik çərçivəsi üzərində razılaşıb..."

Vaşinqtonda keçirilən danışıqlarda ABŞ prezidenti Donald Tramp, Avropa liderləri və NATO rəsmiləri Ukraynaya müharibədən sonrakı dövrdə təmin ediləcək təhlükəsizlik zəmanətləri barədə ortaq mövqeyə gəlib.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The Wall  Street Journal" nəşri yazıb.

Nəşr yazır ki, görüşün nəticəsi olaraq ABŞ Dövlət katibi Marko Rubionun rəhbərliyi ilə xüsusi işçi qrupunun yaradılması qərara alınıb. Bu qrupun vəzifəsi Ukrayna üçün davamlı təhlükəsizlik sisteminin hazırlanmasıdır.

Dörd əsas komponent

Avropa rəsmilərinin sözlərinə görə, zəmanətlərin əsasını dörd komponent təşkil edəcək:

1. Hərbi mövcudluq - Avropa sülhməramlılarının Ukraynanın qərbində yerləşdirilməsi müzakirə olunur.

2. Hava hücumundan müdafiə - ABŞ istehsalı olan HHM sistemlərinin Avropa qüvvələri vasitəsilə Ukraynaya çatdırılması.

3. Silahlanma - Ukraynanın silah təminatının uzunmüddətli mexanizmlərlə qurulması.

4. Atəşkəsə nəzarət - döyüşlərin dayandırılmasına dair beynəlxalq monitorinq mexanizminin yaradılması.

Bu zəmanətlər NATO-nun 5-ci maddəsi modelinə bənzər prinsiplər üzərində qurulur. Həmin maddəyə görə, Alyans üzvlərindən birinə edilən hücum hamısına qarşı hücum kimi qəbul edilir.

Avropa liderlərinin mövqeyi

İtaliyanın baş naziri Corca Meloni təhlükəsizlik zəmanətlərini "sülhün əsas şərti" adlandıraraq Trampa təşəkkür edib: "Üç ildir ki, Rusiyadan müharibəni dayandırmaq niyyəti görmürdük. İndi isə vəziyyət sizin sayənizdə dəyişib", - o, bildirib.

Fransa prezidenti Emmanuel Makron isə qeyd edib ki, zəmanətlər təkcə Ukraynanın deyil, bütün Avropanın, o cümlədən Britaniyanın təhlükəsizliyinə xidmət etməlidir. Böyük Britaniyanın baş naziri Kir Starmer də bu yanaşmanı dəstəkləyərək "qalıcı sülh üçün kollektiv müdafiə modelinə yaxın bir mexanizm"in lazım olduğunu vurğulayıb.

NATO-nun mövqeyi

NATO-nun baş katibi Mark Rütte açıq şəkildə bildirib ki, Ukraynanın Alyansa üzvlüyü hələlik gündəmdə deyil, lakin zəmanət mexanizmləri konkret şəkildə işlənəcək. O, bunun Ukraynanın NATO-ya aparan yolunun geri dönməzliyini dəyişmədiyini də əlavə edib.

Rubionun açıqlaması

Dövlət katibi Marko Rubio isə Ukraynanın təhlükəsizliyinin yalnız NATO ilə məhdudlaşmadığını bildirib: "Dünyada bir çox dövlətlər ikitərəfli təhlükəsizlik ittifaqları qurub. ABŞ-ın Cənubi Koreya və Yaponiya ilə, başqa ölkələrin isə öz aralarında bu tip sazişləri var. Ukrayna da müharibədən sonra eyni hüquqa malikdir". Onun sözlərinə görə, artıq bir sıra dövlətlər Kiyevə zəmanət verməyə hazırdır. ABŞ bu prosesdə həm Avropa, həm də qeyri-avropa tərəfdaşları ilə işləyəcək.

Zelenskinin mövqeyi və gələcək addımlar

Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski Tramp və Avropa liderləri ilə görüşdən sonra bəyan edib ki, yalnız Vladimir Putinlə birbaşa görüşə hazırdır və danışıqların mövzusu yalnız ərazilər məsələsi ola bilər. O, həmçinin ABŞ-a 90 milyard dollarlıq silah alışı təklifi irəli sürdüyünü təsdiqləyib. Tramp isə Avropa liderləri ilə görüşdən sonra Putinlə telefon danışığı apardığını və üçtərəfli görüşün hazırlanmasına başladığını açıqlayıb.

Vaşinqton danışıqları göstərdi ki, Ukraynanın təhlükəsizliyi artıq beynəlxalq gündəmin mərkəzindədir. Rusiya ilə sülh yalnız sözlərlə deyil, konkret mexanizmlərlə möhkəmlənəcək. ABŞ və Avropa Kiyevə yalnız dəstək deyil, həm də uzunmüddətli qoruma sistemi qurmağı hədəfləyir.

Seçilən
13
moderator.az

1Mənbələr