"ABŞ və Belarus liderlərinin telefon danışıqları və siyasi məhbusların taleyi..."
Son günlərin ən əsas xarici siyasət xəbəri Donald Tramp ilə Aleksandr Lukaşenkonun telefon danışığı olub Ekspertlər bunu Vladimir Putinlə danışıqlar üçün vasitəçi kimi qiymətləndirir, Lukaşenko isə əsasən Avropa sanksiyalarının götürülməsini tələb edir.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "bbc.com" nəşri yazıb.
Bu danışıqların mərkəzində təxminən 1,3 min siyasi motivlə həbs olunmuş Belarus vətəndaşının taleyi dayanır.
Tramp və Lukaşenkonun bir-birindən gözləntiləri
Aleksandr Lukaşenko 1994-cü ildən hakimiyyətdədir, amma ABŞ prezidentləri ilə birbaşa əlaqəsi yalnız avqustun 15-də baş tutub. Danışıqların mövzusu Alyaskada Putinin iştirakı ilə keçiriləcək sammit, sanksiyalar və siyasi məhbusların azad edilməsidir.
Başlanğıcda Lukaşenkonun mətbuat xidməti yalnız belə bir açıqlama verib: "İki ölkə liderləri ikitərəfli gündəlik, regional məsələlər və münaqişəli zonalardakı vəziyyəti müzakirə edib". Avqustun 15-dən sonra Tramp "Belta" dövlət agentliyində gündə beş dəfə deyil, hətta daha çox xəbər mövzusu olub. Hərbi akademiyanın polkovniki Andrey Bogodel bildirib: "Bütün dünya sadəcə mat qalıb". Bu zəng bir anda Alyaska danışıqlarını belə kölgədə qoyub".
Tramp danışığı "möhtəşəm" adlandırıb, Lukaşenkonu isə "dərin hörmətə layiq Belarus prezidenti" kimi qiymətləndirib. O, Lukaşenkoya 2025-ci ilin yaz və yayında 16 siyasi məhbusu azad etdiyinə görə təşəkkür edib, onların arasında ABŞ vətəndaşı Yuri Zenkoviç və başlıca müxalif liderlərdən biri Sergey Tixanovski də var.
Siyasi məhbuslar və beynəlxalq təzyiq
Danışıqlar zamanı 1,3 min insanın azad edilməsi müzakirə olunub (hazırda hüquq müdafiəçilərinə görə Belarusda siyasi məhbusların sayı 1188 nəfərdir). Karnegi Mərkəzinin analitiki Artyom Şraybman qeyd edir ki, Lukaşenkonun dəyəri Qərbin gözündə artıb - Putinə yaxın əlaqələri və eyni zamanda Avropa Birliyi ilə manevr qabiliyyəti onu strateji aktora çevirib.
Lukaşenkonun əsas məqsədi isə sanksiyaların, xüsusən Avropa sanksiyalarının götürülməsidir. Şraybman yazır: "Tramp açıq şəkildə əsas gözləntisini - siyasi məhbusların azad edilməsini göstərib. Bu, Lukaşenko üçün kifayət qədər tanış "mal"dır və yüksək səviyyədə ticarət imkanını əldən verməz".
Bu həftə 23 Nobel laureatı, o cümlədən Belarus yazıçısı Svetlana Aleksiyeviç və Rusiya jurnalisti Dmitri Muratov Trampa məktub göndərərək artıq azad olunmuş siyasi məhbuslar üçün təşəkkür edib və onların azad edilməsi istiqamətində aktiv səyləri davam etdirməsini xahiş ediblər. Şraybman vurğulayır: "1000-dən çox siyasi məhbusun, o cümlədən Nobel sülh mükafatı laureatı və hüquq müdafiəçisi Ales Belyatskinin azad edilməsi Tramp üçün də mükafat kimi bir addım ola bilər".
Qomel müəllimlərinə və şagirdlərinə "sərt dərs" - səkilərin döşənməsi
Bu həftə Qomeldə "Flagstok" nəşri yazıb ki, Novobelitski rayonunda müəllimlər və şagirdlər səkiləri döşəməyə məcbur edilib. Bir neçə məktəb kollektivinə rayon administrasiyasından göstəriş gəlib: əvvəllər istifadə edilən köhnə səkilər verilib və pul xərcləmək qadağan olunub.
Müəllimlər, direktor müavinləri, yuxarı sinif şagirdləri və məzunlar köhnə səkiləri sementdən təmizləyib, döşəməyə daşıyıblar. "Flagstok" yazır ki, bir məktəbdə administrasiyanın əməkdaşı Oksana Rudenok səkiləri düzgün döşəmədiklərinə görə prosesi təkrar etdirib.
Mənbələr bunu "köləlik" adlandırır. Sovet dövründə və sonrakı illərdə şagird və tələbələrin qeyri-ixtisas işi ilə məşğul olması, məsələn, kolxozlarda məhsul yığımı, ərazilərin abadlaşdırılması geniş yayılmışdı. Qomeldə bu iki praktikadan birləşdirilmiş "müasir təcrübə" tətbiq olunub.
