Belə bir çətin geosiyasi vəziyyətdə Azərbaycanın məsələyə üçüncü tərəfi cəlb etməsi, şahmat taxtasında "at gedişi"nə bənzər çox uğurlu oldu. ABŞ-ın Zəngəzur dəhlizinə (Tramp yolu) cəlb edilməsi ilə, İran və Rusiyanı ABŞ - la üz-üzə gətirdi.
ABŞ prezidenti Trampın Ukraynada Rusiyanın müharibəsinə son vermək istəyi ilə bağlı Rusiyanın dalana dirənməsi, Rusiyanın Zəngəzur dəhlizinə münasibətini dəyişuşməyə məcbur edib. Belorus prezident Lukaşenkonun Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı İranın mövqeyini tənqid etməsi və dəhlizin açılmasını dəstəkləməsi heç şübhəsiz ki, Rusiyanın və Putinin mövqeyinin səsləndirilməsidir. İrandan Laricaninin Zəngəzur dəhlizinin "təhlükəli olmaya bilər" açıqlaması da İranın geri addımıdır. Bir məsələni də vurğulamaq lazımdır. İran sərhədlərinin təhlükəsizliyi deyəndə, Ermənistan tərəfindən sərhəddə rusların durması nəzərdə tutulur. ABŞ şirkətlərinin Zəngəzur dəhlizinə nəzarəti ilə bərabər, rus sərhədçilərinin İranla sərhəddə durması da mümkün görünür.
Artıq, hiss olunur ki, Zəngəzurla beynəlxalq yüklərin daşınması, yeni iqtisadi imkanların açılması ilə lahiyələrə start verilib. Türkmənistan milli lideri Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun Azərbaycana səfəri, ardınca Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin Türkmənistana səfəri, eləcə də Azərbaycan - Türkmənistan - Özbəkistan arasında danışıqlar, Azərbaycandan gəmi alışına dair razılaşmalar Xəzər dənizi üzərindən, yəni, Orta dəhlizlə yüklərin daşınması, enerji daşıyıcıların tranziti məsələləri həll edilir. Zəngəzur dəhlizi artıq regional lahiyə deyil, beynəlxalq statusunu ortaya çıxarır. Türkiyə də Zəngəzur dəhlizin fəaliyyətini təmin etmək məqsədi ilə götürdüyü 2.4 milyard kredit dəyərində lahiyəyə start verib. Yeri gəlmişkən, məhz cənab Ərdoğan ilk olaraq, dəhlizə nəzarətin ABŞ-a verilməsini təklif edib.
Rusiyanın Azərbaycana, ümumiyətlə postsovet məkanına iddiasından imtinasına heç inam yoxdur. Keçən ay Putin postsovet ölkələrinə müdaxiləni mümkün edən fərman imzaladı. Bu fərmana görə, hər hansı ölkədə rus dilinə qarşı "təhdid və ya diskriminasiya halları" baş verərsə, Moskva bunu müdaxilə üçün əsas sayacaq. Hərçənd ki, Rusiya onsuz da rusdilli əhalinin müdafiəsi adı altında hələ 1992-ci ildən başlayaraq Moldivaya, Gürcüstana, Ukraynaya hərbi müdaxilə edib. Azərbaycanda da həmin o rusdilli məktəblər rus dilini öyrətmir, rus düşüncəli, mahiyyətcə ruslaşmış azərbaycanlıllar (rusdillilər) yetişdirir. Yəni, Rusiya şovinist və imperialist düşüncəsini dəyişmir əksinə, işğalçılıq, imperialist müdaxilə qanuniləşdirilir".
Təklifinizi, şikayətinizi bizə yazın. Sizi dinlərik. 055 634 88 31