Son illərdə kriptovalyuta dünya maliyyə sisteminin ən çox müzakirə olunan mövzularından birinə çevrilib.
AzPost xəbər verir ki, Azərbaycanda da bu sahəyə maraq artmaqdadır. Rəqəmlər göstərir ki, 2023-cü ildə ölkədə kriptovalyuta əməliyyatlarının həcmi təxminən dörd milyard dörd yüz milyon ABŞ dolları təşkil edib və istifadəçilərin sayı 120 min nəfərə çatıb. Bu göstərici ilə Azərbaycan Şimali Afrika və Yaxın Şərq regionunda onuncu yerdə qərarlaşıb.
Mütəxəssislərin sözlərinə görə, kriptovalyutanın əsas üstünlüyü mərkəzləşdirilməmiş və şəffaf texnologiyaya əsaslanmasıdır. Bu, beynəlxalq ödənişlərin daha sürətli və sərfəli aparılmasına şərait yaradır. Amma qiymətlərin kəskin dəyişməsi, dövlət nəzarətinin olmaması və kiberhücum riskləri onun etibarlılığını şübhə altına alır.
Bazar proqnozları göstərir ki, 2025-ci ildə Azərbaycanda kriptovalyuta bazarının gəlirləri qırx yeddi milyon dollar, rəqəmsal aktiv bazarının ümumi gəlirləri isə əlli beş milyon dollara yaxın olacaq. İstifadəçi başına orta gəlirin təxminən altmış dollar olacağı bildirilir. Statistika həmçinin 2026-cı ildə rəqəmsal aktiv istifadəçilərinin sayının səkkiz yüz əlli min nəfərə yüksələcəyini proqnozlaşdırır.
Bu artımın fonunda ölkədə hüquqi mexanizmlərin yaradılması məsələsi gündəmdədir. Azərbaycan Mərkəzi Bankının sədri Taleh Kazımov bildirib ki, rəqəmsal aktivlərə marağın artması fonunda qanuni bazanın formalaşdırılması sürətləndirilib. Son illərdə anti-pul yuyulması və maliyyə nəzarəti ilə bağlı əhəmiyyətli addımlar atılıb. Hazırda kriptovalyuta əməliyyatlarının vergiyə cəlb olunması və rəsmiləşdirilməsi istiqamətində də işlər aparılır.
Ekspertlər qeyd edirlər ki, Azərbaycanda DeFi – yəni mərkəzləşdirilməmiş maliyyə bazarı da inkişaf mərhələsindədir. 2025-ci ildə bu sahədən yeddi milyon dollardan çox gəlir, 2026-cı ildə isə səkkiz milyona yaxın gəlir əldə olunacağı gözlənilir. Bu isə yeni maliyyə xidmətlərinin yaranmasına zəmin yarada bilər.
İctimai müzakirələrdə də kriptovalyuta ilə bağlı fikir ayrılığı qalmaqdadır. İstifadəçilərin bir qismi rəqəmsal pulları sərbəst şəkildə işlətməyin mümkün olduğunu, digərləri isə rəsmi elektron bazarlar xaricində əməliyyatların qanunsuz sayıldığını bildirirlər.
Mütəxəssislərin ümumi qənaəti belədir: Azərbaycanda kriptovalyuta bazarı hələ formalaşma mərhələsindədir. Real istifadəçi sayı və əməliyyat həcmi artmaqdadır, lakin hüquqi tənzimləmə tam şəkildə qurulmadığı üçün risklər qalır. Ona görə də kriptovalyutalara sərmayə qoymaq istəyənlər həm bazar risklərini, həm də hüquqi boşluqları diqqətlə nəzərə almalıdırlar.
