Bakıda ictimai nəqliyyatda gedişhaqqının artırılması, 1 manata qalxacağı ilə bağlı məsələ gündəmin əsas mövzularından birinə çevrilib. Son həftələrdə həm sərnişinlər, həm də ekspertlər arasında bu barədə müzakirələr getdikcə güclənir.
Hazırda paytaxtda metroda gedişhaqqı 50 qəpik, avtobus marşrutlarında isə məsafədən asılı olaraq 50 qəpik-1 manat arası dəyişir. Lakin sahibkarlar son vaxtlar qoyulan tələblərə görə xərclərin artmasından və xərclərin qazancı üstələməsindən narazıdırlar. Bəs belə olan halda gedişhaqqları artaraq 1 manat ola bilərmi?
Mövzu ilə bağlı Sitat.info-ya danışan iqtisadçı ekspert Rəşad Həsənov bildirdi ki, hazırda sərnişindaşıma şirkətlərinin bir çoxu zərərlə işləyir: "Sahibkarlar tərəfindən açıqlanan məlumata görə hazırda bir sərnişinin daşınması təxminən 68 qəpiyə başa gəlir. Bu isə mövcud tariflərlə müqayisədə 30-35 faiz daha artıqdır. Faktiki olaraq sahibkarlar zərərlə fəaliyyət göstərirlər. Əvvəlki dövrlərdə sahibkarların xərcləri optimallaşdırması ilə bağlı müəyyən imkanlar var idi. Belə ki, əvvəl onlar dövriyyəni gizlədə bilirdilər, vergi öhdəliklərindən yayınırdılar. Xərclərin bir qismini sürücülərin üzərinə qoyurdular, fərqli əməkdaşlıq modelləri var idi. Bu yolla sahibkar fəaliyyətinin mənfəətliliyini təmin edə bilirdi. Son dövrlərdə nəqliyyatın təşkili ilə bağlı tələblərin dəyişməsi, dövriyyənin leqallaşdırılması, avtoparkın yenilənməsi ilə bağlı tələblər və sair səbəblərdən faktiki olaraq sahibkarların xərcləri ciddi şəkildə artıb".
R.Həsənov vurğuladı ki, Azərbaycanda sərnişindaşıma sahəsində qiymətlərin tənzimlənən olduğunu nəzərə alsaq, hökumət artan xərcləri kompensasiya etməlidir: "Kompensasiya etmirsə və özəl şirkətlərin bu istiqamətdəki fəaliyyətinin mənfəətliliyini təmin etmirsə, orta və uzunmüddətli dövrdə bu proses nəqliyyat xidmətlərinin davamlılığına və keyfiyyətinə ciddi risklər formalaşdıracaq. Təəssüf ki, son 5-6 ildə bu sahədə fəaliyyət göstərən özəl şirkətlərə dövlət dəstəyi dayanıb. Büdcədən bu məqsədlə ayrılan vəsaitlər dövlət müəssisələrinin maliyyələşdirilməsinə və xərclərin kompensasiyasına yönəldilir. Ona görə də, biz özəl şirkətlərin haqlı narazılığını müşahidə etmiş oluruq".
İqtisadçı hesab edir ki, ölkəmizdə bu məsələ sosial siyasətin parametrlərindən biri olduğundan hökumət burada müəyyən bir mövqe ortaya qoymalı, gediş haqlarının artırılmasındansa, artan xərclərin kompensasiyası ilə bağlı mexanizmlər təqdim etməlidir: "Son trendlər də bu istiqamətdə çağırışlar formalaşdırır. Bir çox ölkələr yaşıl nəqliyyat siyasəti və ya iri şəhərlərdə sıxlığın idarə olunması kimi makro məqsədlər çərçivəsində hətta ödənişsiz sərnişindaşıma siyasətinə keçid edirlər. Gəlirlərinin əhəmiyyətli hissəsi resursdan formalaşan Azərbaycan hökuməti də bu istiqamətdə düşünə bilər. Xüsusən də Bakıda və Abşeron yarımadasında acınacaqlı vəziyyət yaranıb. Həm nəqliyyatın idarəolunması sahəsində sıxlıq, həm əhalinin vaxtının səmərəsizliyi məsələsi, həm fərdi nəqliyyat vasitələrinin atmosferə vurduğu ziyan və sair bu kimi səbəblərdən dolayı artıq ciddi ölçü götürülməli və müvafiq proqramlar hazırlanmalıdır. Bunlardan ən mühümü ictimai nəqliyyatda sərnişindaşımanın təşkili ilə əlaqədar xərclərin optimallaşdırılması, həm də kütləvi sərnişindaşımanın ödənişsiz əsaslarla formalaşdırılması da nəzərdən keçirilən bilər".
Məğrur,
Sitat.info
