ain.az xəbər verir, Demokrat.az saytına əsaslanaraq.
"Ölkədə məktəbəqədər təhsil qanunvericiliyə görə 1–6 yaşlı uşaqları əhatə edir. Əgər orta hesabla hər il 130 min uşaq dünyaya gəlirsə, bu, 1–6 yaş arası uşaqların sayının 600 mindən çox olduğunu göstərir. 5 yaşlı uşaqların 85–90%-i ümumtəhsil məktəblərində məktəbəhazırlıq qruplarına cəlb olunur ki, bu da məktəbəqədər təhsildə iştirak edən uşaqların ən azı 100 min nəfərini əhatə edir. Təqribən 500 min uşaq isə 1–5 yaş arasında olub, məktəbəqədər təhsil sisteminə cəlb olunmalıdır".Bu sözləri Demokrat.az-a açıqlamasında təhsil eksperti Elşən Qafarov deyib. "Hazırda Azərbaycanda dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin sayı təqribən 2000-dir və bu müəssisələrdə məktəbə qədər təhsilə cəlb olunmuş uşaqların sayı yalnız 18 min nəfərdir. Yəni 500 min uşağın yalnız çox kiçik bir hissəsi dövlət müəssisələrinə daxil olur. Ölkədə təqribən 350 özəl məktəbəqədər təhsil müəssisəsi də fəaliyyət göstərir, lakin bu müəssisələrdə uşaqların sayı orta hesabla 10 mindən yuxarı deyil, çünki şərait məhduddur".O bildirib ki, bir çox müəssisə “uşaq bağçası” adı altında fəaliyyət göstərir, amma əslində onlar lisenziyasız özəl kurslardır:"Nəticədə, icmaəsaslı məktəbəqədər təhsil, kiçik qruplar və digər layihələr həyata keçirilir, lakin bunlar da geniş kütləni əhatə etmir. Təhsil Nazirliyinin təqdim etdiyi statistikaya görə 100 min uşaq məktəbəqədər təhsilə cəlb olunub, lakin bu rəqəm real vəziyyəti əks etdirmir. Çünki ölkədə məktəbəqədər müəssisələrdə yer sayı yalnız 17–18 min nəfər üçün yetərlidir.Regionlarda qrupların bağlanması və uşaqların böyük şəhərlərə – Bakı, Abşeron, Sumqayıt, Gəncə yönləndirilməsi nəticəsində sıxlıq yaranıb. Ümumtəhsil məktəblərində bir sinif qanunvericiliyə görə 20 nəfərlə formalaşdırılmalıdır, lakin hazırda 30–35, hətta 40 şagirdlə fəaliyyət göstərilir. Məktəbəqədər qruplarda isə qanunvericiliyə görə 10–15 uşaq olmalıdır, amma bəzi şəhərlərdə 10 qrup əvəzinə 15 qrup fəaliyyət göstərir".Ekspert deyib ki, məktəbəqədər təhsildə vəziyyət olduqca acınacaqlıdır:"Hazırda təqribən 16 min müəllimin üçdə biri, yəni 6 min nəfərə yaxını təhsilsizdir, digər üçdə biri isə məktəbəqədər təhsil üzrə ixtisaslı deyil. Beləliklə, yalnız 30–33%-i ixtisaslı kadr hesab olunur. Halbuki minlərlə gənc bu sahədə təhsil alıb, amma işləmirlər. Ümumtəhsil məktəblərində məktəbəhazırlıq qruplarında müəllimlərin dərs aparanlar əsasən ibtidai təhsil üzrə ixtisaslaşmış müəllimlərdir, halbuki qanunvericiliyə görə burada məktəbəqədər təhsili bitirmiş şəxslər çalışmalıdır.Son vaxtlar bəzi məktəbəqədər müəssisələrdə uşaq başına ödənişin 250 manatı dövlət tərəfindən qarşılanır, lakin bu məhdud sayda müəssisələrə şamil olunur və əsasən müəyyən şəxslərə yaxın müəssisələrdə tətbiq edilir.Beynəlxalq təcrübə göstərir ki, məktəbəqədər təhsilin yalnız dövlət tərəfindən maliyyələşdirilməsi səmərəli deyil. Bu səbəbdən adam başına maliyyələşmə sisteminə keçid vacibdir və özəl sektorun inkişafı təşviq olunmalıdır. Hazırda “Sanitariya normaları və qaydaları haqqında” Nazirlər Kabinetinin 3 avqust 2012-ci il tarixli, 171 saylı qərarı çox sərtdir. Özəl müəssisə açmaq üçün bütün şərtlər yerinə yetirilməlidir, bu isə xüsusilə sıx şəhərlərdə çox çətinlik yaradır.Bu səbəbdən ilk növbədə 171 saylı qərarın məktəbəqədər təhsilə aid lisenziya şərtləri yumşaldılmalıdır. Sahibkarlara aşağı faizli və ya faizsiz uzunmüddətli kreditlər verilməli, özəl sektor təşviq edilməli və məktəbəqədər müəssisələrin sayı artırılmalıdır. Adam başına maliyyələşmə sistemi tətbiq olunmalıdır: dövlət uşağa görə ildə 1000–1500 manat ayırsın və valideyn öz övladını dövlət və ya özəl müəssisəyə göndərmək imkanına sahib olsun.Belə olduqda sağlam rəqabət yaranar və məktəbəqədər təhsilin keyfiyyəti artar, valideynin seçim imkanı genişlənər. Hazırda isə bu sistem mövcud olmadığından, rəqabət və keyfiyyət kifayət qədər təmin olunmur".Əfsanə Kamal
Demokrat.az
Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün ain.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
