BAKI, TurkicWorld, Nərmin Ağayeva
13 yaşından əvvəl smartfon istifadəsinin gənclərin psixi sağlamlığına ciddi mənfi təsirləri olduğu aşkarlanıb.
TurkicWorld xəbər verir ki, dünya üzrə 100,000-dən çox gənc arasında aparılan araşdırma, 13 yaşına çatmamış smartfon sahibi olan uşaqların 18-24 yaş arasında intihar düşüncələri, aqressivlik, reallıqdan uzaqlaşma, emosional nəzarətin itirilməsi və özünə hörmətin aşağı olması kimi psixi sağlamlıq problemləri ilə üzləşdiyini ortaya qoyub. Sapien Laboratoriyasının baş alimi Dr. Tara Thiagarajan, bu yaşda smartfon istifadəsinin spirt və tütün kimi məhdudlaşdırılmalı olduğunu vurğulayaraq, inkişaf etməkdə olan ağılların onlayn mühitdən dərin təsirləndiyini bildirib.
Tədqiqat, mənfi təsirlərin sosial media istifadəsi, kiber zorakılıq, yuxu rejiminin pozulması və ailə münasibətlərinin zəifləməsi ilə əlaqəli olduğunu göstərib. Məsələn, 13 yaşında telefon sahibi olanların psixi sağlamlıq səviyyəsi orta hesabla 30 bal, 15 yaşında olanların isə cəmi 1 bal təşkil edib. Araşdırmada Fransa, Hollandiya, İtaliya və Yeni Zelandiya kimi ölkələrdə məktəblərdə telefon qadağalarının tələbələrin diqqətini artırdığı qeyd olunub. ABŞ-ın Nyu York, Alabama və Oklahoma ştatları da oxşar məhdudiyyətlər tətbiq edib.
Tədqiqatçılar psixi sağlamlığın qorunması üçün dörd əsas tədbir təklif edib: rəqəmsal savadlılıq və psixi sağlamlıq təhsilinin məcburi olması, 13 yaşdan kiçik sosial media istifadəsinin məhdudlaşdırılması, texnologiya şirkətlərinin məsuliyyətə cəlb edilməsi və telefon istifadəsinə tədricən qadağalar qoyulması.
Qeyd edək ki, bu tapıntılar erkən yaşda smartfon istifadəsinin fərdi rifah və sosial sülhə uzunmüddətli təsirləri barədə ciddi narahatlıqlar doğurur və siyasətçiləri təcili tədbirlər görməyə çağırır.
