Avropa ölkələri Ukrayna ərazilərini işğal edən Rusiyaya qarşı olduqca sərt şərt irəli sürüblər.
FED.az xəbər verir ki, Rusiya müharibə zamanı Ukraynaya vurduğu zərərə görə təzminat ödəməsə Avropada və başqa Qərb ölkələrində dondurulmuş aktivlərini geri ala bilməyəcək.
Bunu Avropa İttifaqının (Aİ) xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi Kaya Kallas bildirib.
“Biz təsəvvür edə bilmirik ki, atəşkəs və ya sülh sazişi barədə qərar elan olunsa, bu aktivlər Rusiyaya Ukraynaya təzminat ödənilmədən qaytarılsın”-deyə Kallas bildirib.
Xatırladaq ki, Rusiya Ukraynaya hücum edən kimi, ona çoxsaylı sanksiyalar tətbiq edilib və ölkənin xaricdə müxtəlif alətlərdə saxlanılan qızıl-valyuta ehtiyatlarına həbs qoyulub – dondurulub.
Son məlumatlara görə, hazırda xaricdə Rusiyanın təxminən 210 milyard avro (245,85 milyard dollar) məbləğində aktivləri dondurulub. Bu pulların böyük hissəsi Belçikadakı «Euroclear» depozitar mərkəzindədir. Hələlik bu pulları müsadirə etməyiblər amma, Brüssel həmin vəsaitlərin gətirdiyi gəliri Ukraynaya verir. İndiyədək bu hesabla Ukraynaya 10 milyard avro verilib.
Hazırda Ukrayna, Polşa və Baltik ölkələri başda olmaqla bəzi Aİ ölkələri Avropa İttifaqını aktivləri müsadirə etməyə və onları Kiyevin dəstəklənməsi üçün istifadə etməyə çağırıblar.
Hazırda Avropa Komissiyası Rusiya aktivlərinin istifadəsi üçün müxtəlif variantlar üzərində işləyir. Variantlardan biri də bu pulların münaqişə başa çatandan sonra Ukraynaya verilməsidir.
Hazırda Avropada müzakirə olunan digər məsələ Rusiya aktiılərinin idarə olunması ilə bağlı birgə qərar mexanizminin yaradılmasıdır.
Söhbət nədən gedir?
Hazırda bu sahədə boşluq var, və bu o deməkdir ki, hansı ölkə istəsə, dondurduğu Rusiya aktivini Rusiyaya qaytara bilər, yəni hazırda bu məsələ ölkənin özündən asılıdır. Bundan başqa, hazırda şər yarım ildən bir Rusiyaya sanksiyaların uzadılması ilə bağlı səsvermə keçirilir. Hələlik bu sahədə problem yoxdur – ölkələr hər 6 aydan bir sanksiyaların uzadılmasına Ok verirlər. Amma formal olaraq ölkələrdən hər hansı biri bu qərara veto qoyaraq sanksiyanı dayandıra və vəsaitləri Rusiyaya qaytarmaq imkanı yarada bilər.
Avropa Komissiyası isə elə bir mexanizmi yaratmaq istəyir ki, bu məsələ hansısa ölkədən deyil, kollektiv qərardan asılı olsun.
